Deformacje glacitektoniczne i ich wpływ na rozwój paleogeografii środkowozachodniej Polski (rejon Zielonej Góry)

• Autorzy: Urbański, K.

Warianty tytułu

EN

Glaciotectonic deformations in centralwestern Poland (Zielona Góra Region) and their influence on evolution of palaeogeography

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na obszarze środkowozachodniej Polski, w rejonie Zielonej Góry, rozpoznano szereg struktur glacitektonicznych. Strefy zaburzeń glacitektonicznych stwierdzono na podstawie analizy geomorfologicznej, zestawienia wierceń archiwalnych, badań rdzeni w otworach kartograficznych, prac geofizycznych oraz pomiarów i obserwacji mezostruktur w odsłonięciach. Wydzielono moreny spiętrzone, w których zaburzone osady odsłaniają się na powierzchni terenu oraz formy kopalne - glacielewacje i depresje glacitektoniczne. Wał Zielonogórski z uwagi na dobre rozpoznanie geologiczne stał się obszarem testowym do określenia stylu oraz weryfikacji różnych modeli zaburzeń glacitektonicznych. Zebrane przez autora dane geologiczne oraz własne badania wskazują na dominującą rolę struktur łuskowych w budowie wewnętrznej Wału Zielonogórskiego. Do wyjaśnienia jego genezy przyjęto model ścięć cylindrycznych (Rotnicki, 1976). Za takim modelem przemawia dodatkowo fakt, że makrostruktury na badanym obszarze występują seryjnie, a formy wypiętrzone są rozdzielone depresjami glacitektonicznymi. Zaburzenia glacitektoniczne powstawały głównie w wyniku obciążenia podłoża lądolodem. Nacisk boczny lądolodu, zdaniem wielu autorów (Aber i in., 1989), nie odgrywa już tak istotnej roli w powstawaniu wielkoskalowych deformacji. Wyniki badań litopetrograficznch glin zwałowych oraz dane stratygraficzne świadczą, że główne strefy glacitektoniczne były formowane jeszcze w czasie fazy transgresywnej zlodowacenia odry. Prawdopodobnie był to etap modyfikacji stref zaburzeń powstałych w czasie zlodowaceń południowopolskich (Dyjor, 1975; Urbański, 2002a). Badura i Przybylski (2002) wiązali główny etap zaburzeń Wzgórz Dalkowskich z okresem zlodowacenia sanu 2. Morfologia terenu ukształtowana w wyniku zaburzeń glacitektonicznych miała istotny wpływ na późniejsze procesy geologiczne. W depresjach glacitektonicznych tworzyły się miąższe serie osadów zastoiskowych. Lądolód zlodowacenia warty oparł się o Wzgórza Dalkowskie, a zlodowacenia wisły blokowany był rozciągającym się poprzecznie Wałem Zielonogórskim. Na północnych stokach tej formy w okresie ostatniego zlodowacenia były akumulowane terasy kemowe.

EN

Numerous glaciotectonic structures have been recognized in the Zielona Góra region (centralwestern Poland). Glaciotectonic deformation zones have been identified by geomorphological analysis, comparison of borehole sections, studies of drill cores of cartographical boreholes, geophysical surveys, and measurements and observations in outcrops. In this area, thrust moraines deposits are outcropped on the land surface. Palaeolandforms - glacial elevations and depressions - are covered by undeformed sediments. The Zielona Góra Rampart is the area of investigation of glaciotectonic deformations where different glaciotectonic models have been verified. Glaciotectonic data, collected by the author, and his personal investigations show the great significance of thrusts within the geological structure of the Zielona Góra Rampart. A model of cylindrical shears (Rotnicki, 1976) was used for interpreting the origin of the Zielona Góra Rampart. The use of this model is additionally suggested by the fact that the macrostructures occur in series, and uplifted landforms are separated by glaciotectonic depressions. Glaciotectonic deformations developed mainly as a result of stress within the subglacial bedrock, generated by the load of the glacier. Lateral compression of the glacier did not play an important role in the formation of mega-scale deformation. Results of lithostratigraphic studies of tills and stratigraphical data indicate that the major glaciotectonic zones formed during the Elsterian (Dyjor, 1975; Urbański, 2002 a) but in some regions glaciotectonic deformation processes also occurred during the transgressive phase of the Odranian Glaciation. It was a phase of modifications within deformation zones formed during the South Polish Glaciations. Land surface topography, developed as an effect of glaciotectonic deformations, exerted a great influence on subsequent, Late Pleistocene geological processes. In the area of Dalkowskie Hills, the main stage of deformations took place in the Sanian (Badura, Przybylski, 2002). Thick glaciolacustrine series were deposited in glaciotectonic depressions. During the Warthanian Glaciations, the ice sheet stopped at the Dalkowskie Hills. During the Vistulian Glaciation, the ice sheet was blocked by the Zielona Góra Rampart stretching across the glacier movement direction. Kame terraces developed on northern slopes of this structure at that time.

