Geneza zmiennych poziomów kumulacji ołowiu w historycznych nawarstwieniach Małego Rynku w Krakowie

• Autorzy: Wardas, M. , Pawlikowski, M. , Biel, A. , Zaitz, E. , Zaitz, M.

Warianty tytułu

EN

The origin of variable levels of Pb accumulation within historical sequence layers of small market square in Krakow

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzono analizę przyczyn zmiennych poziomów kumulacji ołowiu w nawarstwieniach historycznych Małego Rynku w Krakowie, dokonaną na podstawie badań fizyko-chemicznych próbek gruntu pochodzących z dwóch profili a pozyskanych w trakcie badań archeologicznych w 2007 roku. Badania ujawniły dużą zmienność składu fazowego i różny poziom zanieczyszczenia gruntów metalami. Korelacja wyników badań archeologicznych i geologiczno-geochemicznych umożliwi identyfikację źródeł metali i tras ich przenikania. Prace będą kontynuowane, co umożliwi sformułowanie głębszych wniosków co do genezy zmiennych poziomów ołowiu w nawarstwieniach Małego Rynku.

EN

On the base of physic-chemical study of the ground samples, coming from two profiles of historical sequence layers, exposed within archaeological excavations conducted in 2007, the analysis of the reasons of Pb concentration variability, have been carried out. Analytical samples constitute grain fractions, obtained as a result of wet separation, on plastic sieves. Most of chemical investigations were carried out on fractions < 0,18 mm, while mineralogical ones on the fractions 0,5-1 mm. Additionally, inorganic anion concentrations, LOI, pH and SEC, have also been measured. For chosen samples, enriched in artefacts, scanning and X-ray investigations were conducted to identify anthropogenic phases. Correlation of the archaeological and geological-geochemical results of investigations, enabled the identification of metal sources and the routes of their migration. The study will be continued.

Słowa kluczowe

PL

badania archeologiczne; skład fazowy; zanieczyszczenia gruntu metalami

EN

archeological investigations; ground contamination with metals; phase composition

• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Budownictwo
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 106, z. 2-B
• Strony: 355-368
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz.,Tab., il., wykr.,

Twórcy

autor

Wardas, M.

autor

Pawlikowski, M.

autor

Biel, A.

autor

Zaitz, E.

autor

Zaitz, M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

Bibliografia

• [1] Borowiejska-Birkenmajerowa M., 1975. Kształt średniowiecznego Krakowa. Pociech J. (ed), Cracoviana, Seria I, Zabytki. Kraków, s.311.
• [2] Jamka R., Kraków w pradziejach. Hensla W. (Ed) t.16, Biblioteka Archeologiczna 16. Wrocław-Warszawa-Kraków, s.317.
• [3] Jelicz A., 1966. Życie codzienne w średniowiecznym Krakowie, Kraków, s.204.
• [4] Kiryk F., 1972. Cechowe rzemiosło metalowe. Zarys dziejów do 1939 r. Kraków, s.495.
• [5] Kluj M., Pawlikowski M., Zaitz E., 2006. Badania mineralogiczne osadów antropogenicznych oraz wybranych materiałów budowlanych odkrytych pod płytą Rynku Głównego w Krakowie, Materiały Archeologiczne 36, s.189-200.
• [6] Kędar I., Komorowski W., Zeńczak A., 1999. Ikonografia kościoła Mariackiego, Małego Rynku, ulic Mikołajskiej, Siennej i Św. Krzyża w Krakowie, Katalog widoków Krakowa. Banach J. (Ed), Kraków, t..2., s.514.
• [7] Wardas M., Pawlikowski M., Zaitz E., 2006. Systemy średniowiecznej kanalizacji Krakowa jako ochrona przed antropogeniczną modyfikacją środowiska, Wyd.: Latocha A., Traczyk A. (eds) Zapis działalności człowieka w środowisku przyrodniczym. Metody badań i studia przypadków. s.136-146. Wyd. Gajt. Wrocław.
• [8] Wardas M., Pawlikowski M., Zait z E., 2006. Zanieczyszczenie metalami gruntów infrastruktury podziemnej Rynku w Krakowie przyczyną skażenia historycznych osadów wodnokanalizacyjnych, VII Konf. N-T „Inżynieryjne problemy odnowy staromiejskich zespołów zabytkowych”, Kraków, t.2, s.177-188.
• [9] Wardas M., Pawlikowski M., Zaitz E., 2007. Rozpoznanie historycznych nawarstwień i podziemnej infrastruktury Krakowa, Kazimierza i ich przedmieść, Roczniki Geomatyki, Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej, T. V, zesz. 8, W-wa 2007, s.233-247.
• [10] Wyrozumski J., 1992. Dzieje Krakowa. Kraków do schyłku wieków średnich. Bieniarzówna J., Małecki J., M. (eds), Kraków,t. 1., s.562.
• [11] Zaitz E., 2004. Sprawozdanie z badań sondażowych prowadzonych na Rynku Głównym w Krakowie w 2003 r., VI Konf. N-T, „Inżynieryjne problemy odnowy staromiejskich zespołów zabytkowych”, Kraków, s.263-296.
• [12] Zaitz E., 2006. Sprawozdanie z badań archeologicznych prowadzonych w Krakowie w 2004 roku przy przebudowie nawierzchni płyty Rynku Głównego po zachodniej stronie Sukiennic, Materiały Archeologiczne, s.36, s.79-142.
• [13] Zaitz E., Zaitz M., Badania archeologiczne przy przebudowie nawierzchni Małego Rynku, Kraków 2007 (folder okol. wystawy z okazji „Nocy Muzeów” prezentowanej w gmachu MAK).
• [14] Żaki A., 1974. Archeologia Małopolski wczesnośredniowiecznej, Wrocław, s.654.