Wpływ wstrząsów górotworu na wydzielanie metanu na przykładzie ściany III-El w pokładzie 703/1 w kopalni węgla kamiennego "Rydułtowy".

• Autorzy: Frączek, R. , Frączek, J.

Warianty tytułu

EN

Influence of rock mass tremors on emission of methane — longwall III-E1 in seam 703/1 in hard coal mine ,,Rydułtowy" used as example.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Omówiono wybrane przypadki wzmożonych wypływów metanu do wyrobisk ścianowych, których przyczyną były wstrząsy górotworu o energii 103 J 106 J, należy zastosować specjalną proft1aktykę metanową i wentylacyjną celem nie dopuszczenia do powstania atmosfery niezdatnej do oddychania.

EN

Selected cases of increased methane emission into longwall workings caused by rock mass tremors with energy of 103 J<E<3.6 x 109 J which took place in Polish hard coal mining in the last years are discussed. The main causes of rock tremors as well as the source of methane emission are characterised. The course of methane emission after the rock mass tremor in 2003 in ,,Rydułtowy " mine is discussed. It has been stated that in case when forecast energy of the tremors exceeds E>10^6 J it is necessary to use a special methane and ventilation prevention not to allow creation of an atmosphere unfit for breathing.

Słowa kluczowe

PL

kopalnie węgla kamiennego; gazy kopalniane; eksploatacja ścianowa

EN

hard coal mines; mine gases; longwall mining

• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 59, nr 7-8
• Strony: 20-27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Frączek, R.

• OUG - Rybnik

autor

Frączek, J.

• Politechnika Śląska - Gliwice

Bibliografia

• 1. Budryk W.: Przewietrzanie kopalń. Wyd. Górniczo-Hutnicze 1961, Katowice
• 2. Drzęźla B., Dubiński J.: Lokalizacja ognisk wstrząsów górniczych. S. ,,Wykłady" Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Szczyrk 1995.
• 3. Dubiński J. i in: Koncentracja wydobycia a zagrożenia górnicze. GIG Katowice 1999
• 4. Dubiński J., Konopko: Tąpania - ocena - prognoza - zwalczanie. Wyd. GIG Katowice 2000.
• 5. Dziurzyński W.: Niestacjonarne rozkłady stężenia metanu sieci wentylacyjnej po zaistniałym wstrząsie lub tąpnięciu. Prz. Gór. 2001, nr 3.
• 6. Firganek B. Klebanow K: Zagrożenia naturalne w kopalniach. Sposoby prognozowania i zapobiegania i kontroli. Wyd. „Śląsk". Katowice 1983.
• 7. Frączek R.: Opis zjawiska wydzielania metanu do zrobów czynnych ścian w kopalniach węgla kamiennego. Wiadomości Górnicze 2002, nr 6.
• 8. Frączek R., Frączek J.: Prognozowanie zagrożenia metanowego w rejonie wentylacyjnym ze ścianą przewietrzaną w układzie Z. Bezpieczeństwo pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie 2000, nr 7.
• 9. Frączek R., Frączek J.: Przewietrzanie ścian prowadzonych w warunkach skojarzonych zagrożeń: tąpaniami, wyrzutami metanu, metanowego i klimatycznego. Ratownictwo Górnicze 2003, nr 1.
• 10. Frączek R.: Aerologia Górnicza. Zadania i przykłady. Wyd. Kat. Elektr. i Automat. Wydz. Górn. i Geologii Pol. Śl. Gliwice 2003
• 11. Holeksa A., Lubryka M., Kutkowski J.: Wydzielanie się metanu do wyrobisk górniczych jako ostrzeżenie przed nadchodzącym wstrząsem górniczym. Sem. ROW'2001. Rybnik 2001.
• 12. Jakubow A., Tor A., Tobiczyk S.: Wyrzut metanu i skał w drążonej lunecie rurowej do szybu II na poziomie 1000m w KWK ,,Pniówek" - okoliczności i przyczyny. Szkoła Eksploatacji Podziemnej. PAN Kraków 2003.
• 13. Konopko W., Kabiesz J., Cygankiewicz J.: Wstrząsy i tąpania jako inicjatory zagrożenia metanowego. Prz. Gór. 1994 nr 2.
• 14. Konopko W., Cybulski K.: Tąpnięcie czynnikiern mogącym zainicjować wybuch pyłu węgiowego. Prz. Gór. 2002, nr 7-8.
• 15. Kozłowski B.: Prognozowanie zagrożeń gazowych kopalń głębinowych. Wyd. „GIG" Katowice 2000.
• 16. Kurkowski J., Badura H.: Wpływ wstrząsów sejsmicznych na zagrożenia metanowe. Prz. Gór. 1998, nr 3.
• 17. Matuszewski J.: Kryteria zagrożeniom wybuchami metanu i pyłu węglowego w następstwie gwałtownych przemieszczeń górotworu. Prace GIG Katowice 1979.
• 18. Matuszewski K.: Przykłady powstania wybuchowych i ponad wybuchowych stężeń metanu W następstwie tąpnięć. Prz. Gór. 1996, nr 19.
• 19. Matuszewski K.: Próba określenia miejsc o szczególnym zagrożeniu gwałtownym wypływem metanu w następstwie tąpnięcia. Konf. Tąpania. GIG Katowice 1997.
• 20. Ogiegło K., Lubryka M., Kutkowski J.: Wstrząs górniczy jako przyczyna przyrostu metanu w wyrobiskach górniczych. Sem. ROW'2001. Rybnik 2001.
• 21. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz prowadzenia ruchu i specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych (Dz. U. Nr 139 poz. 1169 z dnia 2 września 2002).
• 22. Sułkowski J., Ogiegło K., Lubryka M., Kutkowski: Wpływ wstrząsów górotworu indukowanych eksploatacją górniczą na wydzielanie metanu do wyrobisk górniczych.