Determinanty wyboru i walidacji metody analitycznej w badaniach materiałoznawczych

• Autorzy: Wyciślik, A.

Warianty tytułu

EN

The determinants of analytical method selection and validation in materials science research

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Projektowanie nowych gatunków stopów metali o ściśle określonych właściwościach, determinujących konkretne aplikacje i opracowanie technologii ich wytwarzania, wymaga prowadzenia szeregu badań w obszarze analityki, zarówno w zakresie określania ich składu chemicznego, jak i fazowego. Złożony skład chemiczny i zmieniający się zakres stężeń oznaczanych pierwiastków stanowi ważny czynnik i siłę napędową w rozwoju metodologii badań w obszarze analityki materiałowej, owocujących powstaniem zarówno nowych metod lub modyfikacji metodycznych, techniczno-aparaturowych, a także postępem prac w zakresie przygotowania próbek do analiz. W pracy przedstawiono najważniejsze czynniki, które determinują wybór metody analitycznej we współcześnie realizowanych badaniach materiałoznawczych. Wykazano, że wybór metody analitycznej stanowi wypadkową czterosegmentowego układu, obejmującego złożony zespół czynności od sformułowania zadania badawczego poprzez studia literaturowe, uwzględniając równocześnie kwalifikacje i doświadczenia personelu oraz bazę techniczno-aparaturową laboratorium. Scharakteryzowano również proces walidacji metody analitycznej wraz z parametrami oraz podano ramową procedurę walidacji. Zwrócono też uwagę na znaczenie uwarunkowań ekonomicznych wyboru metody analitycznej, eksponując przede wszystkim rolę kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych. Przedstawiono graficznie i omówiono współzależność rozwoju inżynierii materiałowej i metalurgii oraz analityki materiałowej.

EN

For the production of different multielement alloys with given physical and mechanical properties or for designing different kinds of materials with defined work parameters, the essential factor is to carry out the chemical and phase analysis of these alloys. The composed chemical composition and variable in wide range of alloying elements concentrations are very important factors in the development of materials science analytics. In this paper are presented the most important factors which determine selection of analytical method of materials science research realized in modern times. It is proved that selection of analytical method is resultant of four-segment system: research problem, review of references, qualification and experience of personnel and laboratory equipment. The process of analytical method validation was characterized and its general procedure was given. It is paid attention to the importance of economical conditions on the selection of analytical methods, exposing the capital and operating costs. The interpendence of material analytics and material engineering development is described and presented on the scheme.

Słowa kluczowe

PL

metoda analityczna; badania materiałoznawcze; materiałoznawstwo; walidacja

• Czasopismo: Inżynieria Materiałowa
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 26, nr 3
• Strony: 153-157
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys.

Twórcy

autor

Wyciślik, A.

• Wydział Inżynierii Materiałowej i Metalurgii, Politechnika Śląska,

Bibliografia

• [1] Hulanicki A.: Współczesna chemia analityczna Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001
• [2] Danzer K., Than E., Moich D., KuchlerL.: Analityka. Przegląd Systematyczny, PWN, Warszawa 1993
• [3] Fifield F. W., Kealey D.: Principles and Practice of Analytical Chemistry, wyd. Blackie, Glasgow and London 1991
• [4] Sansoni B. (Hrsg.): Instrumentelle Multielementanalyse, wyd. VCH, Weinheim 1985
• [5] Reeve R. N., Barnes J. D. (ed.): Environmental Analysis, wyd. J. Wiley & Sons, Chichester New York Brisbane Toronto Singapore 1994
• [6] Robinson J. W.: Practical Handbook of Spectroscopy, wyd. CRC Press Boca Raton Ann Arbor Boston 2000
• [7] Wyciślik A.: Zastosowanie płomieniowej metody atomowej spektrometrii absorpcyjnej w badaniach materiałoznawczych. Hutnik-Wiadomości Hutnicze, t. 66 1999 nr 10 s. 479
• [8] Miroń M. L, Wyciślik A.: Some Analytical Problems in Waste Investigation, Chemia Analityczna t. 41, 1996, s. 437
• [9] Wyciślik A., Miroń M. L: Nowoczesne metody w analityce odpadów przemysłowych, wyd. Instytut Gospodarki Odpadami, Katowice 1995
• [10] Soniassy R. D.: Analiza Środowiska - Techniki Instrumentalne (Environmental Analysis - Instrumental Techniques Hewlett-Packard), Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 1992
• [11] Woodruff D. P., Delchar T. A.: Modern techniques of surface science, Cambridge University Press. London New York Sydney 1986
• [12] Giinzler H. (Hrsg.): Akkreditierung und Qualitatssicherung in der Analytischen Chemie, Springer Verlag, Berlin-Heidelberg-New York, 1994
• [13] Kolek Z.: Niepewność wyniku pomiaru jako wskaźnik jego jakości, Problemy Jakości nr 2, 2001 s. 14
• [14] Huber L.: Dobra Praktyka Laboratoryjna w analizie instrumentalnej, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska Warszawa 1997
• [15] Wyciślik A., Wojtynek L., Sosnowski R.: Compliance of GLP principles - warrant of high quality research assurance, Acta Metallurgica Slovaca t. 7, 2001, s. 74
• [16] Bruce P., Minkkinen P., Riekkola M. L.: Practical method Validation; Validation sufficient for an analytical methods, Mikrochimica Acta t. 128, 1998, s. 93
• [17] Bulska E., Dojlido J. R.: Wybrane aspekty walidacji metod analitycznych, Mat. Sympozjum EQUATE n.t. ,.Iakość pracy w laboratorium badania wody", Warszawa 1998, s. 121
• [18] Wyciślik A., Wojtynek L.: Walidacja metody jako istotny element działalności laboratoriów badawczych. Hutnik-Wiadomości Hutnicze t. 69, 2002 nr 5 s. 220
• [19] Wyciślik A.: Some aspects of chemical analysis of isolates by AAS, Mikrochimica Acta, t. II. s. 287-294 (1990)
• [20] Kawabata K., Kishi Y.: DRC-ICP-MS analysis of various Chemicals used in the semiconductor industry, Atomic Spectroscopy t. 24, 2003, nr 2 s. 66