Słowa kluczowe

PL

glacitektonika; plejstocen; środkowozachodnia Polska

EN

glaciotectonics; Pleistocene; central-western Poland

• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2005
• Tom: nr 417
• Strony: 169-208
• Opis fizyczny: Bibliogr. 82 poz., rys.

Twórcy

autor

Urbański, K.

• Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Dolnośląski, 53-122 Wrocław, al. Jaworowa 19

Bibliografia

• [1] ABER J., CROTT D., FENTON M., 1989 — Glacitectonic landforms and structures. Kluwer Academic Publishers, London.
• [2] BADURA J., PRZYBYLSKI B., 2002 — Wielofazowy rozwój zaburzeń glacitektonicznych na Dolnym Śląsku, Zesz. Nauk., Uniw. Ziel-Górs., 129, Budownictwo, 37: 15-26.
• [3] BADURA J., PRZYBYLSKI B., WALCZAK-AUGUSTYNIAK M., 2002 — Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000. Ark. Chotków (611). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [4] BARAŃSKI W., KOŁODZIEJCZYK U., 1983 — Wybrane zagadnienia z zaburzeń glacitektonicznych występujących w północnym skłonie Wału Zielonogórskiego. W: Analysis of glacitectonical structures: 21-38. IVth Glacifectonics Symposium. Zielona Góra.
• [5] BARTCZAK E., 2001 — Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000. Ark. Zasieki (608) i Lubsko (609). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [6] BARTCZAK E., 2002 — Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000. Ark. Krzystkowice (610). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [7] BARTKOWSKI T., 1957 — O związku między budową geologiczną podłoża a ukształtowaniem powierzchni w okolicy Zielonej Góry. Prz. Geol., 5, 10: 473-476.
• [8] BARTKOWSKI T., 1960 — Niektóre problemy geomorfologiczne, hydrograficzne i hydrogeologiczne dorzecza Złotej Łączy. Zesz. Nauk. UAM, 27 Geografia, 3: 75-100.
• [9] BARTKOWSKI T., 1962 — O kartograficznym ujęciu zaburzeń glacitektonicznych w Zielonej Górze. Badania. Fizjogr. nad Polską Zach., 9: 138-145.
• [10] BARTKOWSKI T., 1974 — Budowa geologiczna obszarów zaburzeń glacitektonicznych środkowego Nadodrza za szczególnym uwzględnieniem budowy okolic Zielonej Góry. W: Badania geologiczno-inżynierskie dla potrzeb budownictwa na obszarach zaburzonych glacitektonicznie Ziemi Lubuskiej. Symp. nauk. Ref. i komu. 25-40. Zielona Góra.
• [11] BER A., 1987 — Glaciotectonic deformation of glacial loanforms and deposits in the Suwalki Lakeland (NE Poland). W: Tills and glacitectonics (ed. J. van der Meer): 135-143. A.A. Balkema, Rotterdam.
• [12] BER A., 2000 — Plejstocen Polski północno-wschodniej w nawiązaniu do głębszego podłoża i obszarów sąsiednich. Pr. Państw. Inst. Geol., 170: 89ss.
• [13] BILSKA T., 1986 — Atlas geologiczno-inżynierski miasta Zielonej Góry. Arch. PG Proxima, Wrocław.
• [14] BUBIEŃ A., KOTOWSKI J., 1980 — Z badań nad budową i deformacjami glacitektonicznymi północnego skłonu Wału Zielonogórskiego. W: Metody badań i analiza struktur glacitektonicznych: 7-32. III Sympozjum Glacitektoniki. Zielona Góra.
