Weryfikacja nowych metod badania zgorzeli słonecznej skał bazaltowych

• Autorzy: Góralczyk, S. , Filipczyk, M.

Warianty tytułu

EN

Verification of the new investigation methods of sunburn of basaltic rocks

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono najnowsze wyniki badań zjawiska zgorzeli słonecznej skał bazaltowych prowadzonych w IMBiGS. Dotyczą one weryfikacji metod badawczych zaproponowanych w poprzednich badaniach. Polegają one na naświetlaniu próbek skał bazaltowych promieniami podczerwonymi w środowisku o wysokiej wilgotności i podwyższonej temperaturze, w celu przyspieszenia zmian związanych z rozwojem zjawiska. Po naświetlaniu próbki są poddawane ocenie makroskopowej w celu obserwacji zmian w skałach oraz pomiarowi prędkości przepływu fal ultradźwiękowych. Otrzymane wyniki świadczą o skuteczności metody. Powstałe w kilku próbkach w trakcie naświetlania promieniami podczerwonymi zmiany makroskopowe oraz spójności próbek świadczą o szybkim rozwoju objawów zgorzeli.

EN

The article shows new investigation data of sunburn of basaltic rocks made in Mining Department of the Institute of Mechanized Construction and Rock Mining. Researchers try to verify new methods of investigation over sunburn. It provided infrared expose of twenty basaltic samples for fixed time. During infrared exposure and after that samples are put to the ultrasound waves speed investigation and petrographic description. In basalts ultrasound waves speed under 4.000 mps (often even near 1.000 mps) mean textural changes like micro-cracks. Petrographic description can prove sunburn changes in rock samples, for example small spherical light-grey forms, micro-cracks between these forms and lower mechanical resistance (sometimes samples can disintegrated with small pressure). In case when both ultrasound waves speed and petrographic description confirm sunburn in at least one sample it is determined as sunburn basalt.

Słowa kluczowe

PL

zgorzel słoneczna; bazalt; prędkość fal ultradźwiękowych; promieniowanie podczerwone

EN

new investigation methods of sunburn; basaltic rocks

• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 130, nr 37
• Strony: 115-123
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz.

Twórcy

autor

Góralczyk, S.

autor

Filipczyk, M.

• Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego, Warszawa

Bibliografia

• [1] FILIPCZYK M., Praca nr 11960. Badania metod identyfikacji zgorzeli słonecznej w skałach bazaltowych i jej wpływ na jakość kruszyw bazaltowych. Program Badań, IMBiGS, Warszawa 2007.
• [2] GÓRALCZYK S., FILIPCZYK M., Badania procesów identyfikacji zgorzeli słonecznej w skałach bazaltowych, [w:] Kruszywa mineralne, Prace Nauk. Inst. Górn. PWr., nr 121, seria Konf. nr 50, Wrocław 2008.
• [3] PN-EN 1097-2:2000. Badania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw. Metoda oznaczania odporności na rozdrabnianie, Polska Norma, PKN, Warszawa.
• [4] PN-EN 1367-3:2002. Badania właściwości cieplnych i odporności kruszyw na działanie czynników atmosferycznych. Część 3: Badanie bazaltowej zgorzeli słonecznej metodą gotowania, Polska Norma, PKN, Warszawa.
• [5] STYPUŁKOWSKI B., MAJEROWICZ A., Analiza wpływu zgorzeli słonecznej na cechy techniczne kruszyw bazaltowych, Drogownictwo, nr 11, 1994.
• [6] ŚLIWA Z., Typy genetyczne drobnej szczelinowatości w bazaltach i jej wpływ na jakość produkowanych kruszyw, Acta Univ. Wratisl., 247. Prace Geol.-Min. IV, 1975.
• [7] ZAGOŻDŻON P., Zgorzel słoneczna w trzeciorzędowych bazaltoidach Śląska i sposoby wykorzystania jej produktów, Praca doktorska, PWr., Wydz. Górniczy, Wrocław 2001.