Wiedza w perspektywie autopojetycznej

• Autorzy: Mazur, A. , Jaksa, M.

Warianty tytułu

EN

Knowledge from a autopoietic perspective

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Naszym celem jest zaprezentowanie nowej koncepcji wiedzy organizacyjnej w oparciu o podstawowe kategorie teorii autopoiesis. W związku z tym dyskutujemy podstawowe pytania leżące u podstaw autopojetycznej koncepcji wiedzy: co to jest wiedza, jak się rozwija i jakie są warunki do jej rozwoju? Zgodnie z teorią autopoie-sis, wiedza jest ściśle związana z doświadczeniem i jest raczej zdeterminowana wcześniejszym doświadczeniem i wiedzą jednostki niż obiektywnymi czynnikami. Wiedza jest procesem życia, a jej granice określa proces autopojetyczny (np. proces samorefleksji). W odpowiednich warunkach wiedza organizuje się sama. Zatem przyszłe badania powinny koncentrować się, na warunkach, w jakich wiedza się samoorganizuje i barierach, które zakłócają proces autopojetyczny.

EN

The article describes an organizational knowledge from a new autopetic perspective. The main issues considering the nature of knowledge have to be reconsider again, especially: what is the knowledge, how it evolves and selforganize and what are circumstances for its evolution. According to the autopoetic theory knowledge is closely related to an experience. The knowledge is determinated rather by earlier experiences and an individual knowledge than objective conditions. The knowledge is a process of life, and its boundaries are defined by autopoietic process (for example by self-reflexion).The future researches should concentrate on conditions, in which knowledge is self-organizing and also barriers, which disturbs the autopoetic process.

Słowa kluczowe

PL

wiedza; wiedza organizacyjna; skalowanie i zmiana scali; wyróżnienia i normy; fraktale; paradoksy

EN

knowledge; autopoiesis; languaging; organizational knowledge; scaling and rescaling; self-reference; distinctions and norms; fractals; paradoxes

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Łódzka
• Rocznik: 2004
• Tom: z. 39
• Strony: 121-153
• Opis fizyczny: Bibliogr. 46 poz.

Twórcy

autor

Mazur, A.

• Politechnika Warszawska, Instytut Organizacji Systemów Produkcyjnych
• Uniwersytet Warszawski, Instytut Socjologii

autor

Jaksa, M.