• [15] CHACHAJ J., 2003 — Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000. Ark. Czerwieńsk (573). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [16] CHMAL R., 2001 — Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000. Ark. Gubin (571) i Kaniów (572). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [17] CHMAL R., 2002 — Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000. Ark. Bobrowice (573). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [18] CHRZANOWSKI A., KOTOWSKI J., 1977 — Zaburzenia glacitektoniczne w rejonie Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Zielonej Górze. W: Badania geologiczne struktur glacitektonicznych: 9-24. II Sympozjum Glacitektoniki. Zielona Góra.
• [19] CIUK E., 1955 — O zjawiskach glacitektonicznych w utworach plejstoceńskich i trzeciorzędowych na obszarze zachodniej i północnej Polski. Biul. Instyt. Geol., 70, Z badań czwartorzędu w Polsce., 6: 107-131.
• [20] CIUK E., 1974 — Wybrane zagadnienia zaburzeń neotektonicznych w Polsce. W: Badania geologiczno-inżynierskie dla potrzeb budownictwa na obszarach zaburzonych glacitektonicznie Ziemi Lubuskiej: 9-23. Sympozjum naukowe. Zielona Góra.
• [21] CZERWONKA J., A., 1998 — Litostratygrafia glin lodowcowych: uwagi metodyczne. Biul. Państw. Inst. Geol., 385: 113-125.
• [22] CZERWONKA J., A., KRZYSZKOWSKI D., 1994 — Pleistocene stratigraphy and till petrography of the central Great Poland Lowland, Western Poland. Fol. Quatern., 65: 7-71.
• [23] DYJOR S., 1974 — Zaburzenia glacitektoniczne na obszarze Ziemi Lubuskiej. W: Badania geologiczno-inżynierskie dla potrzeb budownictwa na obszarach zaburzonych glacitektonicznie Ziemi Lubuskiej: 71-90. Symp. nauk. Ref. i kom. Zielona Góra.
• [24] DYJOR S., 1975 — Zaburzenia glacitektoniczne w Polsce Zachodniej. W: Współczesne i neotektoniczne ruchy w skorupie ziemskiej, 1: 217-229. Materiały I-go Krajowego Sympozjum. Warszawa.
• [25] DYJOR S. 1978 — Czwartorzęd. W: Surowce mineralne Ziemi Lubuskiej (red. S. Kozłowski): 43-49. Wyd. Geol., Warszawa.
• [26] DYJOR S., 1987 — Systemy kopalnych dolin Polski Zachodniej i fazy ich rozwoju w młodszym neogenie i eoplejstocenie. W: Problemy młodszego neogenu i eoplejstocenu w Polsce: 13-42. Mat. konf. nauk.: Plioceńska i eoplejstoceńska sieć rzeczna i związane z nią kompleksy osadów gruboklastycznych w Polsce. Ossolineum, Wrocław.
• [27] DYJOR S., CHLEBOWSKI Z., 1973 — Budowa geologiczna poloskiej części łuku Mużakowa. Acta Univ. Wratisl., Pr. geolog. mineral., 3, 192: 3-41.
• [28] DYJOR S., WRÓBEL I., 1978 — Rozwój formacji trzeciorzędowej i czwartorzędowej oraz surowce mineralne Ziemi Lubuskiej. W: Przew. 50. Zjazdu PTG (red. J. Jerzmański): 66-92. Wyd. Geol., Warszawa.
• [29] FARBISZ E., 1999 — Dokumentacja badań geoelektrycznych. Temat: Szczegółowa mapa geologiczne Polski w skali 1:50 000, arkusz Słubice nad Odrą (462). Arch. PIG, Wrocław.
• [30] FRIES W., 1933 — Tertiar Lund Diluwium in Grunberger Hohenrucken. Jb. Hallesch. Verb. N. F.,12:167-198.
• [31] GIŻA B., 1993 — Wiek górnego pokładu węgla brunatnego z Zielonej Góry w świetle badań palinologicznych. Acta Univ. Wratisl., 1517, Pr. Geol.-Miner., 36: 109-118.
