Phosphorus release from lake bottom sediments affected by abiotic factors

• Autorzy: Sobczyński, T.

Warianty tytułu

PL

Badania nad uwalnianiem fosforu z jeziornych osadów dennych pod wpływem czynników abiotycznych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The likelihood of phosphorus release from lake bottom sediments into bulk water as a result of changes in the physieochemical conditions in the lake has been analyzed by the method of sequential extraction proposed by Tessier el al. The procedure developed for estimation of the threat to water ecosystems posed by heavy metals accumulated in the bottom sediments, can be successfully applied in estimation of the release of other substances, including biogenic ones, as the subsequent slates of extraction simulate the abiotic conditions and processes that can naturally take place in the near-bottom water layer and in the bottom sediment.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań nad potencjalną możliwością uwalniania fosforu z osadów dennych do wody w wyniku zmian warunków fizyko-chemicznych panujących w jeziorze. W badaniach posłużono .się ekstrakcją sekwencyjną, zaproponowaną przez Tessiera i współpracowników. Procedura ta, opracowana do oceny zagrożenia ekosystemu wodnego ze strony skumulowanych w osadach dennych metali ciężkich, może być zastosowana również do oceny podatności na uwalnianie innych składników osadów, w tym i substancji biogennych. Poszczególne etapy ekstrakcji symulują bowiem warunki abiotyczne, jakie mogą, zaistnieć w strefie naddennej i w samym osadzie w warunkach naturalnych.

Słowa kluczowe

PL

jezioro; uwalnianie fosforu; osad denny; ekstrakcja sekwencyjna

EN

lake; bottom sediments; phosphorus release; abiotic factors; sequential extraction

• Czasopismo: Archives of Environmental Protection
• Rocznik: 2009
• Tom: Vol. 35, no. 2
• Strony: 67-73
• Opis fizyczny: bibliogr. 19 poz., wykr.

Twórcy

autor

Sobczyński, T.

• Adam Mickiewicz. University, Faculty of Chemistry, Department of Water and Soils Analysis ul. Drzymały 24, 60-613 Poznań, Poland,

Bibliografia

• [1] Bartoszek E.: Wydzielanie fosforu z osadów dennych. Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej, Budownictwo i Inżynieria Środowiska, 240 (42), 5-18 (2007).
• [2] Brzozowska R., J. Dunalska., B. Zdanowski: Preliminary characteristics of the chemical composition of the toplaycr bottom deposits in lake Dejgiiny (Mazurskie Lake District), Limnological Review. 5, 11-16 (2005).
• [3] Dojlido J.R.: Chemia wód powierzchniowych. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 1945.
• [4] Gao L.., J.M. Zhou, H. Yang, J. Chen: Phosphorus fractions in sediment profiles and their potential contributions to eutrophication in Dianchi Lake, Environ, Geol., 48, 835 (2005).
• [5] Hennanowicz W., .J. Dojlido, W. Dożańska, B. Koziorowski, J. Zerbe: Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków, Arkady, Warszawa 1999.
• [6] Kajak Z.: Hydrobiologia - Limnologia, Ekosystemy wód śródlądowych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• [7] Kentzer A: Fosfor i jego biologicznie dostępne frakcje w osadach jezior różnej trofii, rozprawa habilitacyjna. Wydawnictwo UMK, Toruń 2001.
• [8] Lampert W., U. Sommer: Ekologia wód śródlądowych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
• [9] Perkins R.G., G.J.C Underwood: The potential for phosphorus release across the sediment-water interface in an etlrophic reservoir dosed with ferric sulphate, Wat. Res., 35(6), 1399- 1406 (2001).
• [10] Sobczyński T., M. Szwak, A. Zioła, J. Siepak: Fractionation of aluminium from alluvial sediments, Environment Protection Engineering, 30(4), 177-182 (2004).
• [11] Sobczyński T., T. Joniak: Środowiskowe uwarunkowania inaktywacji fosforu w wodach Jeziora Wjtobelskiego, [in:] Diagnozowanie stanu środowiska, metody badawcze - prognozy (red. .J. Garbacz.), Prace Komisji Ekologii i Ochrony Środowiska Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego, Bydgoszcz 2008, pp, 95- 101.
• [12] Stanisz A.: Przystępy kurs statystyki w oparciu o program STATISTICA PL. na przykładach medycznych. StatSoft Polska Sp. z o.o., Kraków 1998.
• [13] Starmach K., S. Wróbel, K. Pastrnak: Hydrobiologia - Limnologia. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Warszawa 1976.
• [14] Szyper II., W. Romanowicz, R. Gołdyn: Zagrożenia jezior Wielkopolskiego Parku Narodowego przez czynniki zewnętrzne, [in:] Ekosystemy wodne Wielkopolskiego Parku Narodowego (red. I.. Burchardl), Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2001, pp. 427-472.
• [15] Tessier A., P.O. Campbell, M. Bisson: Sequential Extraction Procedure for the Speeialion of Paniculate Trace Metals, Anal. Chem., 51(7), 844 851 (1979).
• [16] Wiśniewski R.: Inaktywacja fosforanów w osadach dennych jako metoda redukcji symptomów eutrofizacji, [in:] Procesy biologiczne w ochronie i rekultywacji nizinnych zbiorników zaporowych (red. M. Zalewski). Materiały z Konferencji Grupy Roboczej Narodowego Komitetu UNESCO, MAB-5 Ekosystemy wodne. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Łódź 1995, pp. I89-20I.
• [17] Wiśniewski R.J.: Rola zasilania wewnętrznego w eutrofizacji zbiorników zaporowych, [in:] Procesy biologiczne w ochronie i rekultywacji nizinnych zbiorników zaporowych (red. M. Zalewski), Materiały/ Konferencji Grupy Roboczej Narodowego Komitetu UNESCO, MAB-5 Ekosystemy wodne. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Łódż 1995, pp. 61-70.
• [18] Zdanowski B., A. Świątecki, W. Bialokoz: Dynamika uwalniania fosforu i azotu z osadów dennych i fekaliów tołpygi w różnych warunkach środowiskowych, [in:] Materiały Konferencyjne XV Zjazd Hydrobiologów Polskich, Gdańsk 1992, pp. 80.
• [19] Zerbe .J., T. Sobczyński, .J. Siepak: Metale ciężkie w osadach dennych, ich spec facja na drodze ekstrakcji sekwencyjnej. Ekologia i Technika, 3(15), 7-12 (1995).