Zmienność składu chemicznego wód siarczkowych polskich Karpat

• Autorzy: Krawczyk, A. J. , Rajchel, L.

Warianty tytułu

EN

Variability of chemical composition of sulphurous waters from the Polish Carpathians

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono próbę chemicznej klasyfikacji wód siarczkowych zarejstrowanych na obszarze polskich Karpat fliszowych. Na podstawie zbioru 125 zbadanych źródeł wyróżniono pięć podzbiorów, różniących się proporcjami udziału różnych składników w całkowitej mineralizacji. Stwierdzono, że jonami wskaźnikowymi, decydującymi o przynależności źródła do określonej grupy, są: HCO₃^-, Ca 2+, Na⁺, Cl^-.

EN

The sulphurous waters of the Polish Carpathians reveal a significant variability of all their components. The results oftax-onomic analysis of the data for 125 springs studied suggest this variability is not random but, possibly, results from the presence of random some distinctly different types of water. The classification algorithms applied (particularly the ISODATA algorithm) have allowed the authors to distinguish five groups of springs, whose waters differ in the proportions of their individual ions content. The division is rather sharp by the results of discriminant analysis and the list of respective Mahalanobis distances indicate. The diversification observed is influenced most by HCO₃-, Na⁺, Ca²⁺ and CI^- ions, and the structure of the classification observed is shown best in the diagram plotted on the basis of the first two canonical variables that explain 97% of the total variability of the data.

Słowa kluczowe

PL

wody mineralne; wody siarczkowe; Karpaty fliszowe; klasyfikacja

EN

mineral waters; sulphurous waters; flysch Carpathians; classification

• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 51, nr 6
• Strony: 488-491
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Krawczyk, A. J.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków,

autor

Rajchel, L.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków,

Bibliografia

• 1. ALEXANDROWICZ S.W. 1981 - Ilościowe metody taksonomiczne w klasyfikacji wód mineralnych. Geologia, 7: 31-48.
• 2. DOWGIAŁŁO J. & KARSKI A. & POTOCKI I. 1969 – Geologia surowców balneologicznych. Wyd. Geol.
• 3. PACZYŃSKI B. & PŁOCHNIEWSKI Z. 1996 - Wody mineralne i lecznicze Polski. Państw. Inst. Geol.
• 4. RAJCHEL L. 1998 - Wody mineralne i akratopegi Krakowa. Prz. Geol., 46: 1139-1145.
• 5. RAJCHEL L. 2000 - Źródła wód siarczkowych Karpatach polskich. Geologia, 26: 309-373.
• 6. TOU J. T. & GONZALES R. C. 1974 - Pattern recognition principles. Addison-Wesley, London.