Założenia cmentarne w krajobrazach Krakowa

• Autorzy: Hodor, K.

Warianty tytułu

EN

Cemetery complexes in Cracow landscapes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rozważania ograniczono do szczególnego przypadku ogrodów pamięci w postaci cmentarzy, ich historii i lokalizacji w strukturach miasta Krakowa. Ogólnie obiekty tego typu powstawały w różnych formach i czasie, ściśle wiążąc się z rozwojem miasta. Początki miejsc grzebalnych związane były z kulturą łużycką – mogiłami ciałopalnymi. Po przyjęciu religii katolickiej przez państwo Polskie zakładano liczne cmentarze wokół świątyń. Osobną grupę stanowiły obiekty innowiercze, często lokalizowane poza obszarem murów miejskich. Od początku XIX wieku zakładano pierwsze cmentarze komunalne dla Podgórza i Krakowa. Obecnie istnieje 12 nekropolii komunalnych, 18 parafialnych, 5 wyznaniowych oraz 7 wojskowych, zlokalizowanych w granicach administracyjnych miasta.

EN

The considerations were limited to the particular example of memorial gardens in the shape of cemeteries, their history and location in the structure of Cracow. Generally these types of objects were established in different forms and time in close relation to the development of the city. The beginnings of burial spots were connected with Lusatian culture – crematory graves. After Poland accepted catholic religion numerous cemeteries were established near temples. A separate group were heterodox objects frequently located outside the walls. From the beginning of the 19^th century communal cemeteries were established for Podgórze and Cracow. Currently there are 12 communal, 18 parochial, 5 denominational and 7 military necropolises located within the administrative boundaries of the city.

Słowa kluczowe

PL

Kraków; cmentarz; nekropolia; sacrum; tradycja

EN

Kraków; cemetery; necropolis; sacrum; tradition

• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 109, z. 2-A
• Strony: 279--286
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., il.

Twórcy

autor

Hodor, K.

• Zakład Sztuki Ogrodowej i Terenów Zielonych, Instytut Architektury Krajobrazu, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• 200 lat Cmentarza Rakowickiego, materiały sesji naukowej odbytej 12 kwietnia 2003 roku, Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków 2005.
• BIRANOWSKA-KURTRZ A., Cmentarze w przestrzeni miast, [w:] Nekropolie, kirkuty, cmentarze”, (red.) M. Opęchowski, A. Łazowski, Czas Przestrzeń Tożsamość, Szczecin 2005, s. 5-9.
• CYRANKIEWICZ, Przewodnik po cmentarzach Krakowa, Podgórza i Zwierzyńca, Kraków 1908.
• GRABOWSKI A., Cmentarze dawnego Krakowa, Jagiellonia SA, Kraków 2008.
• GRODZISKA K., Cmentarze Podgórza, Secesja, Kraków 1992.
• GRODZISKA-OŻÓG K., Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803–1939), Wydawnictwo Literackie, Kraków 1987.
• Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, tom IV, Kazimierz i Stradom, Judaika: Bożnica, budowle publiczne i cmentarze, (red.) I. Rejduch-Samkowa, J. Samek, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1995.
• KOLBUSZEWSKI J., Cmentarze, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1996.
• NICIEJA S., Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1989.
• ROŻEK M., Groby królewskie na Wawelu, Petrus, Kraków 2008.
• WYROZUMSKI J., Dzieje Krakowa, tom1, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1992, s. 32, 37.
• Zielone światy: zabytkowy krajobraz kulturowy, parki, ogrody, cmentarze i inne formy zaprojektowanej zieleni: ich ochrona, konserwacja, restauracja i użytkowanie społeczne, (red.) J. Rylke, M. Kaczyńska, D. Sikora, SGGW, Warszawa 2008.
• http://www.cemeteriesroute.eu/en/
• http://www.zck-krakow.pl/?pageId=23