Hydrotermalne przeobrażenia granitów z Borowa oraz Strzelina (Sudety) na tle wybranych masywów granitoidowych

• Autorzy: Ciesielczuk, J.

Warianty tytułu

EN

Hydrothermal alteration of the Borów and Strzelin granites (the Sudetes Mts) in comparison with other granitic massifs

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Hydrotermalne przeobrażenia granitoidów stają sie przedmiotem wzrastajacego zainteresowania z powodu dynamicznie rozwijającej się geotermii oraz możliwości wykorzystania masywów granitoidowych jako najbardziej bezpiecznych dla natury i człowieka miejsc składowania odpadów radioaktywnych. Niniejszy artykuł przedstawia problem przeobrażeń hydrotermalnych granitów okolic Strzelina i Borowa (Blok Przedsudecki, Polska) w porównaniu z wybranymi masywami granitoidowymi świata: Maine, USA; Aspo, południowo-wschodnia Szwecja; Stripa, południowa Szwecja; granit Beauvoir, występujący w granitoidowym kompleksie Echassieres, w północnej części Masywu Centralnego, Francja; Auriat, Masyw Centralny, Francja i Ashio, Japonia. Porównywany jest w szczególności skład petrograficzny i mineralny skał budujących poszczególne masywy, skały występujące w ich sąsiedztwie, minerały, które uległy przeobrażeniu, minerały wtórne obecne w skale macierzystej, minerały hydrotermalne pierwotne, krystalizujące w szczelinach, przypuszczalny skład fluidu oraz wiek poszczególnych masywów granitoidowych. Bezpośrednią przyczyną zróżnicowania asocjacji minerałów hydrotermalnych w analizowanych granitoidach jest obniżenie temperatury roztworów hydrotermalnych, pionowe oraz poziome gradienty temperatury, odległość od żył hydrotermalnych lub zmiana składu chemicznego roztworów hydrotermalnych. Asocjacje minerałów hydrotermalnych w opisywanych granitoidach odpowiadają minerałom wskaźnikowym niskich facji metamorficznych począwszy od zeolitowej, poprzez nie w pełni wykształconą fację prehnitowo - pumpellyitową do dolnej zieleńcowej facji metamorficznej. Fakt ten wynika z zainicjowania temperatur metamorficznych rzędu 100-400oC w sąsiedztwie szczelin, stąd taki rodzaj metamorfizmu jest nazywany metamorfizmem hydrotermalnym.

EN

Hydrothermal alteration of granitoids have become a subject of world-wide interest because of recovery ofgeothermal heat and the radioactive waste storage problems. This paper describes hydrothermal alteration of the Borów and Strzelin granites (the Sudetes Mts., Poland) in comparison with granitoids: Maine, USA, Aspo, SE Sweden, Stripa, S Sweden, Beauvoir, a part of the Echassieres granitic cupola, Central Massif, France, Auriat, Central Massif, France and Ashio, Japan. The following features were taken into consideration: neighbouring rocks, the age of granitoids, the mineral composition of unaltered rocks, primary minerals which were altered, association of primary and secondary hydrothermal minerals and the composition of hydrothermal fluids. The cause of various association of hydrothermal minerals in the investigated granitoids can be as follows: a decrease of temperature of hydrothermal fluid, thermal vertical and horizontal gradients, a distance from the vein or change in chemical composition of fluids. The composition of hydrothermal minerals in the described granitoids corresponds to minerals which are indicators of low-grade metamorphism, so-called hydrothermal metamorphism.

Słowa kluczowe

PL

przeobrażenia hydrotermalne; granitoidy; Maine; Aspo; Stripa; Beauvoir; Auriat; Ashio; Strzelin; Borów

EN

hydrothermal alteration; granitoids; Maine; Aspo; Stripa; Beauvoir; Auriat; Strzelin; Borów

• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2002
• Tom: Vol. 50, nr 9
• Strony: 783-786
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., tab.

Twórcy

autor

Ciesielczuk, J.

• Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski, ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec,