Kontrola emocjonalna i poziom odczuwanego stresu u kierowców pojazdów uprzywilejowanych w ruchu

• Autorzy: Ucińska, M. , Odachowska, E.

Warianty tytułu

EN

Control of emotions and level of perceived stress of emergency vehicles drivers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prowadzenie pojazdu wiąże się z konfrontacją z sytuacjami trudnymi, jakie powodowane są warunkami na drodze, zachowaniem innych uczestników ruchu, czy stanem emocjonalnym kierującego. Szczególnie w odniesieniu do kierowców pojazdów uprzywilejowanych w ruchu ma to szczególne znaczenie. Praca kierowcy pojazdu uprzywilejowanego w ruchu należy do kategorii zawodów trudnych i niebezpiecznych ze względu na wykonywanie czynności wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej oraz możliwość wystąpienia sytuacji zagrożenie życia i/lub zdrowia własnego i/lub z zagrożeniem dla innych ludzi. Prezentowany artykuł dotyczy sposobu funkcjonowania kierowcy pojazdu uprzywilejowanego w ruchu drogowym w odniesieniu do kontroli emocjonalnej oraz poziomu odczuwanego stresu.. Analizy przeprowadzone w grupie strażaków, policjantów, kierowców Straży Miejskiej oraz kierowców taksówek wykazały wiele istotnych zależności w zakresie różnic indywidualnych oraz sposobów radzenia sobie ze stresem w ruchu drogowym.

EN

Driving an emergency vehicle means confronting difficult situations caused by road-traffic conditions, other drivers’ behavior as well as emotional state of the driver himself. This refers especially to emergency vehicle drivers. Their work is classified as difficult and dangerous jobs due to character of actions which driver has to perform in conditions of possible self life or others life threaten situations. Work of emergency vehicle driver requires high level of psychophysical fitness. This paper is to present ways in which driver of emergency vehicles operates in road traffic referring to stress he perceives and his control of emotions. Analysis was conducted on a group of fire brigades, policemen, city guards and taxi drivers. These groups revealed significant relations in individual differences and ways of coping with stress at work as an emergency vehicle driver.

Słowa kluczowe

PL

kontrola emocjonalna; stres odczuwany; kierowcy; pojazdy uprzywilejowane

EN

emotional control; perceived stress; driver; emergency vehicles

• Czasopismo: Logistyka
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 4
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., wyk., pełen tekst na CD

Twórcy

autor

Ucińska, M.

• Instytut Transportu Samochodowego w Warszawie,

autor

Odachowska, E.

• Instytut Transportu Samochodowego w Warszawie,

Bibliografia

• 1. Bryant R.A., Harvey A.G., Acute stress disorder. American Psychological Association, Washington, DC 2000.
• 2. Dudek B., Zaburzenie po stresie traumatycznym. Cena strachu. GWP, Gdańsk 2003.
• 3. Endler R.S., Parker J. D., Stress and anxiety: conceptual and assessment issues. Stress Medicine 1990 nr 6 s. 243-248.
• 4. Endler R.S., Parker J. D.,The multidimensional assessment of coping: concepts, issues, and measurement. Personality psychology in Europe 1992 nr 4 s. 377-390.
• 5. Eysenck, H., The definition of personality disorders and the criteria appropriate for their description. Journal of Personality Disorders 1987 nr 1, 211-219.
• 6. Eysenck, S.B.G., Pearson, P.R., Easting, G., Allsopp, J.P., Age norms for Impulsiveness, Venturesomeness and Empathy in Adults. Personality and Individual Differences 1985 nr 5, 613-19.
• 7. Hennesy D., Wiesenthal, D., Traffic Congestion, Driver Stress, and Driver Aggression. (w:) Aggressive Behavior. Departament of Psychology and LaMarsh Centre for Research on Violence and Conflict Resolution. Kanada 1999, Volume 25, 409-423.
• 8. Lazarus R.S., Paradygmat stresu i radzenia sobie. Nowiny Psychologiczne 1991 nr 4.
• 9. Lazarus R.S., Folkman, Stress, appraisal and doping. Springer, New York 1984.
• 10. Łuczak A., Strategie radzenia sobie ze stresem zawodowym stosowane przez kierowców samochodów ciężarowych. Polskie Forum Psychologiczne 2012 tom 17, numer 1, s.137-154.
• 11. Łuczak A., Wymagania psychologiczne w doborze osób do zawodów trudnych i niebezpiecznych. CIOP, Warszawa 2001.
• 12. Łuczak A., Zużewicz K., Zmęczenie kierowców a bezpieczeństwo pracy. Bezpieczeństwo pracy 4/2006.
• 13. Merecz D., Waszkowska M., Źródła i konsekwencje stresu zawodowego w pracy kierowcy. (w:) Wągrowska-Koska E., (red.), Zagrożenia zdrowia kierowców pojazdów silnikowych związane ze szkodliwymi i uciążliwymi warunkami środowiska pracy. Instytut Medycyny Pracy, Łódź 2007.
• 14. Odachowska E., (red.) Psychologia zachowań ryzykownych w ruchu drogowym. ITS, Warszawa 2012.
• 15. Odachowska E., Emocje na drodze. Nowe metody poszukiwania przyczyn powstawania wypadków drogowych. Technika Transportu Szynowego 2012 tom 3.
• 16. Pospiszyl K., Psychopatia. PWN , Warszawa 1985.
• 17. Plopa M., Makarowski, R., Kwestionariusz Poczucia Stresu. Vizja Press&It, Warszawa 2010.
• 18. Strelau J., Temperament, osobowość, działanie. PWN, Warszawa 1995.
• 19. Terelak J., Człowiek i stres. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz-Warszawa 2008.
• 20. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. 2011, Nr 30, poz. 151 z późn. zm.)
• 21. Watson M., Greer S., Skala kontroli emocji – CECS. (w:) Juczyński Z. (red.), Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa 2009.
• 22. Wągrowska-Koska E., (red.), Zagrożenia zdrowia kierowców pojazdów silnikowych związane ze szkodliwymi i uciążliwymi warunkami środowiska pracy. Instytut Medycyny Pracy, Łódź 2007.
• 23. Zimbardo P.G., Ruch F.L., Psychologia i życie. PWN, Warszawa 1988.