• Politechnika Warszawska, Instytut Organizacji Systemów Produkcyjnych

Bibliografia

• [1] Arystoteles, 2001, Dzieła wszystkie, t. 6., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• [2] http://www.ub.rug.n1/eldoc/alis/ppsw/a.l.goudsmit/c2.pdf
• [3] Boden M. A.: 2000, Autopoiesis and Life, „Cognitive Science Quarterly”, 1.
• [4] Bohm D.: 1988, Ukryty porządek, „Pusty Obłok”, Warszawa.
• [5] Capra F.: 1987, Punkt zwrotny, PIW, Warszawa.
• [6] Capra F., Steindl-Rast D., Matus T.: 1995, Należeć do wszechświata, „Znak”, Kraków.
• [7] Carlson P. W.: 2003, Mind-Boggling Fractals Website, http://www.mbfractals.com/
• [8] Chalmers A.: 1993, Czym jest to co zwiemy nauką? Rozważania o nauce, statusie i metodach nauki, „Siedmioróg”, Wrocław.
• [9] Feyerabend P.: 1975, Against Method: Outline of an Anarchistic Theory of Knowledge, London.
• [10] Foester H. von: Principles of Self-organization in Socio-managerial Context, w: H. Ulrich, G. J. B. Probst (red.), 1984, Self-organization and Management of Social Systems, Springer-Verlag, Berlin.
• [11] Giddens A.: 2001, Nowe zasady metody socjologicznej, Pozytywna krytyka socjologii interpretatywnych, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków.
• [12] Glaser B., Strauss A. L.: 1967, Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research, Chicago, Aldine.
• [13] Gleick J.: Chaos, w: T.Ferris (red.), 2000, Skarby matematyki, Wydawnictwo Amber, Warszawa.
• [14] Hatch M. J.: 2002, Teoria organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• [15] Kauffman S.: 1995, At Home in the Universe, New York: Cambridge University Press.
• [16] Konecki K.: 2000, Studia z metodologii badań jakościowych, Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• [17] Kotarbiński T.: 1957, Wykłady z dziejów logiki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, Łódź.
• [18] Kozłowski J.: 2002, Refleksywność - jedna z kluczowych idei przełomu tysiącleci? Kreowanie nowego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa.
• [19] Krogh G. von: 1998, Care in Knowledge Creation, „California Management Review", vol. 40, no. 3.
• [20] Krogh G. von, Slocum K., Roos J.: 1994, An Essay on Corporate Epistemology, Strategic Management Journal, vol. 15.
• [21] Krzemiński L: 1986, Symboliczny interakcjonizm i socjologia, PWN, Warszawa.
• [22] Kuhn T.: 2001, Struktura rewolucji naukowych, Wydawnictwo KR, Warszawa.
• [23] Lucas C.: 2003, Autopoiesis and Coevolution, http://www.calresco.org/lucas/auto.htm.
• [24] Luhmann N.: The Autopoiesis of Social Systems, w: F. Geyer, J. van der Zouwen (red.), 1986, Sociocybernetic Paradoxes, Observation, Control and Evolution of Self-steering Systems, Sage Publications Ltd, Beverly Hills, California.
• [25] Maturana H., Varela F.: 1980, Autopoiesis and Cognition: The Realization of the Living, Reidl, London.
• [26] Maturana H., Varela F.: 1998, The Tree of Knowledge, The Biological Roots of Human Understanding, Boston, MA: Shambhala Publications.
• [27] Mazur A., Jaksa M.: Organizacja jako strumień wiedzy, w: J. Lewandowski (red.), ,Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej" Organizacja i Zarządzanie (w przygotowaniu).
• [28] Morgan G.: 2002, Obrazy organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• [29] Nowicki A.: 1989, Myśli w przestrzeni, „Studia filozoficzne", 10/287.
• [30] Nowicki A.: 1989, O mierzeniu gęstości zamyślenia, „Studia o książce", Ossolineum, 18.
• [31] Obłój K.: Dominująca logika - siły i słabości koncepcji, Materiały konferencyjne „Dominująca logika, Teoria i praktyka strategii polskich firm”, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa, 27. 10. 2003.
• [32] Obłój K.: 2003, Dominująca logika firmy, Strategie polskich liderów, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa.
• [33] Peters E. E,: 1997, Teoria chaosu a rynki kapitałowe, Nowe spojrzenie na cykle, ceny i ryzyko, Warszawa.
• [34] Pfeffer J., Sutton R. I.: 2002, Wiedza a działanie, Przeszkody w wykorzystywaniu wiedzy w organizacji, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
• [35] Polanyi M.: 1974, Personal Knowledge, Towards a Post Critical Philosophy, University of Chicago Press, Chicago.
• [36] Prahalad C. K., Bettis R.: 1986, The Dominant Logic: A New Linkage between Diversity and Performance, “Strategic Management Journal, 7(6).
• [37] Rasiel E. M.: 2001, Sposób na sukces, Wydawnictwo K. E. Liber, Warszawa.
• [38] Russell B .: 1995, Mądrość Zachodu, Wydawnictwo Penta, Warszawa.
• [39] Staniszkis J.: 2003, Władza globalizacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• [40] Staubmann H. M.: Self-Organization of the Economy: A System-Theoretical Reconsideration of Georg Simmel's Philosophy of Money, w: R.A. Eve, S. Horsfall, M. E. Lee (eds.), 1997, Chaos, Complexity and Sociology, Myths, Models and Theories, Sage Publications, Thousand Oaks, London, New Delhi.
• [41] Tarski A.: 1995, Prawda, Pisma logiczno-filozoficzne, Wydawnictwo Naukowe PAN, Warszawa.
• [42] Thom R. 1987, Chaos Can Be Overplayed, “Behavioral and Brain Sciences", 10.
• [43] Turner F.: Foreword: Chaos and Social Sciences, w: R. A. Eve, S. Horsfall, M. E. Lee (red.), 1997, Chaos, Compexity and Sociology, Myths, Models and Theories, Sage Publications, Thousand Oaks, London, New Delhi.
• [44] Varela F.: Gdy pojawia się ja, w: J. Brockman (red.), 1996, Trzecia kultura, Wydawnictwo CiS, Warszawa.
• [45] Zakrzewska-Manterys E.: 1995, Down i zespół wątpliwości: studium z socjologii cierpienia, Wydawnictwo „Semper”, Warszawa.
• [46] Zaliwski A.: 2000, Korporacyjne bazy wiedzy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.