Obecność i bezpieczeństwo osób starszych w cyberprzestrzeni

• Autorzy: Adamczyk, Monika Dorota , Lisiecka-Bednarczyk, Agnieszka

Warianty tytułu

EN

Presence and safety of older people in cyberspace

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pandemia wirusa SARS-CoV-2 przyspieszyła proces cyfrowej transformacji, która od lat radykalnie wpływa na funkcjonowanie społeczeństw. Rozwój nowych technologii wymu¬sił także przeobrażenia gospodarcze, kulturowe i polityczne. Z roku na rok systematycznie rośnie liczba osób z dostępem do mobilnego internetu czy usług online. Prezentowany artykuł zwraca szczególną uwagę na funkcjonowanie w cyfrowym świecie najstarszych grup wiekowych. Tempo przemian cywilizacyjnych i intensywny rozwój technologii informatycznej nie pozostaje bez wpływu na jakość życia pokolenia tzw. cyfrowych imigrantów, którzy jak wszyscy imigranci przystosowują się do nowego środowiska, starają się je zrozumieć i nauczyć nowych umiejętności, ale pozostaje im obcy akcent1. W artykule starano się ukazać zagrożenia, jakie niosą nowoczesne technologie informatyczne, dla osób starszych i wskazać na kontekst tych zagrożeń, często powiązanych ze szczególnymi potrzebami seniorów, a ściślej z brakiem zaspokojenia tych potrzeb.

EN

The SARS-CoV-2 virus pandemic has accelerated the process of digital transformation that affects the functioning of societies. The development of new technologies has also forced economic, cultural and political transformations. Year after year, the number of pe¬ople with access to mobile internet or online services grows systematically. The presented article pays special attention to the functioning of the oldest age groups in the digital world. The dynamics of civilisational changes and intensive development of information technology has an impact on the quality of life of the generation called „digital immigrants” who, like all immigrants, adapt to the new environment, try to understand it and learn new skills, but still have a foreign accent. The article tries to show the threats posed by modern information technologies to the elderly and to indicate the context of these threats which are often related to the specific needs of seniors, or more precisely to the lack of satisfaction of these needs.

Słowa kluczowe

PL

nowe media; urządzenia mobilne; internet; zagrożenia; osoby starsze; jakość życia; cyberbezpieczeństwo

EN

new media; mobile device; internet; threats; elder people; quality of life; cybersecurity

• Czasopismo: Cybersecurity and Law
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 8 (2)
• Strony: 219--229
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz.

Twórcy

autor

Adamczyk, Monika Dorota

• Katedra Socjologii Struktur, Procesów Społecznych i Pracy Socjalnej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II,

autor

Lisiecka-Bednarczyk, Agnieszka

• Katedra Historii Wychowania, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu,

