Kształt powierzchni nasunięcia karpackiego i jego związki z tektoniką podkarpackiego podłoża skonsolidowanego

• Autorzy: Tomaś, A.

Warianty tytułu

EN

Morphology of the Carpathian overthrust and its implications for the form of the Carpathian consolidated basement

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono analizę morfologii powierzchni nasunięcia karpackiego oraz jej związek z kształtem podłoża skonsolidowanego Karpat uformowanego w trakcie neogeńskiej przebudowy obszaru południowo-wschodniej Polski. Powierzchnię nasunięcia aproksymowano różnymi metodami przy wykorzystaniu programu Surfer. Wykorzystano metodę krigingu liniowego oraz funkcji promieniowych. Uzyskany metodą krigingu liniowego obraz powierzchni nasunięcia nie odbiega od obrazu uzyskanego wcześniej przez Wdowiarza (1976), czy Oszczypkę i Tomasia (1985). Wykonana analiza odchyłek wartości krigingu liniowego od wartości rzeczywistych głębokości powierzchni nasunięcia oraz jej aproksymacja multikwadratową funkcją promieniową pozwoliły wysnuć wniosek o niejednorodności tej powierzchni. W efekcie wykonanych analiz stwierdzono, że ze względu na stopień regularności powierzchnia ta rozdziela się na trzy sektory. Sektor zachodni zawierający się pomiędzy zachodnią granicą państwa i linią dyslokacyjną A-A, gdzie ona jest najbardziej zaburzona, sektor centralny zawarty pomiędzy liniami dyslokacyjnymi A-A i B-B, gdzie powierzchnia ta cechuje się średnią nieregularnością, oraz sektor wschodni pomiędzy linią B-B i wschodnią granicą państwa o najbardziej regularnej powierzchni nasunięcia. Widoczna jest wyraźna korelacja stopnia nieregularności z miąższością utworów fliszowych, a także co jest szczególnie istotne ze zmiennością tektoniczną skonsolidowanego podłoża Karpat. Powierzchnia ta formowała się wraz z neogeńską przebudową skonsolidowanego podłoża. Były to procesy prawie równowiekowe, proces formowania się powierzchni nasunięcia mógł być tylko niewiele późniejszy od procesu przebudowy podłoża skonsolidowanego Karpat.

EN

Present paper am analysis of the morphology of the Carpathian overthrust surface and its connection with the form of the Carpathian consolidated basement, formed during the Neogene reconstruction of the south-eastern Poland. Various methods, using Surfer software, were applied to the overthrust surface approximation. Among them the method ofkriging linear and radial basic functions. The picture of the overthrust surface established by the method ofkriging does not differ from these obtained established by Wdowiarz (1976), Oszczypko and Tomaś (1985). The analysis of the differences between the value ofkriging and the value of actual depths of the overthrust surface and its approximation done by multiquadric radial basic function suggest that this surface is not homogeneous. These analyses have proved that, considering the degree of regularity of the surface, three zones may be distinguished. The first zone, with the lowest level of regularity, is situated between western border of Poland and a dislocation zone A-A, the second, of intermediary regularity, between dislocation zones A-A and B-B, and the most regular zone between zone B-B and the eastern border of Poland. There is an evident correlation between degree of regularity and the thickness offlych sediments, and what 's more, between the degree of regularity and the tectonic variability of the Carpathian consolidated basement. That surface had been formed during the Neogene reconstruction of the consolidated basement. These two processes were almost simultaneous, the formation of the overthrust surface had began shortly after the of reconstruction of the Carpathian consolidated basement.

Słowa kluczowe

PL

Karpaty; flisz; powierzchnia nasunięcia; metody matematyczne; podłoże skonsolidowane; tektonika

EN

Carpathians; flysch; overthrust surface; mathematical methods; consolidated basement; tectonic

• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 51, nr 2
• Strony: 159--162
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys.

Twórcy

autor

Tomaś, A.

• Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

Bibliografia

• 1. CARLSON R. E. & FOLEYT. A. 1991 - The Parameter R2 in Multiquadratic Interpolation. Comput. Math. Applic., 21: 29-42.
• 2. KONIOR K. 1981 - Rola miocenu w budowie i tektogenezie brzeżnej strefy Karpat obszaru Cieszyn-Wadowice. Prz. Geol., 29: 5-12.
• 3. KSIĄŻKIEWICZ M. 1951 - Objaśnienia arkusza Wadowice. Państ. Inst. Geol., Warszawa: 1-283.
• 4. KSIĄŻKIEWICZ M.1972 - Budowa geologiczna Polski. T. IV. Tektonika, cz. 3. Karpaty. Państ. Inst. Geol. Warszawa.
• 5. OSZCZYPKO N. & TOMAŚ A. 1985 - Tectonic evolution of marginal part of the Polish Flysch Carpathians in the Middle Miocene. Kwart. Geol., 29: 109-126.
• 6. RYŁKO W. & TOMAŚ A. 1999 - Obraz skonsolidowanego podłoża Karpat polskich w świetle badań magnetotellurycznych. Pr. Państw. Inst. Geol., 168: 195-208.
• 7. RYŁKO W. & TOMAŚ A. 2001 - Neogeńska przebudowa podłoża Karpat i jej reperkusje. Pr. Państ. Inst. Geol., 395.
• 8. WDOWIARZ S.1976 - O stosunku Karpat do zapadliska przedkarpackiego w Polsce. Prz. Geol., 24: 350-357.
• 9. ŻYTKO K. 1997 - Electrical conductivity anomaly of the Northen Carpathians and the deep structure of the orogen. Ann. Soc. Geol. Pol., 67: 25-43.
• 10. ŻYTKO K. 1999 - Symetryczny układ póznoalpejskich rysów podłoża północnych Karpat oraz ich przedpola i zagórza: szew orogenu i kratonu. Pr. Państ. Inst. Geol., 168: 165-192.