Wstępne wyniki badań nad pochodzeniem siarki z wykwitów gipsowych powstających w budowlach zabytkowych Warszawy

• Autorzy: Kasperowicz, E. , Słaby, E. , Kościński, M.

Warianty tytułu

EN

Preliminary data on sulphur origin in gypsum efflorescences formed in stone buildings and monuments of Warsaw (central Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Sulphates belong to the most frequent compounds found in deteriorated stone monuments. The sources of sulphur within urban agglomeration area are diverse. Many of them are characterised by different sulphur speciation. The aim of this study was to determine the origin of the sulphur from sulphate minerals, formed due to deterioration of daubed resistive wall in the Wilanów Park, mainly gypsum. The mineral phase composition as well as their chemical composition has been determined. The chemical composition of the salts is highly correlated with that of rainfall, which in turn seemed to influence the sulphur isotopic fractionation. Rainfall seems also to be the main source of sulphur. 34S for nine samples has been estimated. The data obtained show narrow value range. The data alone do not allow precise identification of the main source of sulphur in the sulphate minerals.

Słowa kluczowe

PL

deterioracja; skład izotopowy siarki; wykwity gipsowe

EN

deterioration; stony monuments; sulphur isotopes ratio; gypsum efflorescence

• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2004
• Tom: Vol. 52, nr 3
• Strony: 223-228
• Opis fizyczny: bibliogr. 12 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kasperowicz, E.

• Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa,

autor

Słaby, E.

• Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

autor

Kościński, M.

• Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa,

Bibliografia

• 1. BOCK E., JOZSA P.G., SAND W., MANSCH R. & WILIMZIG M. 1998 - Natursteinzerstörung durch biologische Verwitterung - der Beitrag von Nitrifikanten. [In:] Snethlage R. (ed.), Denkmalpflege und Naturwissenschaft, Natursteinkonservierung II. Fraunhofer IRB Verlag, Stuttgart: 133-172.
• 2. BUZEK F., CERNY J. & SRAMEK J. 1991 - Sulphur isotope studies of atmospheric S and the corrosion of monuments in Prague, Czechoslovakia. [In:] Krouse H.R. & Grinenko V.A. (eds.), Stable isotopes, natural and anthropogenic sulphur in the environment. John Wiley & Sons, Chichester: 399-405.
• 3. DEQUASIE H.L. & GREY D.C. 1970 - Stable isotopes applied to pollution studies. Amer. Laborat., 2: 19-27.
• 4. KLEMM W. &SIEDEL H. 1999 - Schwefelisotopenanalyse von bauschädlichen Sulfatsalzen an historischen Bauwerken. Wissenschaftliche Mitteilungen, TU Bergakademie Freiberg, 8: 1-100.
• 5. KRUMBEIN W.E. 1998 - Microbenbefall und steinzerstörung: autotrophy oder heterotroph? Chemisch ober physikalisch? Strategien der Verhinderung und Behebung - eine Bilanz. [In:] Snethlage R. (ed.), Denkmalpflege und Naturwissenschaft, Natursteinkonservierung II. Fraunhofer IRB Verlag, Stuttgart: 173-206.
• 6. LONGINELLI A. & BARTELLONI M. 1978 - Atmospheric pollution in Vinice, Italy, as indicated by isotopic analyses. Water, Air and Soil Pollution, 10: 335-343.
• 7. MANSCH R. & BOCK E. 1996 - Simulation of microbial attack on natural and artificial stone. [In:] Heitz E. & Flemming H.-C. (eds.), Microbially influenced corrosion of materials. Springer Verlag, Berlin-Heidelberg: 167-186.
• 8. NORD A.G. & TRONNER K. 1995 - Effect of acid rain on sandstone: The royal palace and the Riddarholm church, Stockholm. Water, Air and Soil Pollution, 85: 2719-2724.
• 9. PYE K. & SCHIAVON N. 1989 - Cause of sulphate attack on concrete, render and stone indicated by sulphur isotope ratios. Nature, 342: 663-664.
• 10. TREMBACZOWSKI A. 1995 - Przykład znacznego wzbogacania siarczanów wód gruntowych w ciężkie izotopy siarki i tlenu w wyniku bakteryjnej redukcji. Prz. Geol., 43: 219-222.
• 11. TORFS K.M., VAN GRIEKEN R.E. & BUZEK F. 1997 -Use of stable isotope measurements to evaluate the origin of sulphur in gypsum layers on limestone buildings. Environmental Sc. Technology, 31: 2650-2655.
• 12. WILCZYŃSKA-MICHALIK W. & MICHALIK M. 1995 - Deterioracja materiałów skalnych w budowlach Krakowa. Prz. Geol., 43: 227-235.