Bibliografia

• 1. Active Ageing: A Policy Framework, WHO, 2002, Geneva, https://apps.who.int/iris/han-dle/10665/67215 [dostęp: 18.06.2022].
• 2. Adamczyk, M., Betlej, A. Social determinants of digital exclusion in an ageing society. The case of Poland, „Entrepreneurship and Sustainability Issues” 2021, t. 8, nr 3.
• 3. Badowska S., Cyfrowe usługi finansowe a seniorzy, Warszawa 2021.
• 4. Bakalarczyk R., Seniorzy – niewidzialni – obecni? Starzejące się społeczeństwo – prognozy, wyzwania, możliwości, Warszawa 2021.
• 5. Batorski D., Polacy wobec technologii cyfrowych – uwarunkowania dostępności i sposobów korzystania [w:] Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków, red. J. Czapiński, T. Panek, Warszawa 2015.
• 6. Coluccia A. i in., Online Romance Scams: Relational Dynamics and Psychological Characteristics of the Victims and Scammers, „A Scoping Review Clin Pract Epidemiol Ment Health” 2020, t. 16.
• 7. Gawron G., Klimczuk A., Szweda-Lewandowska Z., Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych, Katowice 2021.
• 8. Holgersson J., Kävrestad J., Nohlberg M., Cybersecurity and Digital Exclusion of Seniors: What Do They Fear? [w:] Human Aspects of Information Security and Assurance. HAISA 2021, red. S. Fur¬nell, N. Clarke, Cham 2021.
• 9. InfoSenior 2020, Raport Związku Banków Polskich, styczeń 2020, https://www.zbp.pl/getme-dia/76a9cdd8-a2da-4195-b5e1-b9d5f2c5adc0/ZBP_InfoSenior_2020_POPR4 [dostęp: 16.06.2022].
• 10. Jakość życia osób starszych w Polsce, Warszawa 2020.
• 11. Kochalska H., Kondycja portfela polskiego seniora, BIG InfoMonitor S.A., 1 października 2018, https://media.big.pl/informacje-prasowe/423493/kondycja-portfela-polskiego-seniora [dostęp: 20.06.2022].
• 12. Korzystanie z internetu, „Komunikat z Badań” 2018, nr 62.
• 13. Motylińska P., Wykluczenie cyfrowe [w:] Vademecum bezpieczeństwa informacyjnego, t. 2, red. O. Wasiuta, R. Klepka, Kraków 2019.
• 14. Opieka geriatryczna w Polsce, red. A.M. Fal, I. Witczak, E. Kuriata-Kościelniak, Warszawa 2016.
• 15. Prensky M., Digital Natives, Digital Immigrants Part 1, „On the Horizon” 2001, t. 9, nr 5.
• 16. Program operacyjny Polska cyfrowa na lata 2014–2020, https://www.polskacyfrowa.gov.pl/media/107357/POPC_2_2022_REACTEU_15032022.pdf [dostęp: 20.06.2022].
• 17. Raport o samotności. Pierwszy rok pandemii, Fundacja Szlachetna Paczka, 2021, https://www.szlachetnapaczka.pl/wp-content/uploads/2021/03/raport_o_samotnosci_2021.pdf [dostęp: 22.06.2022].
• 18. Senior – konsument, https://uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=17994 [dostęp: 20.06.2022].
• 19. Senior w świecie finansów. Poradnik klienta usług finansowych, Warszawa 2015.
• 20. Seniorze – spotkajmy się w sieci!, https://www.zbp.pl/aktualnosci/wydarzenia/Seniorze-%E2%80%93-spotkajmy-sie-w-sieci! [dostęp: 20.06.2022].
• 21. Seniorzy najbardziej narażeni na kradzież tożsamości, https://www.egospo-darka.pl/161452,BIK-seniorzy-najbardziej-narazeni-na-kradziez-tozsamosci,1,12,1.html [dostęp: 17.06.2022].
• 22. Shillair R. i in., Getting Grandma Online: Are Tablets the Answer for Increasing Digital Inclusion for Older Adults in the U.S.? „Educational Gerontology” 2015, t. 41, nr 10.
• 23. Skrzypniak N., Przystosowanie osób starszych do życia a kwestia bezpieczeństwa człowieka, „Dyskursy o Kulturze” 2018, nr 9.
• 24. Spis powszechny 2021, https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2021/nsp-2021-wyniki-wstepne/nsp-2021-wyniki-wstepne-informacja-sygnalna,7,1.html [dostęp: 15.06.2022].
• 25. Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2021 roku, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/nauka-i-technika-spoleczenstwo-informacyjne/spoleczenstwo-informacyjne/spoleczenstwo-in¬formacyjne-w-polsce-w-2021-roku,1,15.html [dostęp: 23.06.2022].
• 26. Starzewski Ł., Główne problemy pacjentów w pandemii. Informacja RPO dla Rzecznika Praw Pacjenta, „Biuletyn Informacji Publicznej Rzecznika Praw Obywatelskich”, 25.02.2021, https://bip. brpo.gov.pl/pl/content/glowne-problemy-praw-pacjentow-w-pandemii-informacja-rpo-dla-rpp [dostęp: 16.06.2022].
• 27. Sytuacja osób starszych w Polsce w 2020, https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/6002/2/3/1/sytuacja_osob_starszych_w_polsce_w_2020_r.pdf [dostęp: 22.06.2022].
• 28. Sytuacja osób starszych w Polsce w 2019 roku, Warszawa 2021.
• 29. Szukalski P., Ludzie bardzo starzy – niewidoczna grupa docelowa polityki społecznej?, „Studia Demograficzne” 2014, nr 2.
• 30. Technologia w służbie społeczeństwu. Czy Polacy zostaną społeczeństwem 5.0? Raport, Warszawa 2020.
• 31. Trafiałek E., Starzenie się i starość. Wybór tekstów z gerontologii społecznej, Kielce 2006.
• 32. Vandeweerd V. i in., Positives and negatives of online dating according to women 50+, „Journal of Women & Aging” 2016, t. 28, nr 3.
• 33. Wierzbicka, E. Seniorzy na rynku usług finansowych, „Finanse i Prawo Finansowe” 2022, nr 1.
• 34. Wnęk-Gozdek J., Oszustwa romantyczne online – studium przypadku, „Exlibris Biblioteka Gerontologii Społecznej” 2019, nr 2.
• 35. Wójcik A., Aktywność w sieci i uzależnienie od internetu u osób w okresie późnej dorosłości – przegląd badań, „Studia Psychologica” t. 13.

Identyfikatory

DOI

10.35467/cal/157184