• [32] GRANICZNY M., DOKTÓR S., KUCHARSKI K., 1995 — Sprawozdanie z opracowania mapy linijnych elementów strukturalnych Polski w skalach 1:200 000 i 1:500 000, na podstawie kompleksowej analizy komputerowej zdjęć geofizycznych i telededekcyjnych. CAG Państ. Inst. Geol., Warszawa.
• [33] GROSSER P., HANNEMANN M., 1960 — Ein neues Interglazialvorkommen im Raum Funfeichen westlich Furstenberg (Oder). Geologie, 9, 3: 299-307.
• [34] HANNEMANN M., 1970 — Grundzuge der Reliefentwicklung und der Entstehung von Grossformen in Jungmoranengebieten Brandenburgs. Petermanns Geographische Mitteilungen 2: 103-116.
• [35] HANNEMANN M., 1995 — Uber Intensitat und Verbreitung glazigener Lagerungsstporungen im tieferen Quartar und im Tertiar Brandenburgs. Brandenburg. Geowiss. Beitr. 2, 1: 51-59.
• [36] HANNEMANN M., KOPP D., 1972 — Lithochemische Untersuchungen zur stratigraphischen Gliederung pleistozaner Sedimente. Z. Angew. Geol., 18, 9: 392-400.
• [37] HANNEMANN M., SCHLEGER E., 1965 — Untersuchungen zur stratigraphischen Eisfung von Geschie- bemergeln aus Ostbrandenburg. Ber. geol. Ges. DDR.,10, 6: 773-790.
• [38] ILLNER F., 1934 — Die Braunkohlenvorkommen in Lausitz und in Niderschlesien. Abh. Naturforsch. Ges. Gorlitz., 32, 2: 63-126.
• [39] JAROSZEWSKI W., 1994 — Glacitektonika. W: Tektonika (red. R. Dadlez, J. Jaroszewski): 395-422. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• [40] KOŁODZIEJCZYK U., KOTOWSKI J., 1983 — Występowanie gipsu w iłach i iłach pylastych zaburzonych glacitektonicznie w okolicy Nowogrodu Bobrzańskiego. W.: Analysis of glacitectonical structures: 85-101. IVth Glacitectonics Symposium. Zielona Góra.
• [41] KOSTRZEWSKI A., 1967 — Morfologia zachodniej części Wału Zielonogórskiego. Bad. Fizjogr. Nad Polską Zach. 19: 73-183.
• [42] KOTOWSKI J., 1978 — Tektonika osadów trzeciorzędowych i czwartorzędowych w odkrywce cegielni „Krośnieńska" w Zielonej Górze. W.: Przew. 50. Zjazdu PTG: 231-234. Wyd. Geol., Warszawa.
• [43] KOTOWSKI J., KRAIŃSKI A., 1986 a — Związek kier glacitektonicznych z depresjami glacitektonicznymi. W: Interpretation of glacitectonical structures: 75-84. Vth Glacitectonics Symposium. Zielona Góra.
• [44] KOTOWSKI J., KRAIŃSKI A., 1986 b — Kry glacitektoniczne w Wale Zielonogórskim. W: Interpretation of glacitectonical structures: 85-98. Vth Glacitectonics Symposium. Zielona Góra.
• [45] KOTOWSKI J., KRAIŃSKI A., 1992 a — Kry glacitektoniczne w okolicy Kożuchowa. W: Glacitectonic deformations in Western Poland: 65-76. VIIth Glacitectonics Symposium. Zielona Góra.
• [46] KOTOWSKI J., KRAIŃSKI A., 1992 b — Uwagi o występowaniu zaburzeń glacitektonicznych we wschodniej części Zielonej Góry. W Glacitectonic deformations in Western Poland: 77-87. Ibidem.
• [47] KOTOWSKI J., KRAIŃSKI A., 1995 a — Budowa geologiczna depresji glacitektonicznych Nowej Soli i Bytomia Odrzańskiego. W: Regional glacitectonic of Western Poland: 117-136. VIIIth Glacitectonics Symposium. Zielona Góra.
