Architektura Warszawy w czasach stalinowskich. Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa - symboliczny kamuflaż

• Autorzy: Baraniewski, W.

Warianty tytułu

EN

The architecture of Warsaw in stalinist times. Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa - symbolic camouflage

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Powojenne plany przebudowy centrum Warszawy, związane były z politycznym zamiarem przekształcenia "klasowego" charakteru śródmieścia. W centralnych partiach miasta miały się znaleźć monumentalne osiedla robotnicze i państwowe lokale sklepowe i usługowe. Pierwszą próbą (i jedyną zrealizowaną w tej skali), była budowa Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej. Jej realizacja miała stworzyć podstawy nowej urbanistyki i architektury realizmu socjalistycznego. Monumentalna, poszerzona Marszałkowska, miała prowadzić od centrum do pl. Unii, z nowoprojektowanym placem centralnym MDM (dziś pl. Konstytucji). Konieczność pozostawienia i odbudowy kościoła Zbawiciela, spowodowała komplikacje przestrzenne, wynikające z ideowej niezgodności budowli sakralnej i socjalistycznego osiedla. Bryłę kościoła próbowano przesłonić wysokościowcem, lub zneutralizować ideowo dekoracją rzeźbiarską. Brak wzorów formalnych i decyzji co do treści rzeźb spowodował, że zrealizowana na MDM dekoracja ma charakter kamuflażu i nie posiada zamierzonego radykalizmu ideowego.

EN

After World War 2, plans to rebuild the centre of Warsaw were connected with the political objective to transform the "class" aspect of the city's central quarter. Downtown Warsaw was to see monumental housing estates for workers and state-owned shopping and service areas. The first attempt (and the only one realized on this scale) was the construction of the Marszałkowska Housing Estate known as MDM. It was to lay the foundations for new urban planning and socialist architecture. The monumental, widened Marszałkowska street was to run from the centre to Unii square, through a brand-new central square (now Konstytucji square). The necessity to preserve and reconstruct the Church of the Saviour (Zbawiciela) caused spatial complications, resulting from the ideological conflict between a temple and socialist housing. There was an attempt to hide the church behind a high-rise block or neutralize it with sculptures. A lack of formal examples and decisions on the theme of the sculptures meant that the decorations finally realized for MDM have the nature of camouflage and do not carry the intended radical ideology.

Słowa kluczowe

PL

Warszawa; Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa; architektura XX w.; realizm socjalistyczny

EN

Warsaw; Marszałkowska Residential District; 20th century architecture; socialist realism

• Czasopismo: Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 55, z. 3
• Strony: 65-73
• Opis fizyczny: fot., rys.

Twórcy

autor

Baraniewski, W.

• Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego,