Oświetlenie uliczne jako element małej architektury miejskiej

• Autorzy: Glinko, Grzegorz , Chrzanowicz, Marcin , Tomczuk, Piotr

Warianty tytułu

EN

Street lighting as an element of small urban architecture

• Konferencja: I Konferencja Naukowa Budownictwa, Architektury i Techniki, 10 maja 2024 r., Warszawa
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oświetlenie uliczne jest częścią małej architektury miejskiej. Proces wyboru opraw oświetleniowych do oświetlenia terenów miejskich powinien uwzględniać wiele czynników. Do istotnych aspektów ściśle związanych z architekturą można zaliczyć kryteria estetyczne. Oświetlenie powinno być zgodne ze stylem architektury miejskiej, a oprawy oświetleniowe, dobrze zintegrowane z krajobrazem, tworzą spójną całość. Szczególną uwagę należy zachować przy projektowaniu oświetlenia w historycznych dzielnicach, gdzie powinno się stosować tradycyjne wzory lamp ulicznych, które pasują do charakteru zabytkowych budynków. Istotne jest również odpowiednie skalowane opraw do rozmiarów i proporcji budynków oraz przestrzeni miejskich, aby nie dominowały nad architekturą. Dobór oświetlenia do architektury miasta to jednak nie tylko design. Oświetlenie powinno właściwie oświetlać, być funkcjonalne oraz urozmaicać wygląd architektury, tworząc interesujące efekty wizualne. Jedną z podstawowych ról oświetlenia jest zapewnienie bezpieczeństwa. Konstrukcja i umiejscowienie opraw oświetleniowych nie mogą stanowić zagrożenia dla pieszych i kierowców oraz nie powinny kolidować z funkcjonalnością miejskich przestrzeni. Na straży odpowiedniej jakości oświetlenia stoją właściwe praktyki projektowe, wzorce i standardy oraz normy oświetleniowe. Oświetlenie w przestrzeni architektury miejskiej to także aspekty związane z podkreślaniem detali architektonicznych, uwzględnieniem otoczenia przyrodniczego, sterowaniem, energooszczędnością, ekologią czy redukcją zagrożeń, wpływających na powstawanie nadmiernego olśnienia i zaśmiecania światłem. W artykule poruszono szereg powyżej opisanych kwestii i przedstawiono ogólne zasady doboru oświetlenia. Autorzy podeszli do tematyki interdyscyplinarnie, starając się łączyć aspekty techniczne oświetlenia z dziedziną architektury i kreowania aspektów wizualnych.

EN

Street lighting is a part of small urban architecture. The process of selecting lighting fixtures for urban areas should take into account many factors. Aesthetic criteria may be considered to be one of the significant aspects closely related to architecture. Lighting should be consistent with the style of urban architecture, and lighting fixtures, well integrated into the landscape, create a cohesive whole. Special attention is to be paid to designing lighting in historical districts, where traditional street lamp designs, which fit the character of historic buildings, should be used. It is also important to properly scale fixtures to the size and proportions of buildings and urban spaces so that they do not dominate over the architecture. However, the selecting of lighting for urban architecture is not just about design. Lighting should properly illuminate, be functional, and add variety to the appearance of architecture, creating interesting visual effects. One of the primary roles of lighting is to ensure safety. The design and placement of lighting fixtures should neither pose a threat to pedestrians and drivers nor interfere in the functionality of urban spaces. The proper quality of lighting is secured by appropriate design practices, patterns, lighting norms and standards. Lighting in urban architecture also encompasses emphasizing architectural details, considering natural environment, lighting control, energy efficiency, ecology and (or) reducing threats related to excessive glare and light pollution. The article addresses a number of the above-mentioned issues and presents general principles of the selecting of lighting. The authors took an interdisciplinary approach to the subject matter, aiming to combine the technical elements of lighting with architecture and the development of visual components).

Słowa kluczowe

PL

architektura; oświetlenie; oświetlenie drogowe; oświetlenie uliczne; architektura miejska; mała architektura; oprawa oświetleniowa; latarnia; bezpieczeństwo; estetyka

EN

architecture; lighting; road lighting; street lighting; urban architecture; small architecture; luminaire; lamppost; safety; aestethics

• Czasopismo: Przegląd Budowlany
• Rocznik: 2024
• Tom: R. 95, nr 6
• Strony: 159--162
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., il.

Twórcy

autor

Glinko, Grzegorz

• Uczelnia Techniczno-Handlowa, Wydział Inżynieryjny, Architektura Wnętrz

autor

Chrzanowicz, Marcin

• Politechnika Warszawska, Wydział Elektryczny

autor

Tomczuk, Piotr

• Politechnika Warszawska, Wydział Transportu

Bibliografia

• [1] Cunliffe S., Loussier J., Architektura. Przewodnik po stylach, Wydawnictwo RM, Warszawa, 2015
• [2] Glinko G., Jongewaard M., Projektowanie oświetlenia architektonicznego a rozwój oprogramowania inżynieryjnego. Współczesne wyzwania zarządzania, bezpieczeństwa i nowoczesnej inżynierii, Wydawnictwo UTH, Warszawa, 2022
• [3] Hauser J., Podstawy elektrotermii i techniki świetlnej, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań, 2006
• [4] Chrościcki J. A., Rottermund A., Atlas architektury Warszawy, Warszawa, Wydawnictwo Arkady, 1977
• [5] Neufert E., Neufert Podręcznik projektowania architektoniczno-budowlanego. Wydawnictwo Arkady, Warszawa, 2022
• [6] Żagan W., Oprawy oświetleniowe. Kształtowanie rozsyłu strumienia świetlnego i rozkładu luminancji, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2012

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.7636