• [48] KOTOWSKI J., KRAIŃSKI A., 1995 b — Zaburzenia glacitektoniczne w Raculi w świetle badań geofizycznych i interpretacji komputerowej. W: Regional glacitectonic of Western Poland: 159-174. Ibidem.
• [49] KOTOWSKI J., KOŁODZIEJCZYK U., KRAIŃSKI A., 1989 — Zaburzenia glacitektoniczne w rejonie Dychowa (Wysoczyzna Gubińska). W Glacitectonic defomations of Cainozoic sediments: 159-164.VIth Glacitectonics Symposium. Zielona Góra.
• [50] KOTOWSKI J., WRÓBEL I., 1995 — Osady terasy kemowej zalegające na zaburzonych osadach trzeciorzędu (południowa krawędź Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej). W Regional glacitectonic of Western Poland: 253-255. VIIIth Glacitectonics Symposium. Zielona Góra.
• [51] KOZARSKI S., KASPRZAK L., 1992 — Glacidynamometamorfoza osadów nieskonsolidowanych w ma- kro- i mezoglacitektonitach Niziny Wielkopolskiej. Prz. Geograf., 64,1-2: 95-119.
• [52] KRAIŃSKI A., 1983 — Budowa geologiczna i glacitektoniczna Wzgórz Dalkowskich. W: Analysis of glacitectonical structures: 127-135. IVth Glacitectonics Symposium. Zielona Góra.
• [53] KUPETZ M., 1997 — Geologischer Bau und der Stauchenmorane Muskauen Faltenbogen. Brandenburg. Geowiss. Beitr., 4, 1: 1-20.
• [54] KUPETZ M., 2001 — Glacialtectonik. Naturwissenschaftiche Rundschau., 54, 9: 457-464.
• [55] KUSZEL T., 1998 — Badania palinologiczne czwartorzędowych osadów biogenicznych i mineralnych z profilu Lubiatów. Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, opracowanie specjalne, ar- kusz Bobrowice. CAG Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [56] LIPPSTREU L., 1999 — Die Gliederung des Pleistozans in Brandenburg (Stand 1999). Brandenburg. Geowiss. Beitr, 6, 2.
• [57] MARKIEWICZ A., 1995 — Halotektonika soli cechsztyńskiej w strefie dyslokacyjnej środkowej Odry, a zaburzenia glacitektoniczne we Wzgórzach Dalkowskich. W: Regional glacitectonic of Western Po-and: 175-192. VIII Glacitectonics Symposium. Zielona Góra.
• [58] MORAWSKI S., 1976 — Paleogeografia i geneza Wzgórz Dalkowskich. Praca doktorska. CAG Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [59] MŻYK S., 1996 — Dokumentacja badań geoelektrycznych, Temat: Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50000, ark. Buchałów, Chotków. Arch. PIG, Wrocław.
• [60] MŻYK S., 1998 — Dokumentacja badań geoelektrycznych, Temat: Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50000, ark. Zielona Góra, Nowa Sól. Arch. PIG, Wrocław.
• [61] NOWAK J., 2003 — Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000. Ark. Sulechów (538). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [62] PICHIEWICZ S., STAWIARSKI J., 1996 — Przegląd historycznych pól górniczych utworzonych w latach 1835-1945 dla złóż węgla brunatnego w obrębie woj. zielonogórskiego. Gór. Odkryw., 38, 6: 3-14.
• [63] PIWOCKI M., ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M., 1995 — Litostratygrafia i poziomy sporowo-pyłkowe neogenu na Niżu Polskim. Prz. Geol., 44, 11: 916-927.
• [64] ROTNICKI K., 1976 — The theoretical basis for and a model of origin of glaciotectonic deformations. Quaest. Geogr., 3: 103-138.
