Górnictwo porfiru a architektura Krakowa

• Autorzy: Rajchel, J.

Warianty tytułu

EN

Porphyry quarrying and the architecture of Cracow

• Konferencja: III Konferencja dziedzictwo i historia górnictwa oraz wykorzystanie pozostałości dawnych robót górniczych
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jednym z charakterystycznych dla Krakowa surowców kamiennych jest fioletowo-różowej barwy porfir permskiego wieku. Surowiec ten stosowany był głównie jako material brukarski na nawierzchnie ulic, placów i chodników. Złoża tej skaty znajdują się w obrębie monokliny śląsko-krakowskiej w okolicy Krzeszowic, gdzie byty eksploatowane w rejonie Miękini i Zalasu od co najmniej XVIII wieku. Pozostałością tej eksploatacji są opuszczone kamieniołomy o dużej wartości dla historii górnictwa oraz o ciekawych i zróżnicowanych walorach geologicznych.

EN

The violet-pink porphyry of the Permian age is one of the characteristic building stones of Cracow, where the rock was used mainly as a paving material in streets, squares and pavements. The deposits of this porphyry are situated within the Silesia-Cracovian monocline close to Krzeszowice, where they have been worked in the area of Miękinia and Zalas at least since the 18th century. Abandoned quarries witness to those activities; they are interesting and diversified sites for geological observations and represent objects important for the history of mining.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo porfiru; porfir; architektura Krakowa; surowce kamienne

EN

violet-pink porphyry; porphyry quarrying; architecture of Cracow

• Czasopismo: WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 4
• Strony: 53-55
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.

Twórcy

autor

Rajchel, J.

• Akademia Górnicz-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• Bruki -Archiwum Państwowe miasta Krakowa. BM 89, dz. I.
• CzeżowskiA. 1946- 1948: Kamieniołomy. Obróbka i przeróbka kamienia. T. 1,2, 3. Instytut Badawczy Budownictwa, Warszawa.
• Dżułyński S. 1955: O formie geologicznej występowania porfirów zalaskich. Biul. Państw. Inst. Geol., 97.
• Gradziński R. 1960: Zabytki przyrody nieożywionej Wyżyny Krakowskiej w okolicach Krakowa. Prz. Geol., 8/5.
• Harańczyk C. 1989: Kominy wulkaniczne Zalasu [w:] Rutkowski J (red), Przewodnik LX Zjazdu Pol. Tow. Geol. w Krakowie, Warszawa.
• Kamieński M. (red.), Skalmowski W. (red.) 1957: Kamienie budowlane i drogowe. Wyd. Geol., Warszawa.
• Kozłowski S. 1986: Surowce skalne Polski. Wyd. Geol., Warszawa.
• MuszyńskiM. 1995: Systematic position of igneous rocks from the north-eastern margin of the upper Silesian Coal Basin. Mineralogia Polonica, 26/1.
• Rajchel J. 2004: Kamienny Kraków. Spojrzenie geologa. Uczelniane Wyd. Nauk.-Dyd., AGH, Kraków.
• Schnaydrowa B. 1967: Na wędrownych szlakach ziemi chrzanowskiej [w:] Szwajca K. (red), Ziemia chrzanowska i Jaworzno, Wyd. Artystyczno-Graficzne, Kraków.
• Siedlecki S. 1964: Utwory paleozoiczne okolic Krakowa. Biul. Państw. Inst. Geol., 73.
• Skalmowski W. 1955: Naturalne materiały kamienne w budownictwie drogowym. Wyd. Komunikacyjne, Warszawa.
• Tokarski J. 1928: Petrografia. Lwów.
• Tryliński W. 1939: Nawierzchnia z płyt betonowych sześciokątnych. Związek Polskich Fabryk Cementu, Warszawa (patent polski nr 18323).
• Wanat B. 1992: Maryjne sanktuarium karmelitów bosych w Czernej. Wydawnictwo oo. Karmelitów Bosych, Kraków.
• Zaręczny S. 1953: Atlas geologiczny Galicji. Z. 3. Wyd. Geol., Warszawa.