Migracja metali i ich kumulacje przez rośliny w sąsiedztwie Cementowni Nowiny w Kielcach

• Autorzy: Kwapuliński, J. , Nogaj, E. , Fischer, A. , Królak, E. , Dunat-Iżowska, J. , Suchocka, D.

Warianty tytułu

EN

Migration heavy metals from system soil deposited dust and their accumulation by plants at near cementary Nowiny at Kielce.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem badań były gleba oraz cztery gatunki roślin: bylica pospolita (Artemisia vulgaris L.}, podbiał pospolity, wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare L.), krwawnik pospolity (Achillea millefolium L.) wytypowanych, jako bioindykatory wybranych metali. Oznaczenia zawartości wykonano metodą spektrometrii absorpcyjnej. Ustalono także chemiczne formy występowania metali w glebie metodą Rudd'a. Do oceny określenia roli form pośrednio i bezpośrednio biodostępnych w glebie oraz form rozpuszczalnych w pyle osiadłym na liściach wykorzystuje równanie podziału.W sąsiedztwie cementowni proces intoksykacji roślin jest determinowany występowaniem podanych pierwiastków w formie pośrednio biodostępnej około osiem razy większe w porównaniu do form bezpośrednio biodostępnych. Fazy bezpośrednio biodostępne w glebie odgrywają większą rolę w intoksykacji roślin metalami w porównaniu do form rozpuszczalnych zgromadzonych w pyle osiadłym na liściach. Sformułowane równanie podziału dla badanych gatunków roślin pozwala ocenić rolę ilości występowania pierwiastków w formie bezpośrednio biodostępnej w glebie w procesach intoksykacji korzenia roślin, a także rozstrzygnąć udział rozpuszczalnych jonów metali obecnych w pyle osiadłym na liściach w porównaniu do ilości metali obecnych w formie bezpośrednio biodostępnej w glebie. W badaniach prospektywnych dotyczących jakości wybranych elementów środowiska przyrodniczego powinna być wykorzystana informacja z badań specjacyjnych gleby i pyłu osiadłego na roślinie oraz współczynniki podziału określające rolę oddzielenia występowania metali w formie bezpośrednio biodostępnej i pośrednio biodostępnej.

EN

The subject of research were soi land four plant species: artemisia vulgaris, coltsfoot, tansy, yarrow, chosen as the selected metals bioindykatory. Indications of the content was made by spectrometric absorption method. The chemical forms of metals appearance in soil by Rudd's method was also set. In the vicinity of cementing site the intoxication process of plants is determined by the occurrence of specified elements indirectly bioavailable form about eight times higher compared to the forms directly bioavailable. Phase directly bioavailable in the soil play a greater role in metal intoxication of plants compared to soluble forms collected in the dust settled on the leaves. In prospective studies of the quality of selected elements of the natural environment the information should be used from speciation of soil studies, dust settled on the plant and the coefficients division defining the role of the separation of metals in the presence of bioavailable form of direct and indirect bioavailable. Formulated equation for the distribution of plant species tested can assess the role of the occurrence number of elements in the form of directly bioavailable in the soil in the process of intoxication and root crops and also determine the participation of soluble metal ions present in the dust settled on the leaves compared to the amount of metals present in the form of directly bioavailable soil.

Słowa kluczowe

PL

rośliny; metale ciężkie; cementownia; gleba

EN

plants; heavy metal; cementary; soil

• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2010
• Tom: R. 18, nr 1
• Strony: 32-42
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kwapuliński, J.

autor

Nogaj, E.

autor

Fischer, A.

autor

Królak, E.

autor

Dunat-Iżowska, J.

autor

Suchocka, D.

• Śląski Uniwersytet Medyczny, Wydział Farmaceutyczny, Katedra i Zakład Toksykologii, 41-200 Sosnowiec, ul. Jagiellońska 4

Bibliografia

• 1. Kabata - Pendias A., Pendias H. 1999. Biochemia pierwiastków śladowych.
• 2. Shavi L, Florida. 1989. Haevy metals tolerancje in plants, CRS Press, INC Boca Raton.
• 3. Kwapuliński J., Królak E., Rochel R., Zielonka M., Kapusta D. 2009. Wyznaczenie udziału form bezpośrednio i potencjalnie biodostęp¬nych Ni w glebie. Ekologia i Technika, vol 47, 146-150,
• 4. Kwapuliński J., Mirosławski J., Cyganek M. 1993. Udział wtórnego pylenia w zanieczyszczeniu niklem przyziemnej warstwy powietrza. W: Chrom, nikiel i glin w środowisku — problemy ekologiczne i metodyczne. Red.: A. Kabata-Pendias. Wrocław: Ossolineum, s.99-102.
• 5. Rochel R., Kwapuliński J. 2007. Wykorzystanie analizy specjacyjnej do określenia biodostępności związków chromu, miedzi i kobaltu w glebie. Ekologia i Technika, Vol. XV. nr 6. 260-266.
• 6. Rudd T., Lake D., Mehorta J., SWterritt R.M., Krik P.W., Campbell J.A., Lester J.N., 1988, Characterization of metal forms in sewage would to chemical extraction and progressive acidification, Sci. Total Environ, 74, 149-170.