• [65] ROTNICKI K., 1985 — Postglacitectonic surface as a basic of analysis of fluvial relief development in areas of glacial deposition. Quaest. Geogr., Special Issue, 1: 147-158.
• [66] ROTNICKI K., 1989 — Dating bases for glaciotectonic deformations. Quaest. Geogr., Special Issue, 2: 129-136.
• [67] RUSZCZYŃSKA-SZENAJCH H., 1976 — Glacitektoniczne depresje i kry lodowcowe na tle budowy geologicznej południowo-wschodniego Mazowsza i południowego Podlasia. Stud. Geol. Pol., 50.
• [68] RUSZCZYŃSKA-SZENAJCH H, 1979 — Zróżnicowanie zaburzeń glacitektonicznych w zależności od przewagi oddziaływania ciężaru lodu lub ruchu lodu. Biul Geol. Wydz. Geol. UW, 23: 131-142.
• [69] RZECHOWSKI J., 1974 — O litotypach glin zwałowych dolnego i środkowego plejstocenu na Niżu Polskim. Zesz. Nauk UAM Geogr., 10: 87-100.
• [70] SŁODKOWSKA B., 2001 — Wyniki badań palinologicznych próbek osadów trzeciorzędowych z profilu Łężyca Buch 1, Szczegółowa mapa geologiczna Polski. ark Buchałów. CAG Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [71] SOLGER F., 1928 — Der Zusammenhang des ausseren Gelandebildes mit dem inneren Bau des grenzmarkischen Bodens. Abh. Ber. Naturwiss. Abtg Grenzmdrk. Ges., 3: 85-112.
• [72] SZTROMWASSER E., 2003 — Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000. Ark. Nowa Sól (612). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [73] TREMBACZOWSKI J. 1961 — Przyczynki do metodyki badań granulometryczno-petrograficznych utworów morenowych. Ann. UMCS Sect. B., 16, 3: 63-94.
• [74] URBAŃSKI K., 1998 — Glaciotectonic disturbances in the region of Zielona Góra and their impact on the extent of the Leszno phase. W: Areal versus deglaciation of the vistulian ice sheet: 90-93. Poznań.
• [75] URBAŃSKI K., 2000 a — Lithostratygraphy and genesis of Quatemary deposits of western part of Lubusko Upland in Slubice region. Exkurs. f. u. Verofftl. GGW, 209: 16-17.
• [76] URBAŃSKI K., 2000 b — Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000. Ark. Słubice. CAG Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [77] URBAŃSKI K., 2001 — Deformacje glacitektoniczne w środkowo-zachodniej Polsce (rejon Zielonej Góry) i ich wpływ na rozwój paleogeograficzny. CAG Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [78] URBAŃSKI K., 2002 a — Deformacje glacitektoniczne na Ziemii Lubuskiej. Zesz. Nauk UZiel. -Górs.,129, Bud., 37: 159-173.
• [79] URBAŃSKI K., 2002 b — Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000. Ark. Buchałów (574). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [80] URBAŃSKI K., 2003 — Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000. Ark. Zielona Góra (575). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [81] WINTER H., 2000 — Orzeczenie dotyczące wyników analizy pyłkowej 3 próbek z odsłonięcia Radowice. CAG Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [82] WRÓBEL I., WRÓBEL I., 1977 — Typy deformacji glacitektonicznych w odsłonięciach rejonu Zielonej Góry. W: Badania geologiczne struktur glacitektonicznych: 165-202. II sympozjum glacitektoniki. Zielona Góra.