Sposób oceny składowych bilansu energii charakteryzującego tarcie i zużywanie

• Autorzy: Sadowski, J.

Warianty tytułu

EN

Assessment method of energy balance's components characterizing friction and wear

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy podkreślono szczególną rolę badań kalorymetrycznych tarcia i zużywania ciał stałych. Przypomniano najważniejsze metody tych badań. Zwrócono uwagę na niewielką liczbę publikacji poświęconych temu problemowi oraz na ograniczenie podejmowanych zadań do zagadnień podstawowych, laboratoryjnych. Zaznaczono, że znane, nieliczne próby opisania energetyki tarcia bez użycia kalorymetru nie doprowadziły do zastąpienia kalorymetru modelami teoretycznymi i teoretyczno-eksperymentalnymi. Autor zaproponował w niniejszej pracy nowy sposób analizowania bilansu energetycznego. Jego istota polega na wyznaczeniu najpierw, w oparciu o nową interpretację zużywania, pracy tworzenia powierzchni produktów zużycia, a następnie po odjęciu jej od pracy tarcia określa się ciepło tarcia. Przedmiotem analizy jest trójskładnikowy bilans energii. Podstawowym pojęciem związanym z proponowanym sposobem analizowania energetyki tarcia i jego skutków jest objętość pozorna, charakteryzująca zużywanie jako proces generowania cząstek zużycia. Wielkościami stosowanymi w modelu są: nacisk jednostkowy nominalny, twardość bardziej miękkiego materiału pary tarciowej, praca właściwa zużycia, gęstość materiału, praca tarcia, ciepło tarcia, praca dyssypacji mechanicznej, droga tarcia i współczynnik tarcia.

EN

The paper presented the significance of calorimetric investigation on solids friction and wear. The main methods of such research were recalled. Author remarked that there are few publications concerning this problem and that undertaken tasks were limited to basic and laboratory scale issues. The known rare attempts to friction energetics modelling without the use of calorimeter didn't succeed so there are neither theoretical nor theoretical-experimental models that can be used instead of calorimeter. In this paper the author presented a new way of analysing the energetic balance. The essence of method lies in the calculation of work of wear products' surface creation on the basis on the new theory of friction and next it has been deducted from work of friction and the friction heat is calculated. Three-element energy balance is the object of the analysis. The proposed method of analysing of friction energetics and its effects use as the basic variable apparent volume that characterizes wear as the process of wear particle generating. Developed model consists of the following variables: nominal unit pressure, hardness of friction pair's softer material, specific work of wear, material density friction work, friction heat, work of mechanical dissipation, friction distance and friction coefficient.

Słowa kluczowe

PL

bilans energii; praca i ciepło tarcia; zużycie; twardość i gęstość materiału

EN

energy balance; work and worm of friction; wear; hardness and density of material

• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2006
• Tom: nr 1
• Strony: 21-33
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Sadowski, J.

• Politechnika Radomska, Wydział Mechaniczny, ul. Krasickiego 54, 26-600 Radom

Bibliografia

• 1. Sadowski J.: Termodynamika zużywania tribologicznego. Radom, Wyd. WSI w Radomiu 1987.
• 2. Fleischer G.: Energiebilanzierung der Festkorperreibung als Grundlage zur energetischen Verschleißbeschreibung. Schmierungstechnik 1976 nr 8 i 9.
• 3. Maciąg M.: Model termodynamiczny ustabilizowanego tarcia i zużywania metali. Rozprawa doktorska, Wydział Mechaniczny Politechniki Radomskiej, Radom 2005.
• 4. Bessonov N.A.: Sootnosenie meżdu rabotoj slifovanija, teplotoj i poverchnostnoj energiej pri istiranii kristallov kamiennoj soli po razlićnym granjam. Dysertacja, Novokuzneck 1941.
• 5. Kosteckij B.I., Linnik Ju. I.: Issledovanie energeticeskogo balansa pri vnesnem trenii metallov. Masinovedenie 1968 nr 5.
• 6. Sułek M.W., Kajdas Cz.: Pomiar ciepła towarzyszącego tarciu za pomocą tribokalorymetru. Trybologia 1988 nr 2.
• 7. Fedorov V.V.: Termodinamiceskije aspekty procnosti i razrusenija tverdych tel. FAN Taskient 1979.
• 8. Sarnowicz L. Sadowski J.: Badania bilansu energii w procesie tarcia technicznie suchego. Pomiary, Automatyka, Kontrola 2000 nr 11.
• 9. Sadowski J., Sarnowicz L.: Kalorimetrische Untersuchungen zur Blitztemperatur. Tribologie und Schmierungstechnik 2001 nr 1.
• 10. Sadowski J.: Termodynamiczna interpretacja tarcia i zużywania. Wyd. Politechniki Radomskiej, Radom 1999.
• 11. Sadowski J.: Nowe miary zużycia, zużywania i odporności na zużywanie. Tribologia 2005 nr 1.
• 12. Sadowski J.: Ocena objętości zużytego materiału w systemie tribologicznym. Materiały X Jubileuszowego Kongresu Eksploatacji Urządzeń Technicznych. Stare Jabłonki. Wyd. ITeE, Radom 2005.
• 13. Żurowski W.: Energetyczny aspekt wzrostu odporności metali na zużywanie w procesie tarcia technicznie suchego. Rozprawa doktorska. Politechnika Świętokrzyska, Kielce 1996.