Negocjacje pomiędzy kopalnią węgla brunatnego a elektrownią jako kooperacyjna, dwuetapowa gra dwuosobowa o sumie niezerowej

• Autorzy: Jurdziak, L.

Warianty tytułu

EN

Negotiations between a brown coal mine and a power plant as a co-operative, two-stage and two-handed non-zero sum game

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wykorzystanie modelu bilateralnego monopolu (BM) oraz metod optymalizacji kopalń odkrywkowych pozwala potraktować negocjacje ceny węgla brunatnego pomiędzy kopalnią a elektrownią w kontraktach długoterminowych jako kooperacyjną, dwuetapową grę dwuosobową o sumie niezerowej. Z uwagi na to, że poprawy wyniku finansowego tego układu należy szukać w optymalnym dopasowaniu kształtu i wielkości wyrobiska docelowego do popytu na energię elektryczną (jej ceny), a nie przeciągających się negocjacjach ceny węgla gra powinna toczyć się w dwóch etapach. W pierwszym obie strony powinny wybrać optymalne wyrobisko maksymalizujące łączne zyski tego układu, a dopiero w drugim, po uzgodnieniu akceptowanego podziału zysku, zrealizować go poprzez przyjęcie odpowiedniej ceny transferowej węgla lub zastosowanie wypłat ubocznych. Analiza tej gry prowadzi do wniosku, że jedynie integracja pionowa obu firm może zapewnić osiągnięcie optymalnego rozwiązania maksymalizującego łączny zysk BM. Przedstawiona procedura wyboru wyrobiska docelowego, maksymalizującego łączne zyski BM może z powodzeniem posłużyć do optymalnego, przestrzennego wyznaczania zasobów przemysłowych węgla brunatnego na podstawie kryteriów ekonomicznych związanych zarówno z kopalnią i elektrownią, jak i rynkiem energii elektrycznej, na którym ona działa.

EN

Using the bilateral monopoly model (BM) as well as open pit mines optimization methods allows to treat brown coal price negotiations in categories of long term contracts between a coal mine and a power plant as a co-operative, two-stage, non-zero sum game for two players. Taking into account the fact that the improvement of financial results ought to be found in an optimum adjustment of the targetted open pit shape and area to a demand for electric energy (its price) and not in the coal price prolonged negotiations, we come to the conviction that the game should be two-stage. In the first stage the two players should choose an optimum open pit maximalising the cumulative profit of the system while in the second one - after agreeing upon the profit share - the task should be realized by accepting the suitable coal transfer price or using casual payments. Analysis of the game suggests that only both firms vertical integration can secure achieving the optimum solution maximalising total BM profit. The presented procedure of choosing the targetted open pit, maximalizing total BM profits, can be successfully used for an optimum, three-dimensional calculating of the brown coal developed reserves on the basis of economical criteria connected both with the mine and the power plant as well as the energy market on which it operates.

Słowa kluczowe

PL

kopalnie węgla brunatnego; model bilateralnego monopolu

EN

brown coal mine; power plant

• Czasopismo: Energetyka
• Rocznik: 2006
• Tom: nr 2
• Strony: 91-100
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Jurdziak, L.

• Politechnika Wrocławska

Bibliografia

• [1] Bannock G., Baxter R.E., Davis E.: The Penguin Dictionary of Economics. Penguin Books, 1987
• [2] Blair, R.D., Kaserman, D.L.: A Notę on Bilateral Monopoly and Formuła Price Contracts. The American Economic Review 1987 June
• [3] Grudziński Z.: Koncepcja systemu cen dla węgla brunatnego, Gospodarka Surowcami Mineralnymi 1997, z. 3
• [4] Jurdziak L: Wartość bieżąca netto w projektowaniu kopalń odkrywkowych - możliwości programu MaxiPit i NPV Scheduler. Materiały konferencyjne „Ekonomika, Organizacja i Zarządzanie w Górnictwie ,99", Ustroń-Jaszowiec 1999
• [5] Jurdziak L: Na czym polega ekonomiczna optymalizacja kopalń odkrywkowych. VII Krajowy Zjazd Górnictwa Odkrywkowego, Wrocław 2000
• [6] Jurdziak L: Zasady tworzenia przestrzennych modeli rozkładu wartości złoża i kosztów eksploatacji na potrzeby programów optymalizacyjnych. Górnictwo Odkrywkowe 2000, nr 5-6
• [7] Jurdziak L: Co należy wiedzieć projektując kopalnię? Sposób na trafne decyzje. Gigawat Energia 2004, nr 2
• [8] Jurdziak L: Kopalnia odkrywkowa węgla brunatnego i elek-trownia jako bilateralny monopol w klasycznym ujęciu. Górnictwo i Geologia VII. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej Nr 106, Seria: Studia i Materiały: Nr 30, Wrocław 2004
• [9] Jurdziak L: O potrzebie szczegółowego sterowania jakością węgla brunatnego na zliberalizowanym rynku energii - propozycja utworzenia modelu bilateralnego monopolu: kopalnia - elektrownia. Górnictwo Odkrywkowe 2004, nr 1
• [10] Jurdziak L: Tandem: lignite opencast minę & power plant as a bilateral monopoly. Minę Planning and Equipment Selection Wrocław, Balkema, 2004
• [11] Jurdziak L, Kawalec W.: Analiza wrażliwości wielkości wyrobiska docelowego i jego parametrów na zmianę ceny bazowej węgla brunatnego. Górnictwo i Geologia VI., Górnictwo i Geologia VII. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej nr 106, Seria: Studia i Materiały: nr 30, Wrocław 2004
• [12] Kawalec W.: Short-term scheduling and blending in lignite open-pit mine with BWEs. Mine Planning and Equipment Selection Wrocław, Balkema 2004
• [13] Kawalec W., Specylak J.: Open pit optimisation of a lignite deposit. Mine Planning and Equipment Selection Ateny, Balkema 2000
• [14] Muras Z.: Zwolnienie z obowiązku zatwierdzania ceny węgla brunatnego. Biuletyn URE2004, nr 2
• [15] Olkuski T: Straty energii chemicznej w procesach energetycznego wykorzystania węgla kamiennego, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Studia Rozprawy Monografie 124, Kraków, 2004
• [16] Roumpos C., Akylas N., Terezopoulos N.: A decision making model for lignite deposits exploitability, Mine Planning and Equipment Selection, Wrocław, Balkema
• [17] Straffin P.D.: Teoria gier, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2004
• [18] Taradejna R.: Ustalanie cen węgla brunatnego po uchyleniu art. 48 Prawa energetycznego. Biuletyn URE 2002, nr 6
• [19] Uberman R., Mazurek S.: Wyznaczenie zasobów przemysłowych węgla brunatnego w oparciu o kryteria ekonomiczne. Węgiel Brunatny 1997, nr 1
• [20] Underwood R., Tołwiński B.: A mathematical programming viewpoint for solving the ultimate pit problem. European Journal of Operational Research 1998, nr 1071