Próba analizy urbanistycznej rynku małego miasta na przykładzie Kraśnika przy zastosowaniu teorii Kazimierza Wejcherta

• Autorzy: Siestrzewitowska, M.

Warianty tytułu

EN

Attempt at urban analysis of small town's market-square on the basis Krasnik by means of Kazimierz Wejchert's theory

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest przypomnienie ciągle aktualnych teorii Kazimierza Wejcherta, które mogą służyć do badania kompozycji zabytkowych i współczesnych przestrzeni publicznych. Rynek - serce i element krystalizujący plan - stanowi o indywidualnym obliczu małego miasta. Analizując kompozycję placu zamkniętego, badamy typy domów, stopień rozczłonkowania ścian i ich wysokość, ich stosunek do wymiarów placu, rozmieszczenie, liczbę i szerokość wlotów ulicznych, zwartość - poprzez analizę przekroju i wielkość kąta środkowego. Znaczenie ma rozmieszczenie dominant i usytuowanie budynków publicznych nie na przypadkowych parcelach, ale we wzajemnej zależności. Istotny dla wyrazu plastycznego rynku jest podział bloku na parcele oraz warunki nasłonecznienia pierzei. Wpływ na estetykę placu mają usytuowane przy nim funkcje, przesądzające o rozwiązaniu elewacji. Ich ilość i jakość decyduje o wartości społecznej placu. Architektura rynku stanowi o jego obliczu. Odmienne doznania oferuje zabudowa kalenicowa, szczytowa i attykowa. Typ zabudowy jest zabytkiem kultury i tradycji, dlatego należy zadbać o jego zachowanie.

EN

The aim of the paper is to remind still timely Kazimierz Wejchert`s theory which can serve the research into composition of historic and contemporary public spaces. Market-square - heart and crystallizaing element of a city layout determines the individual face of a small town. In order to analyse the composition of a closed square we study: the types of houses, the degree of wall segmentation and their height, their relation to dimensions of a square, the placing, the number and width of street inlets and square compaction - the last one through analysis of section and size of central angle. The placing of dominants and sitting of public houses -not on accidental plots but in mutual interaction - have the importance, too. Essential for aesthetic expression of market-square is a division of block into plots and the insolation conditions of frontages. The functions placed on a square, determining the shape of elevations also have the influence on square aesthetics. Their quantity and quality decide about its social value. The architecture of market-square determines its image. Different visual experiences are offered by roof ridge, gable and attic buildings. The type of buildings is a monument of culture and tradition, so it is necessary to take care of its preservation.

Słowa kluczowe

PL

kompozycja rynku

EN

composition of market-square

• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2010
• Tom: R. 107, z. 3-A
• Strony: 203-211
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz.,

Twórcy

autor

Siestrzewitowska, M.

• Katedra Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska

Bibliografia

• [1] Adamczewska-Wejchert H., Weichert K., Małe miasta. Problemy urbanistyczne stale aktualne, Arkady, Warszawa 1986.
• [2] Wejchert K., Elementy kompozycji urbanistycznej, Arkady, Warszawa 1984.
• [3] Zespół Dokumentacji Historycznej s.c. Mansarda, Uzupełniające studium historyczno-urbanistyczne Starego Miasta w Kraśniku, maszynopis, Kraśnik 1994.
• [4] Gapski R., Kraśnik – studium historyczno-urbanistyczne, maszynopis, Lublin 1984.
• [5] Siestrzewitowska M., Ochrona tożsamości przestrzennej miasta na przykładzie wybranych miast Lubelszczyzny, praca doktorska, Politechnika Warszawska, Warszawa 2007.