Badania docierania stali 40HM ulepszanej cieplnie i azotowanej gazowo

• Autorzy: Foltynowicz, L. , Małdziński, L. , Rybak, Z.

Warianty tytułu

EN

Tests of the run-in process of 40HM steel parts after quenching/tempering and after gas nitriding

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy badano proces docierania ulepszanej cieplnie i azotowanej gazowo stali 40HM podczas tarcia ślizgowego. Obserwowano zmiany chropowatości powierzchni podczas tarcia. Badania prowadzono przy użyciu maszyny do badań zużycia poprzecznych łożysk ślizgowych oraz profilografu. Parę trąca stanowiły: czop-panewka. Pomiar chropowatości wykonywano bez zdejmowania próbek z węzła pomiarowego maszyny. Wykazano, że obróbki cieplna i cieplno-chemiczna ma istotny wpływ na czas ustalania się chropowatości równowagowej powierzchni. Na powierzchni próbki ulepszonej cieplnie pojawia się ona po ok. 20-30 min tarcia, na powierzchni warstwy azotowanej - po ok. 50 minutach.

EN

In the paper the phenomenon of run-in during sliding friction of quenched and tempered and, for comparison, of nitrided specimens of 4140 steel was investigated. During the wear process, changes of surface roughness were observed. The investigations were carried out using a tribological machine for testing radial sliding bearings, and a profilograph. The kinematics' pair was formed by a journalhalf sleeve of bearing. The surface roughness was measured without removing the specimen from the tribological machine. It was demonstrated that the material treatment influences the time of the achievement of steady, or 'equilibrium' roughness. The surface of 4140 steel after quenching and tempering achieved the equilibrium's roughness after 20-30 minutes of sliding friction, while the nitrided surface - after 50 minutes.

Słowa kluczowe

PL

docieranie; tarcie ślizgowe; chropowatość powierzchni; azotowanie

EN

run-in; sliding friction; surface roughness; nitriding

• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 2
• Strony: 199-208
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Foltynowicz, L.

autor

Małdziński, L.

autor

Rybak, Z.

• Politechnika Poznańska, Instytut Maszyn Robocznych i Pojazdów Samochodowych, ul. Piotrowo 3, 60-965 Poznań.

Bibliografia

• 1. Kragelskij I.W., Dobycin M.N., Kombalov V.S.: Osnovy. Rascetov na trenie i izznos. Masinostroeni.
• 2. Czichos H., Tribology. Tłum. ros. Moskva, Mir 1982.
• 3. Michin H.M., Mechanizm prirabotki pri ischodnom plastićeskom kontakte. Trenie i iznos, 1985 nr 5.
• 4. Karasik 1.1., Prirabotyvaemost' materialov dlja podśipnikov skołżenija. Moskva, Nauka 1978.
• 5. Nadeżnost' i dolgovećnost' maśin, red. B.I. Kosteckij. Kiev, Technika 1975.
• 6. Trenie, iznaśivanie i smazka. Spravoćnik. T. 1, Moskva, Masinostroenie 1979.
• 7. Cypko J., Cypko E., Podstawy technologii i organizacji naprawy pojazdów mechanicznych. Warszawa, WKiŁ 1989.
• 8. Firkowski A., Mikrogeometria powierzchni smarowanych systemów tribologicznych przy tarciu granicznym. Tribologia 1989, nr 3.
• 9. Śliwiński W., Badania procesu i stanu dotarcia dwu współpracujących powierzchni metalowych przez pomiar elektrycznego oporu stykowego między nimi. ZEM 1992, nr 2.
• 10. Kaczmarek J., Wojciechowicz B., Zmiany w strategii badań eksploatacyjnej warstwy wierzchniej. Tribologia 1995, nr 6.
• 11. Burakowski T., Marczak R.: Eksploatacyjna warstwa wierzchnia. "Zagadnienia Eksploatacji Maszyn", 1995, z. 3, s. 327-337.
• 12. Burakowski T.: Inżynieria powierzchni wczoraj, dziś i jutro. "Inżynieria Powierzchni" nr 1, 1996, s. 3-10.
• 13. Burakowski T., Marczak R.: Badania eksploatacyjnej warstwy wierzchniej. Tribologia i Trybotechnika (praca zbiorowa pod red. M. Szczerka i M. Wiśniewskiego), PTT-ITE-SIMP, Radom 2001, s. 147-153.
• 14. Burakowski T., Marczak R., Senatorski J.: Znaczenie warstwy wierzchniej w eksploatacyjną. "Tribologia", z. 5-6, 1997, s. 477-485.
• 15. Burakowski T., Marczak R., Senatorski J., Szumniak J.: Eksploatacyjna warstwa wierzchnia w inżynierii powierzchni. Materiały Konferencji Nauk.-Techn.: "Nowe Materiały - Nowe Technologie Materiałowe w Przemyśle Okrętowym i Maszynowym", t. I, s. XXXI-XL, 10-13.09.1998, Szczecin - Świnoujście.