Metoda oceny opłacalności utylizacji odpadów z eksploatacji odkrywkowej surowców skalnych na przykładzie kopalni "Zalas"

• Autorzy: Obrzut, M.

Warianty tytułu

EN

A method of evaluation of profitability of waste utilization in opencast mining of rock minerals exemplified by the mine "Zalas"

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Powstawanie odpadów z eksploatacji górniczej złóż ma charakter ciągły w czasie. Zwykle są to drobne frakcje powstające w czasie urabiania i przeróbki kopalin. Gromadzone na składowiskach odpadów są najczęściej rekultywowane, bądź wykorzystywane lokalnie do wyrównania powierzchni terenu, wypełniania wybranej przestrzeni itd. Często bywają zanieczyszczone substancjami ilastymi co uniemożliwia ich stosowanie w różnych formach budownictwa i drogownictwa. Zachodzi więc konieczność utylizacji odpadów i nadania im cech użyteczności. Decyzja o utylizacji odpadów ma więc charakter ściśle ekonomiczny i jak dotąd nie było prób rozwiązania tego zagadnienia. Autor, na przykładzie odpadów z eksploatacji porfiru i diabazu w kopalni Zalas, podjął się określić przedział opłacalnej wielkośći utylizowanych odpadów w funkcji przychodów z ich sprzedaży i kosztów utylizacji. Do tego celu wykorzystano rachunek marginalny. Praca w swojej treści zawiera też uwarunkowania: prawne gospodarki odpadami, istniejącym popytem wokół miejsca utylizacji oraz wydajnością układu technologicznego utylizacji. Pozwoliło to na pełne określenie ilościowe uwarunkowań procesu utylizacji. Wyniki badań mogą znaleźć zastosowanie w planowanej budowie sieci autostrad w Polsce.

EN

Formation of wastes coming from exploitation of beds is continuous in time, usually these are fine fractions originated in the course of winning and processing in the mine. Cumulated I dumping sites they are most frequently reclaimed and used locally for leveling of the surface, filling of empty spaces etc. they are often polluted with clay substances. That fact allows fir their application in different kinds of buildings construction and highway engineering. Thus it is necessary to utilize the wastes and make them useful. Furthermore the decision concerning the utilization of wastes is of strictly economic character and, so far, there have been no attempts at solutions of this problem. Following the example of wastes coming from porphyry and diabase exploitation of the mine Zalas, the author attempted at determination of the interval of profitable value of waste utilization in the function of revenue, sale and costs of utilization. To accomplish This task, the marginal calculation has been applied. The paper also discusses the following conditions: legal conditions for waste management, conditions for the existing demand around the location of utilization and conditions for the output of the technological system of utilization. That fact helped to carry out a through quantitative destination of the conditions of the utilization process. To sum up, this elaboration can be successfully applied in the planned building of the network of highways in Poland.

Słowa kluczowe

EN

Zalas lignite mine; waste utilization; opencast exploitation

• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 47, nr 6
• Strony: 64-74
• Opis fizyczny: Bibliogr. 1- poz.

Twórcy

autor

Obrzut, M.

• Wydział Górnictwa i Geodezji, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• [1] Chiang A.C., Podstawy ekonomii matematycznej. Warszawa, PWN, 1994 r.
• [2] Kalksein für den kommunalen Straßenbau. Köln (1992) - Bundesverband der Deutschen Kalkindustie e.V.
• [3] Mynarski S.(red.), Analiza rynku. Systemy i mechanizmy, Kraków, AE, 1993 r.
• [4] Nowak E., Analiza progu rentowności. Wrocław, AE, 1993 r.
• [5] Nowak E., Elementy badań, operacyjnych, Lublin UMCS, 1997 r.
• [6] Obrzut M., Metoda oceny opłacalności utylizacji odpadów z eksploatacji surowców skalnych na przykładzie kopalni „Zulus” (praca doktorska). 2003 r.
• [7] Obrzut M., Metoda integralnej oceny sezonowości na przykładzie kopalin pozyskiwanych odkrywkowo. Górnictwo Odkrywkowe nr 7-8, 2004 r.
• [8] Stryszewski M., Optymalizacja wielkości produkcji regionu surowcowego zależnie od struktur popytu. Zeszyty Naukowe Górnictwo. AGH, Rok 23, z. 2, 1999 r.
• [9] Stryszewski M., Obrzut M., Optymalizacja wielkości produkcji kopalń surowców skalnych w odniesieniu do struktury popytu. Górnictwo Odkrywkowe nr 1. 1998 r.
• [10] Wanielista K.. Rachunek ekonomiczny w gospodarce zasobami kopalin. Śląskie Wydawnictwo Techniczne, Katowice. 1995 r.