Trace Element Contents in Soil and Winter Wheat. Part I. Microelements Content

• Autorzy: Wiśniowska-Kielian, B.

Warianty tytułu

PL

Zawartość pierwiastków śladowych w glebie i pszenicy ozimej. Część I, Zawartość mikroelementów

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The content of essential trace elements: Fe, Mn, Zn and Cu was compared in soils and winter wheat of the Tymbark andPrzemyśl communes considerably differing in the soil acidification. In wheat, additionally, Co content was determined. A high diversification of trace element contents in soil and wheat was noticed. Contents of Fe, Zn, Mn and Co revealed higher variability, whereas Cu content in soil and plant was diversified to a smaller extent. Content of microelement soluble forms in soil and wheat depended on soil properties and climatic conditions. More acid mountain soils (the Tymbark commune) contained fewer of Cu and Mn but more Fe and Zn. In these soils wheat accumulated more microelements, and their level dependent on part of the plant. Only wheat straw from less acidified plane soils (the Przemyśl commune) contained more Cu. Wheat grain and straw from both communes had sufficient Fe content and straw from the Tymbark commune contained suitable Co amount. Microelements content in soils was positively correlated with soil pH. Generally metal contents in wheat were negatively correlated with their soil contents and pH. Only Cu concentration in wheat roots and grain was positively correlated with its content in soil and with soil pH. A positive correlation between the studied element contents in individual parts of wheat was also found. Weighted ratios between microelements differed considerably in individual links of soil-roots-straw-wheat grain chain but were similar for both communes. The Fe:Zn, Mn:Zn and Mn:Cu ratios narrowed in the following order: soil> roots> straw> grain, whereas Fe:Mn and Fe:Cu ratios declined: roots> soil> straw> grain. Considering optimal fodder quality, relations between Fe, Mn and Zn in grain are adequate, for Cu are worse and the worst for Co relation with the other microelements. In this respect straw had worse quality than grain.

PL

Porównano zawartość niezbędnych pierwiastków śladowych (Fe, Mn, Zn i Cu) w glebach i pszenicy z gmin Tymbark i Przemyśl, różniących się znacznie zakwaszeniem gleb. W pszenicy dodatkowo oznaczono zawartość Co. Zawartość tych pierwiastków oznaczono metodą ICP-EAS. Stwierdzono duże zróżnicowanie zawartości pierwiastków śladowych w glebach i pszenicy. Zawartość Fe, Zn, Mn i Co w glebie i roślinach wykazywała większe zróżnicowanie niż zawartość Cu. Zawartość rozpuszczalnych form mikroelementów w glebie i pszenicy zależała od właściwości gleb i warunków klimatycznych. Gleby o większym zakwaszeniu (gmina Tymbark) zawierały mniej Cu i Mn, a więcej Fe i Zn. Na tych glebach pszenica gromadziła więcej mikroelementów, ale ich poziom zależał od części rośliny. Wyjątkiem była słoma pszenicy z gleb o mniejszym zakwaszeniu (gmina Przemyśl), która zawierała więcej Cu. Zawartość mikroelementów w glebach była dodatnio skorelowana z ich pH. Natomiast zawartość tych metali w pszenicy była ujemnie skorelowana z ich zawartością w glebie oraz pH. Tylko zawartość Cu w korzeniach i ziarnie była dodatnio skorelowana z jej zawartością w glebie oraz pH. Stwierdzono też dodatnie korelacje między zawartością badanych pierwiastków w poszczególnych częściach pszenicy. Stosunki masowe między mikroelementami znacznie różniły się w poszczególnych ogniwach układu gleba - korzenie - słoma - ziarno pszenicy, ale były zbliżone w obu gminach. Stosunki Fe:Zn, Mn:Zn, Mn:Cu zawężały się w kolejności: gleba> korzenie> słoma> ziarno, zaś stosunki Fe:Mn i Fe:Cu - korzenie> gleba> słoma> ziarno. Z punktu widzenia wartości paszowej wzajemne relacje między Fe, Mn i Zn w ziarnie były poprawne, dla pozostałych: Cu i Co odbiegały znacznie od wartości optymalnych. Słoma miała gorszą jakość niż ziarno.

