Wpływ intensywności uprawy roślin na zawartość i rozmieszczenie fosforu oraz metali ciężkich w wybranych profilach gleb płowych

• Autorzy: Lemanowicz, J. , Bartkowiak, A.

Warianty tytułu

EN

Effect of cultivation intensity on the content and distribution of phosphorus and heavy metals in selected soil profiles of luvisols

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań nad całkowitą zawartością fosforu i jego wybranych form na tle właściwości chemicznych gleby płowej przy uprawie roślin o technologii średnio intensywnej (sI) i intensywnej (sII). W glebie oznaczono pH w KCl, zawartość węgla w związkach organicznych (TOC), fosforu ogółem (Pog), fosforu organicznego (Porg), fosforu mineralnego (Pmin), CaCO3, oraz formy całkowite Zn, Cu i Ni, Pb, Cr. Stwierdzono, że zastosowane technologie uprawy roślin wpłynęły na zmianę odczynu, zawartości węgla organicznego, fosforu i jego form. Badane parametry korzystniej kształtowały się w glebie, gdzie zastosowano średnio intensywną technologię uprawy. Stosunek Corg : Porg w poziomach glebowych profilu sI był większy niż w poziomach profilu sII, co świadczy o mniejszym tempie mineralizacji organicznych połączeń fosforu. Największą koncentrację cynku, miedzi, niklu, ołowiu i chromu stwierdzono w poziomach wzbogacenia badanych profili, co było determinowane procesem płowienia. Na podstawie obliczonego wskaźnika dystrybucji (DI) stwierdzono wpływ technologii uprawy roślin zarówno na rozmieszczenie fosforu ogółem, jak i jego form w badanych profilach glebowych.

EN

The paper presents the results of research into the total content of phosphorus and its selected forms against the chemical properties of Luvisol due to plant growing technologies applied: medium intensive (sI) and intensive (sII) technologies. In the soil the following were determined: pH in KCl, total organic carbon (TOC), total phosphorus (Pog), organic phosphorus (Porg), mineral phosphorus (Pmin), content of CaCO3, as well as the total contents of Zn, Cu and Ni, Pb, Cr. It was found that the plant growing technologies applied changed the reaction, total organic carbon, phosphorus and its forms. The macronutrients for the plants were more favourable in the soil with the medium intensive growing technologies used. The value of the ratio Corg : Porg in the soil horizons of profile sI was higher than in the horizons of profile sII, which demonstrates a lower rate of mineralization of organic phosphorus bonds. The highest content of the zinc, copper, nickel, chrome and lead investigated was recorded in horizons B of the profiles studied, which was determined by the process of soil washing. Drawing on the distribution index (DI) calculated, there was identified an anthropogenic effect on the distribution of total phosphorus and its forms in the soil profiles investigated.

Słowa kluczowe

PL

fosfor; metale ciężkie; wskaźnik dystrybucji; gleba płowa

EN

phosphorus; heavy metals; distribution index; luvisol

• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 22, No. 3
• Strony: 273--280
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Lemanowicz, J.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gleb, Zakład Biochemii, ul. Bernardyńska 6, 85-129 Bydgoszcz, Polska,

autor

Bartkowiak, A.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gleb, Zakład Biochemii, ul. Bernardyńska 6, 85-129 Bydgoszcz, Polska

Bibliografia

• BARTKOWIAK A., LEMANOWICZ J. 2012: Właściwości chemiczne wybranych profili glebowych Basenu Unisławskiego na tle aktywności enzymatycznej. Nauka Przyr. Technol. 6, 3: 3.
• BORIE F., RUBIO R. 2003: Total and organic phosphorus in Chilean volcanic soils. Gayana Bot. 60 (1): 69–78.
• CROCK J.G., SEVERSON R. 1980: Four reference soil and rock samples for measuring element availability in the western energy regions. Geochem. Survey Circular 841: 1–16.
• CZARNOWSKA K. 1996: Ogólna zawartość metali ciężkich w skałach macierzystych jako tło geochemiczne gleb. Rocz. Glebozn. 47, supl.: 43–50.
• GRUCA-KRÓLIKOWSKA S., WACŁAWEK W. 2006: Metale w środowisku. Cz. II. Wpływ metali ciężkich na rośliny. Chemia. Dydaktyka. Ekologia. Metodologia 11 (1–2): 41–56.
• KABATA-PENDIAS A., PENDIAS P. 2001: Trace Elements in Soils and Plants. CRC Press. Taylor and Francis Group, Boca Raton Fl.
• KOBIERSKI M., STASZAK E., KONDRATOWICZ-MACIEJEWSKA K., RUSZKOWSKA A. 2011: Wpływ rodzaju użytkowania gleb na zawartość metali ciężkich i ich dystrybucję w profilach gleb rdzawych. Ochr. Środ. Zas. Nat. 49: 163–177.
• KONDRACKI J. 2001: Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• KOWALKOWSKI T., BUSZEWSKI B. 2002: Sorption and migration of selected heavy metals in different soil matrices. Pol. J. Environ. Stu. 11 (2): 135–139.
• LITYŃSKI T., JURKOWSKA H., GORLACH E. 1976: Analiza chemiczno-rolnicza. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• MEHTA N.C., LEGG J.O., GORING C.A., BLACK C.A. 1954: Determination of organic phosphorus in soils. Soil Sci. Soc. Amer. Proc. 44: 443–449.
• POTARZYCKI J. 2006. Przemiany związków fosforu w glebie w zależności od systemu nawożenia w przeszłości. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 512: 465–473.
• PRANAGAL J. 2004: The effect of tillage system on organic carbon content in the soil. Annales UMCS. E, 59 (1): 1–10.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz jakości ziemi. Dz.U. nr 165, poz.1359.
• TERELAK H., MOTOWICKA-TERELAK T., STUCZYŃSKI T., PIETRUCH C. 2000: Pierwiastki śladowe (Cd, Cu, Ni, Pb, Zn) w glebach użytków rolnych Polski. IUNG Puławy, Warszawa.