Charakterystyka wypełnień żyłowych w południowo-wschodniej części polskich Karpat (kalcyt, kwarc, bituminy)

• Autorzy: Jarmołowicz-Szulc, K.

Warianty tytułu

EN

Characteristic features of vein fillings in the southeastern part of the Polish Carpathians (calcite, quartz, bitumens)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wypełnienie żył w obrębie jednostek tektonicznych Karpat w południowo-wschodniej części obszaru Polski stanowią kwarc, kalcyt i bituminy. Kwarc ma charakter "diamentów marmaroskich". Zawiera szereg inkluzji fluidalnychwęglowodorowych (o składzie od metanu po lekkie ropy) i roztworów wodnych. Charakteryzuje się składem izotopowym średnio ok. +22,3o/oo(*18 OSMOW), co wskazuje na skład izotopowy paleofluidu w zakresie od +5 do +10o/oo, przyjmując średnią temperaturę homogenizacji inkluzji wodnych jako temperaturę krystalizacji. Kalcyt ma skład dość jednolity o zawartości CaO od 47,4 do 48,7 %, TiO2 od 0,1 do 0,2 % i MnO od 0,091 do 0,15%. Zawartość Sr, podobnie jak Zr, jest nieco wyższa w kalcycie w płaszczowinie śląskiej w stosunku do strefy dukielskiej. Badania izotopowe wykazują dla kalcytu wartości *13 CPDB od -3,05 do -0,35o/oo i *18OPDB w przedziale od 7,56 do 9,38o/oo . Substancja organiczna jest zróżnicowana i obejmuje m.in. antraksolit. Badania geochemiczne wykazują wysokie wartości współczynnika wodorowego w stosunku do (H/C)at i niskie wartości *13CPDB (kerogen) w zakresie od 27,2 do 27,4 o/oo. Wartości Ro mieszczą się w polu pomiędzy 0,5% a 1,35%. Minerały żyłowe krystalizowały z fluidów mieszanych wodno-węglowodorowych. Kalcyt jest najwcześniejszy w sekwencji. Kwarc i bituminy są późniejsze.

EN

Quartz, calcite and bitumens occur in veins within the Carpathian tectonic units in the south easternmost part of Poland. Quartz has a character of the ,,Marmarosh diamonds ". This contains various fluid inclusions of hydrocarbon type (from methane to light oils) and aqueous type. The delta^18 OSMOW of quartz averages +22.3 %o, which points up to a paleofluid with the composition varying from +5 to +10%o, assuming an average homogenization temperature of aqueous inclusions as the temperature of crystallization. The calcite displays a uniform content of CaO varying from 47.4 to 48.7%, TiO2 from 0.1 to 0.2%, and MnO from 0.091 to 0.15%. Both Sr and Zr are slightly higher in the Silesian unit compared to the Dukla zone. The isotope studies show the delta^13 C PDB for calcite varies from -3.05 to -0.35%o, whereas delta^18 O PDB from -7.56 to 9.38%o. The organic matter is diversified and includes anthraxolite. The geochemical studies thee leva ted hydrogen factor in relation to (H/C)at, and the low delta^13 C (kerogen) in the range of-2 7.2 to -2 7.4 %o. The R0 values lie between 0.5% and 1.35%. The vein minerals have ciystallized from the mixed aqueous-hydrocarbon fluids. Genetically, the calcite is the earliest in the sequence. This was followed by the quartz and bitumens.

Słowa kluczowe

EN

vein minerals; calcite; "Marmarosh diamonds "; Carpathians

• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2001
• Tom: Vol. 49 nr 9
• Strony: 785-792
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Jarmołowicz-Szulc, K.

• Państwowy Instytut Geologiczny, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa