Systemy planowania przestrzennego w niektórych krajach Unii Europejskiej w porównaniu z systemem obowiązującym w Polsce

• Autorzy: Gonda-Soroczyńska, E.

Warianty tytułu

EN

Planning systems in some countries of the European Union compared to the system obligatory in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Akcesja Polski do Unii Europejskiej (UE) uzasadnia poznanie systemów planowania przestrzennego obowiązujących w innych krajach unijnych. W tym też celu wybrano spośród nich cztery kraje - Niemcy, Francję, Wielką Brytanię i Holandię. Przeanalizowano ich systemy na tle systemu, obowiązującego w Polsce. Wybór ten nie był przypadkowy. Uwzględniono przede wszystkim osiągnięcia planistyczne poszczególnych państw, zwracając baczną uwagę na lata ich występowania. Ujmując zagadnienie historycznie, Francję uznać można za prekursora w ustawodawstwie dotyczącym planowania przestrzennego, bowiem już w 1607 r. wprowadziła ona prawo regulujące tzw. plany linii zabudowy. Wielka Brytania już w 1835 r., poprzez swoją ustawę o władzach miejskich, zapoczątkowała powstanie samorządu terytorialnego. Holandia od roku 1901 wprowadziła nowatorską ustawę o mieszkalnictwie, którąuznać trzeba za ustawę opracowaną dla społeczeństwa, przez społeczeństwo, konsultowanąze społeczeństwem. Niemcy uwzględniono zarówno z powodu wczesnego, bo w 1845 r., wprowadzenia w życie ustawy o podziale działek i zakładaniu nowych osiedli oraz o liniach regulacyjnych, jak i z uwagi na sąsiedztwo z Polską wspólne euroregiony, obecną i przyszłą współpracę transgraniczną. W porównaniu z wymienionymi krajami, Polska najpóźniej wdrożyła w życie pierwszą ustawę dotyczącąpla-nowania przestrzennego, tj. Rozporządzenie Prezydenta RP z 1928 r. o prawie budowlanym i zabudowie osiedli, które współcześnie oceniamy bardzo pozytywnie.

EN

The accession of Poland to the European Union justifies the desire to become acquainted with spatial planning systems obligatory in other countries of the Union. Four systems of the so-called old countries of the Union have been chosen and analysed, i.e. Germany, France, the United Kingdom and Holland, in relation to the system being obligatory in Poland. The legal bases have been discussed and also spatial planning grades, one of the most important instruments of environment protection. The estimation of these systems has been carried out and the natural environment protection functioning within them has been reviewed. The spatial planning system may be considered as a specific regulator of nature, culture and landscape protection principles at the local level of developing economy. The analysis clearly shows system similarities and differences.

Słowa kluczowe

PL

planowanie przestrzenne; prawne podstawy planowania; ochrona środowiska

EN

planning; legal basis for planning; environment

• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2006
• Tom: Nr 1(19)
• Strony: 43--55
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz.

Twórcy

autor

Gonda-Soroczyńska, E.

• Katedra Planowania i Urządzania Terenów Wiejskich Wydziału Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji Akademii Rolniczej we Wrocławiu

Bibliografia

• [I] Boć J., Nowacki K., Samborska-Boć E.( Ochrona środowiska, Kolonia 2004.
• [2] Brussard W., Physicalplanning législation in the Netherlands, Planning law in Western Europe, Oksford 1986.
• [3] Cassin I., Plan local d'urbanisme, Le Moniteur, Paryż 2002.
• [4] Chabanol D.,CohbreeueD.}.,Droitpratiquedel'urbanisme, Economica, Paryż 1998.
• [5] Chmielewski T.J., System-planowania przestrzennego harmonizującego przyrodą i gospodarką, t. 1, Lublin 2001.
• [6] Chwalibóg K, Spójność i tożsamość przestrzeni, Wydawnictwo Pokongresowe Architektury Polskiej Gdańsk '98, Zarząd Główny Stowarzyszenia Architektów Polskich, Warszawa 1999.
• [7] Davies H.W.E., Kontrola zagospodarowania przestrzennego w Holandii, Biuletyn KPZK PAN, nr 144, Warszawa 1989.
• [8] Domański R., Regionalny poziom gospodarki uczącej się, „Czasopismo Geograficzne", 2000, R. XXI, nr 3-4.
• [9] Dubel K., Planowanie przestrzenne instrumentem zarządzania środowiskiem w polskich częściach euroregionów, Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław 2002.
• [10] Gérard P., Pratique du drat de l'urbanisme, Eyrolles, Paryż 2000.
• [11] Górka K., Poskrobko B., Radecki W., Ochrona środowiska, Warszawa 2001.
• [12] Grabowska G., Europejskie prawo środowiska. Warszawa 2001.
• [13] Herman S., Ponadnarodowe (ponadkrajowe) planowanie przestrzenne i badania regionalne w państwach europejskich. Biuletyn KPZK. PAN, z. 144, Warszawa 1989.
• [14] Jendrośka J., Polskie prawo ochrony środowiska w kontekście inte¬gracji z Unią Europejską - wybrane zagadnienia, Centrum Prawa Ekologicznego, Wrocław 2001.
• [15] Karpiński A., Unia Europejska- Polska. Dylematy przyszłości. Elipsa, Warszawa 1998.
• [16] Kenig-Witkowska M.M., Prawo środowiska Unii Europejskiej,LexisNexis, Warszawa 2005.
• [17] Kołodziejski J., Transformacja polskiej przestrzeni w perspektywie integracji europejskiej, Biuletyn KPZK PAN, z. 189, Warszawa 1999.
• [18] Kragt R.H., Kilka uwag dotyczących partycypacji społecznej w plano¬waniu przestrzennym w Holandii, „Człowiek i środowisko" 1993, R. 17, nr 1.
• [19] Kragt R.H., Raumplannung in den Niederlanden. Raumforschung u. Raumordnung, t. 52 z. 1, Hanower 1994.
• [20] Kształtowanie nowej Europy, [w:] Strategiczne cele na lata 2000 -2005 - informacja Komisji Europejskiej dla Parlamentu Euro¬pejskiego, Rady UE, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Ko¬mitetu Regionów, Warszawa 2000.
• [21] Kukliński A., Czy Polska powinna wziąć udział w dyskusji o przy¬szłości Europy? Biuletyn Komitetu Prognoz Polska 2000 PLUS przy Prezydium PAN nr 1/2003, Elipsa, Warszawa 2002.
• [22] Larralde D., De Plan d'Ocoupation des Sols, Dalloz, Paryż 1996.
• [23] Machińska H., Polityka ochrony środowiska [w:] Integracja europejska. Wybrane problemy, red. D. Milczarek, A.Z. Nowak, Warszawa 2003.
• [24] Machowski J., Problemy prawne ochrony środowiska, Warszawa „ 2000. ' j'
• [25] Niewiadomski Z., Komentarze Becka, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, 2 wyd., Warszawa 2005.
• [26] Nowacki K., Instrumenty zagospodarowania przestrzennego i ochrony środowiska w świetle reformy ustrojowej państwa, [w:] Acta Universitatis Wratislaviensis, Prawo nr 266, Wrocław 1999.
• [27] Podolak S., O kształtowaniu ładu przestrzennego, IGPiK, Warszawa 1998.
• [28] Problematyka planowania przestrzennego w ujęciu wielodyscypli-nowym, pod red E. Bagińskiego, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1998.
• [29] Sobczak A., Prace z zakresu gospodarki przestrzennej, 40. zeszyty naukowe, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2004.
• [30] Sumień T., Integracja przestrzeni europejskiej, IGPiK, Warszawa 1993.
• [31] Sumień T., Podstawy gospodarki przestrzennej Holandii, maszy¬nopis w IGPiK, Warszawa 1991.
• [32] Sumień T., Polskie regiony graniczne przed bramami Unii Euro¬pejskiej, „Człowiek i środowisko", 2002, t. 26 nr 1-2.
• [33] Sumień T. i inni, Proces dochodzenia do Unii Europejskiej pol¬skich regionów granicznych, Problem badawczy PB-2, IGPiK, Warszawa 2001.
• [34] Szlachta J., Europejska perspektywa rozwoju przestrzennego -wnioski dla Polski, Biuletyn KPZK PAN, z. 176, Warszawa 1997.
• [35] Szlachta J., Programowanie rozwoju regionalnego w Unii Euro¬pejskiej, Studia KPZK PAN, Wydawnictwo Naukowe PWN, t. CV, wyd. 2, Warszawa 1999.
• [36] Szlachta J., Narodowa strategia rozwoju regionalnego, Biuletyn KPZK PAN, z. 191, Warszawa 2000.
• [37] Techniki i metody badawcze w planowaniu przestrzennym, pod red. E. Bagińskiego, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wroc¬ławskiej, Wrocław 1997.
• [38] Wysocka E., Planowanie przestrzenne w świetle wyników ogól¬nopolskiej konferencji „Arsenał IX", „Człowiek i środowisko" 1999, R. 23.
• [39] Wysocka E., Planowanie przestrzenne, „Człowiek i środowisko" 2001, R. 25, nr 4.
• [40] Ziobrowski Z., Furman S., Szostek W., Wysocka E., Kulesza M., Planowanie przestrzenne skutecznym instrumentem rozwoju kraju, Materiały pokonferencyjne z Ogólnopolskiej Konferencji Planowania Przestrzennego ARSENAŁ IX, Warszawa 2000.