Wpływ użytkowania terenów rolniczych na jakość wód gruntowych Część 1. Ogólne wskaźniki zanieczyszczen

• Autorzy: Szymczyk, S.

Warianty tytułu

EN

Influence of agricultural land use on quality of ground water Part 1. General indices of pollution

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 1994-2002 na Pojezierzu Olsztyńskim prowadzono badania nad wpływem sposobu użytkowania gleb na jakość wód gruntowych, które pobierano z 10 odwiertów piezometrycznych wykonanych na obszarze dwóch zlewni eksperymentalnych. Piezometry wykonano na gruntach ornych (gleby lekkie i zwięzłe), łąkach (gleby torfowo-murszowa i lekka) i w pobliżu zagrody wiejskiej (gleby lekkie). W próbach wód oznaczono: suchą pozostałość, popiół, odczyn pH, przewodność elektrolityczną właściwą, chlorki i wodoro-węglany. Przeprowadzone badania wykazały duży wpływ sposobu zagospodarowania terenu na jakość wód gruntowych. Orne użytkowanie gleb lekkich, w porównaniu do zagospodarowania łąkowego, powodowało znaczący wzrost obciążenia wód gruntowych chlorkami, substancją mineralno-organiczną, wodorowęglanami i składnikami popielnymi, ale w rezultacie fitosorpcji 2-krotnie zmniejszało stężenie w nich siarki. Ważnym źródłem zanieczyszczenia wód gruntowych substancjami organicznymi i mineralnymi (szczególnie w okresie wiosennym) była zagroda wiejska.

EN

The research on the effect of land use on ground water quality was conducted in the years 1994-2002 in the Olsztyn Lakeland. Water was taken from 10 piezometric wells located in two experimental catchments on arable lands (light and compact soils), meadows (peat-muck and light soils) and in the neighborhood of a farm (light soil). In water samples were analyzed for: dry weight, ash, reaction pH, electrical conductivity, chlorides and hydrocarbons. The research showed a significant effect of the land use on the ground water quality. Ground water under light soils used by arable land were characterised by a significant higher amounts of chlorides, mineral and organic matter and hydrocarbonates in comparison with meadows except for sulphur, which concentrations were 2 times lower due to phytosorption. An important source of ground water pollution with organic and mineral matter (especially in spring period) was a farm.

Słowa kluczowe

PL

użytkowanie gleb; biogeny; sucha pozostałość; popiół; pH; siarczany; wodorowęglany

EN

land use; light soil; nutrients; dry weight; ash; reaction; sulphates; hydrocarbonates

• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 12, nr s3
• Strony: 389-397
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., 7 tab.

Twórcy

autor

Szymczyk, S.

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, pl. Łódzki 2, 10-718 Olsztyn,

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, pl. Lódzki 2, 10-718 Olsztyn,

Bibliografia

• [1] Miler A., Liberacki D. i Plewiński D.: Rola terenów leśnych i łąk w tworzeniu barier geochemicznych. Rocz. Akad. Roln., Poznań, 2001, 39, 181-186.
• [2] Spychaj-Fabisiak E., Murawska B. i Jauowiak J.: Wpływ czynników antropogenicznych na wymywanie związków azotu mineralnego z gleb. Zesz. Probl. Post. Nauk. Roln., 2001, 476, 311-317.
• [3] Nadany P.: Ocena zależności między wahaniem poziomu wody gruntowej a stężeniem azotu mineralnego w wodzie na terenie różnie użytkowanych obiektów na glebach torfowych. Wiad. Melior. Łąk., 2002, 4.
• [4] Koc J., Procyk Z. i Szymczyk S.: Czynniki kształtujące jakość wód powierzchniowych obszarów wiejskich, [w:] Woda jako czynnik warunkujący wielofunkcyjny i zrównoważony rozwój wsi i rolnictwa. Wyd. IMUZ Falenty, 1997, 222-229.
• [5] Kiry luk A. i Wiater J.: Monitoring wód gruntowych i powierzchniowych na zmeliorowanym i różnie użytkowanym obiekcie łąkarskim. Rocz. Akad. Roln., Poznań Melior. Inż. Śród., 2002, 23, 193-200.
• [6] Marcinek D., Komisarek J. i Kaźmierowski C.: Dynamika składników rozpuszczalnych w wodach gruntowych uprawnych gleb płowych i czarnych ziem. Rocz. Akad. Roln., Poznań Melior. Inż. Śród., 1994, 15, 1,69-82.
• [7] Józefczyk D., Leśny J. i Wandelt W.: Zmienność czasowa i przestrzenna biogenów w wodzie gruntowej na terenie gospodarstwa Manieczki. Rocz. Akad. Roln., Poznań Melior. Inż. Śród., 2001, 21, 87-93.
• [8] Życzyńska-Baloniak I., Ryszkowski L. i Waack A.: Transport wodą gruntową rozpuszczonych związków organicznych poprzez zadrzewienia. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1998, 460, 167-176.
• [9] Sapek A.: Udział rolnictwa w zanieczyszczaniu wody składnikami nawozowymi. Rolnictwo Polskie i Ochrona Jakości Wody. Zeszyty edukacyjne. Wyd. IMUZ Falenty, 1996, 1/96, 9-33.
• [10] Smoroń S.: Przenikanie substancji biogennych ze źródeł rolniczych do środowiska - czynnik eutrofizacji wód powierzchniowych. Rolnictwo Polskie i Ochrona Jakości Wody. Zeszyty edukacyjne. Wyd. IMUZ Falenty, 1998, 5/98, 57-70.