Słowa kluczowe

PL

gleby; pszenica; mikroelementy; stosunki wagowe

EN

soils; wheat; microelements; weighted ratios

• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 10, nr 9
• Strony: 1011-1019
• Opis fizyczny: 1 rys., 2 tabela, bibliogr. 27 poz

Twórcy

autor

Wiśniowska-Kielian, B.

• Department of Agricultural Chemistry, University of Agriculture, Al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel. 0/.../12/662 43 48, tel./fax 0/.../12/662 43 41,

• Department of Agricultural Chemistry, University of Agriculture, Al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel. 0/.../12/662 43 49, tel./fax 0/.../12/662 43 41

Bibliografia

• [1] Gorlach E. and Gambuś F.: Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1997, 448 a, 139-146.
• [2] Górecki H. and Biskupski A.: Bibl. Fragm. Agron., 1998, 3, 19-34.
• [3] Fotyma M.: Nawozy i Nawożenie [Fertilizers and Fertilization], 2000, 4(5), 7-17.
• [4] Mazur K. and Filipek-Mazur B.: Sbornik z IV Konf. Racionalni Pouziti Prumyslovych Hnojiv, Praga, 26.11.1998, p 57-66.
• [5] Sapek B.: Bibl. Fragm. Agron., 1998, 3, 124-144.
• [6] Steineck S., Jakobsson C. and Carlson G.: Proc. Conf. "Scientific basis to mitigate the nutrient dispersion into the environment", Falenty/Nadarzyn, 13-14.12.1999, 2000, p. 14-24.
• [7] Obojski J. and Strączyński S.: Odczyn i zasobność gleb Polski w makro i mikroelementy. IUNG, Puławy, 1995, 40 p.
• [8] PN-R-04021. Polska Norma. Analiza chemiczno-rolnicza gleby. Oznaczanie przyswajalnego żelaza. Polski Komitet Normalizacji, 1994, p. 1-4.
• [9] Uggla H.: Mapa gleb Polski, [in:] Gleboznawstwo rolnicze. PWN, Warszawa, 1977, p. 558.
• [10] Czarnowska K.: Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1983, 242, 51-60.
• [11] Gorlach E.: Zesz. Nauk. AR Kraków, 262, 1991, Ses. Nauk. 34, 13-22.
• [12] Falkowski M., Kukułka I. and Kozłowski S.: Właściwości chemiczne roślin łąkowych. AR Poznań, 1990. p 111.
• [13] Preś J. and Kinal S.: Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 1996, 434(2), 1043-1061.
• [14] Gambuś F.: Zesz. Nauk AR Kraków, 1993, Rozpr. Habil. 176, 79 p.
• [15] Khdri J., Karczewska A. and Szerszeń L.: Mat. VII Symp. "Microelements in Agriculture", 1992, p. 35-39.
• [16] Woźniak L.: Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1996, 442, 483-492.
• [17] Wiśniowska-Kielian B.: Proc. Conf. "Plant Nutrition. Quality of Production and Processing", MZLU Brno, 2003, p. 144-148.
• [18] Kruczek G.: Mat. VII Symp. "Microelement in Agriculture", 1992, p. 186-189.
• [19] Kucharzewski A. and Dębowski M.: Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1996, 434(2), 777-786.
• [20] Pałys E. and Chwil S.: Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1998, 456, 649-654.
• [21] Stanisławska-Glubiak E., Strączyński S. and Sienkiewicz-Cholewa U.: Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1996, 434(1), 77-81.
• [22] Wróbel S. and Gembarzewski H.: Mat. VII Symp. "Microelements in Agriculture", 1992, p. 232-236.
• [23] Lipiński W.: Rozpr. Nauk. AR w Lublinie, 2001, 249, 80 p.
• [24] Domska D. and Bobrzecka D.: Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1998, 456, 525-529.
• [25] Karczewska A.: Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1998, 456, 363-368.
• [26] Jackowska I. and Bojanowska M.: Roczn. Glebozn. 2000, LI(1/2), 65-72.
• [27] Beckett P.H.T. and Davies R.D.: New Phytologist, 1977, 79, 95-106.