Potencjał naftowy utworów dolomitu głównego w strefie Kamienia Pomorskiego. Część 1 - Macierzystość

• Autorzy: Kotarba, M. J. , Kosakowski, P. , Więcław, D. , Kowalski, A.

Warianty tytułu

EN

Petroleum potential of Main Dolomite strata of the Kamień Pomorski area (northern Poland). Part 1 - Source rock

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie wyników badań geochemicznych wykonanych dla 55 profili dolomitu głównego, w obrębie platformy węglanowej Kamienia Pomorskiego i jej bezpośredniego otoczenia, dokonano kompleksowej charakterystyki macierzystości skał z uwzględnieniem wydzieleń paleogeograficznych i mikrofacjalnych. Najwyższe zawartości węgla organicznego TOC, do 5,8% wag., występują w obrębie facji madstonowej zatoki równi basenowej. Facje madstonowe płytszej części równi basenowej oraz stoku platformy węglanowej cechują się niższą zawartością węgla organicznego, do 1,36% wag. Facja bandstonowa saliny ma bardzo niski rezydualny potencjał genetyczny. Jednakże skała ta prawdopodobnie zawierała znaczną ilość algowej materii organicznej, której pierwotny potencjał węglowodorowy wyczerpał siępodczas przeobrażenia termicznego. W wyniku tego facja bandstonowa saliny została zakwalifikowana do efektywnych skał macierzystych. W dolomicie głównym analizowanego obszaru dominuje kerogen ropotwórczy II typu z nieznacznym udziałem kerogenu typu I i III. Zidentyfikowany kerogen II typu jest w klasie wysokiego potencjału węglowodorowego. Stopień przeobrażenia materii organicznej badanych utworów odpowiada przejściu generowania fazy mikrobialnej w początkowe stadia generacyjne okna ropnego.

EN

Basedon the results ofgeochemical analyses, 56 Main Dolomite profiles in the Kamień Pomorski carbonate platform and its immediate vicinity were characterised for source rock properties. The highest TOC values, to 5.8% wt., could be observed in the mudstone fades in the bay of basin plain. Mudstone fades in the shallower part of the basin plain and in the slope of the carbonate platform had a lower TOC, down to 1.36% wt. The boundstone fades in the saline zone had a very low residual genetic potential. However this rock probably contained algal organic matter which initial hydrocarbon potential run down during thermal maturation. As a result, the boundstone fades was classified as efficient source rock. In the analysed area of the Main Dolomite, oil-prone kerogen type II dominates. The share of kerogen type I and III is small. Identified kerogen II type has a high hydrocarbon potential. The organic matter in the analysed Main Dolomite strata is immature or low mature which corresponds to the end of microbial phase generation and beginning of the "oil window "phase.

Słowa kluczowe

PL

dolomit główny; skała macierzysta; geochemia naftowa; strefy paleogeograficzne; platforma węglanowa Kamienia Pomorskiego

EN

Main Dolomite; source rock; petroleum geochemistry; paleogeographic zones; Kamień Pomorski; carbonate platform

• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 51, nr 7
• Strony: 587-594
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., map., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kotarba, M. J.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Kosakowski, P.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Więcław, D.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Kowalski, A.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. BOND J.G. 1986 - Introduction to Exploration Geochemistry. IHRDC Publishers, GL 701 Petroleum Geology.
• 2. DADLEZ R., MAREK S. & POKORSKI J. (red.) 1998 - Atlas paleogeograficzny epikontynentalnego permu i mezozoiku w Polsce. Państw. Inst. Geol.
• 3. DIDYK B.M., SIMONEIT B.R.T., BRASSEL S.C. & EGLINTON G. 1978 - Organic geochemical indicators of paleoenvironmental conditions of sedimentation. Nature, 272: 216-222.
• 4. DUNHAM R.J. 1962 - Classification of carbonate rocks according to depositional texture. [In:] Ham W.E. (ed.), Classification of Carbonate Rocks. AAPG Memoir, 1: 108-121.
• 5. ESPITALIE J. & BORDENAVE M.L. 1993 - Rock Eval pyrolysis. [In:] Bordenave M.L. (ed.), Applied petroleum geochemistry. Technip., 237-261.
• 6. ESPITALIÉ J., DEROO G. & MARQUIS F. 1985 - La pyrolyse Rock Eval et ses applications. Revue IFP, 40: 563-579; 755-784.
• 7. GEHMAN H.M. jr. 1962 - Organic matter in limestones. Geochim. Cosmochim. Acta, 26: 885-897.
• 8. HUNT J. M. 1996 - Petroleum geochemistry and geology. W.H. Freeman and Company, San Francisco.
• 9. HUNT J.M. & McNICHOL A.P. 1984 - The Cretaceous Austin Chalk of South Texas - A petroleum source rock. [In:] Palacas J.G. (ed.), Petroleum geochemistry and source rock potential of carbonate rocks. AAPG Studies in Geology, 18: 117-126.
• 10. KOSAKOWSKI P., BURZEWSKI W. & KOTARBA M.J. 2003 (wdruku) - Potencjał naftowy utworów dolomitu głównego platformy węglanowej Kamienia Pomorskiego. Cz. 2 - Analiza ropotwórczości. Prz. Geol., 51.
• 11. KOTARBA M. & SZAFRAN S. 1985 - Zastosowanie analizatorów Rock-Eval i Oil Show w poszukiwaniach naftowych. Nafta, 41: 81-88.
• 12. KOTARBA M.J., KOSAKOWSKI P., KOWALSKI A. & WIĘCŁAW D. 1998 - Wstępna charakterystyka geochemiczna substancji organicznej i potencjał węglowodorowy w utworach dolomitu głównego Niżu Polskiego. Pr. Państw. Inst. Geol., 165: 227-234.
• 13. KOTARBA M., KOWALSKI A. & WIĘCŁAW D. 1994 - Nowa metoda obliczeń wskaźnika CPI i wykorzystanie badań dystrybucji n-alkanów i izoprenoidów w prospekcji naftowej. Mat. Symp. Badania geochemiczne i petrofizyczne w poszukiwaniach ropy naftowej i gazu ziemnego. Balice k.Krakowa, 27-28.06.1994. Wyd. IGNiG Kraków: 82-92.
• 14. OBERMAJER M., FOWLER M.G. & SNOWDON L.R. 1999 - Depositional environment and oil generation in Ordovician source rocks from southwestern Ontario, Canada: organic geochemical and petrological approach. AAPG Bull., 83: 1426-1453.
• 15. PETERS K.E. & CASSA M.R. 1994 - Applied source rock geochemistry. [In:] L.B. Magoon & W.G. Dow (eds.), The petroleum system - from source to trap. AAPG Memoir, 60: 93-120.
• 16. SOFER Z. 1984 - Stable carbon isotope compositions of crude oils: applicaton to source depositional environments and petroleum alteration. AAPG Bull., 68: 31-49.
• 17. WAGNER R. 1994 - Stratygrafia osadów i rozwój basenu cechsztyńskiego na Niżu Polskim. Pr. Państw. Inst. Geol., 146.
• 18. WAGNER R. 2000 - Charakterystyka facjalna i paleogeograficzna utworów dolomitu głównego. [In:] Kotarba M. (ed.), Potencjał i bilans generowania utworów dolomitu głównego basenu permskiego Polski - Blok II. Arch. BG Geonafta, Warszawa.
• 19. WILCZEK T. & MERTA H. 1992 - Wstępne wyniki badań pirolitycznych metodą Rock-Eval. Nafta, 48: 3-10.