Architektura terenów przygranicznych w kontekście przemian polityczno-kulturowych w historii oraz we współczesnych warunkach europejskich

• Autorzy: Wojtas, Justyna

Warianty tytułu

EN

Architecture of trans-border areas their history and present day as illustrated by selected examples

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Architektura może wyrażać treści polityczne. Dotyczy to szczególnie ziem, których przynależność państwowa zmieniała się w historii wielokrotnie (np. Górny Śląsk). Tereny te, były kiedyś swoistymi "strefami napięć", gdzie architektura pełniła również rolę symbolu wartości narodowych, politycznych, ekonomicznych. Obecnie historyczne obiekty są zapisem minionych czasów, dziedzictwo przeszłości zostaje wchłonięte przez współczesność i bez zbędnych emocji możemy wracać do historii, bo "dzień dzisiejszy wywodzi się z dnia wczorajszego, przyszłość jest owocem przeszłości, która wcale nie musi być ciężarem dla teraźniejszości" (Leonardo Benevolo).

EN

According to Charles Jencks, "Architecture, by its own nature, must help to explain and dramatise certain political issues." The present paper gives some historical examples to show how architecture, apart from its functional and aesthetic values, can also express political and social ideas. In particular, we consider historical housing developments in Upper Silesia from the mid-war period. Such border areas used to be specific "tension zones" where emphasis on national identity was of great significance, and architecture was an icon of national, political, as well as economic values. Nowadays, historical edifices are a record of bygone days and as the heritage of the past gets absorbed by the present, no emotions prevent us from journeys into the past. In the words of Leonardo Benevolo: "today is an offspring of yesterday; future is a fruit of the past, which does not necessarily have to be a burden to the present."

Słowa kluczowe

PL

architektura; tereny pogranicza; ideologia; polityka; globalizacja

EN

architecture; trans-border areas; ideology; politics; globalisation

• Czasopismo: Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych
• Rocznik: 2006
• Tom: T. 2
• Strony: 110--117
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz.

Twórcy

autor

Wojtas, Justyna

• Politechnika Śląska, Wydział Architektury, Katedra Historii i Teorii Architektury ul. Akademicka 7, 44-100 Gliwice,

Bibliografia

• 1. Jencks Ch., 1987. Ruch nowoczesny w architekturze. WAiF Warszawa.
• 2. Kozina I., 1999. Dzielnice mieszkaniowe Gliwic z czasów III Rzeszy. Rocz. Muzeum w Gliwicach 14, 193-214.
• 3. Małusecki B., 1998. Budowniczowie miejscy i miejscy radcy budowlani Gliwic w latach 1874-1945. Rocz. Muzeum w Gliwicach 13, 205-220.
• 4. Nakonieczny R., 2002. Wielkomiejska architektura mieszkaniowa Katowic w okresie 1922-1939. praca doktorska (mps.). Wydz. Arch. Politechniki Śląskiej. Gliwice.
• 5. Odorowski W., 1993. Wieżowce Katowic i ich treści ideowo-propagandowe. [w:] O sztuce Górnego Śląska i przyległych ziem małopolskich. E. Chojecka (red.). Katowice.
• 6. Olejko W., 1966. Socjalne budownictwo mieszkaniowe Gliwic lat 20. i 30. na terenie miast Zabrza i Gliwic. Zesz. Nauk. Polit. Śl. Seria Architektura 32, 61-82.
• 7. Störtkuhl B., 2001: Architecture in the tension Zone of National Assertiveness – the Examples of Poznań and Upper Silesian in the first decades of 20th Century. Konf. Nauk. MIT: EastEuropean Art and Architecture in the 20th century. http://www.artmargins.com/content/review/mitconf.html.
• 8. Surowiak H., 1983. Gmach Urzędu Wojewódzkiego i Sejmu Śląskiego oraz jego program ideowy. Rocz. Katow.
• 9. Szczypka-Gwiazda B., 1999. Poglądy artystyczne Karla Schabika a rozwój przestrzenno- -architektoniczny Gliwic w czasach republiki Weimarskiej. s. 173.
• 10. Szyszko-Bohusz A., 1923. Architekt 6, 45.