Powojenna przebudowa śródmieścia Poznania

• Autorzy: Marciniak, P.

Warianty tytułu

EN

Post-war reconstruction of the centre of Poznań

• Konferencja: Konferencja "Poznań w latach 1900-1990. Architektura - urbanistyka - przestrzenie chronione. Poznań a inne miasta Polski" (24-25.11.2005 ; Poznań, Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Okres powojenny był dla architektury i rozwoju urbanistycznego Poznania czasem wyjątkowym. Powstały nowe budynki, zespoły i całe dzielnice. Rytm działań budowlanych, tak jak w całej historii PRL-u, wyznaczały kolejne plany rozwoju kraju, wiążąc głęboko gospodarkę z rytmem zmian politycznych. Miasto stanęło przed ogromnymi wyzwaniami. Z jednej strony musiało uporać się z wojennymi zniszczeniami, z drugiej rozwinąć i umocnić swój potencjał. Ambicją nowej władzy była zmiana dotychczasowego charakteru miasta z jednoczesnym nadaniem mu wyrazistego piętna nowoczesności. Był to okres intensywnego rozwoju gospodarczego, odbudowy i rozbudowy, w tym także poszukiwań estetycznych architektów, wywodzący się i wpisujący się w większości w nurt modernizmu. Jednym z najważniejszych powojennych zagadnień, na przykładzie którego znakomicie widać zasadnicze problemy przestrzenne oraz ideowe architektury omawianego okresu, była przebudowa Śródmieścia Poznania. Być może ze względu na krótką perspektywę czasową ten fascynujqcy okres w trudnej historii Poznania doczekał się syntetycznego opracowania dopiero w ostatnich latach. Obecnie wiele obiektów się starzeje, wiele planów nie zostało zrealizowanych popadając w zapomnienie. Poddając analizie ten dorobek nie sposób oderwać go od zewnętrznych uwarunkowań. Natężenie prac i powstawanie projektów ściśle wiązało się z realiami życia społecznego, gospodarczego, rozwojem techniki oraz wszechobecną dominacją polityki w PRL-u. Przyjęta periodyzacja okresu 1945-1989 zawiera się w czterech przedziałach czasowych obejmujących lata 1946-56, 1956-1970, 1970-1980 oraz 1980-1989.

EN

The second half of the XX century was a period of reconstruction and extension of Poznań, including aesthetical searches of architects reflecting, in the majority, the modernism trend. The intensification of work and creation of designs was tightly connected with the reality of social and economic life, the development of technique, and the omnipresent domination of politics in the People's Republic of Poland. One of the most important postwar issues, which perfectly demonstrates the fundamental spatial and conceptual problems of architecture, was the reconstruction of the centre of Poznań. The problem of the spatial form of this region, both in respect of the importance of this part of the city, covering its XIX century system (together with the old town) was a task continuously raised in design development already since the mid forties. After the first period of reconstruction of the destroyed city flesh and its completion with individual buildings in the socio-realistic convention, subsequent plans were made on a much larger scale. This included many visions of the centre development reflecting various opinions regarding the future appearance of the city. These development generally followed two trends: "conservative" - assuming reconstruction of the centre in its XIX century form based on the former buildings, and "visionary" - using the wartime destruction to fundamentally reconstruct the entire spatial structure of this part of the city. Determination, which was, despite all difficulties, forcing reconstruction of the city centre, distorted the ordered urban structure of Poznań, leaving for many years a durable mark in its space. The selection of the future-oriented "visionary" concept resulted in many modern executions which determine the city's spatial image until today. Presented in concise outline, the history of urban development and architecture of the centre of Poznań describes the complicity of past achievements, worth being documented and presented to a broader group of people.

Słowa kluczowe

PL

Poznań; architektura XX w.

EN

Poznań; architecture of 20th c.

• Czasopismo: Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
• Rocznik: 2007
• Tom: T. 52, z. 1-4
• Strony: 31-43
• Opis fizyczny: fot., rys.

Twórcy

autor

Marciniak, P.