Sozologiczne uwarunkowania eksploatacji i wykorzystania kamieniołomów zwięzłych surowców skalnych (zachodnie Karpaty fliszowe)

• Autorzy: Pietrzyk-Sokulska, E.

Warianty tytułu

EN

Sozological conditions of the exploitation and management of abandoned rock quarries (western Flysch Carpathians)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Eksploatacja zwięzłych surowców skalnych wywołuje przekształcenia środowiska przyrodniczego, najwyraźniej zaznaczające się w krajobrazie i wywołujące ujemne wrażenia szczególnie w początkowej fazie eksploatacji. Zachodnie Karpaty fliszowe należą do obszarów o szczególnych walorach przyrodniczo-krajobrazowo-kulturowych. Jednocześnie od wieków prowadzona jest w nich odkrywkowa eksploatacja zwięzłych surowców skalnych. Po zakończeniu eksploatacji pozostają wyrobiska, zajmujące często duże powierzchnie i stanowiące nieużytki poprzemysłowe, które mogłyby zostać zagospodarowane i stanowić atrakcję antropogeniczną regionu. Wybór sposobu i kierunku zagospodarowania wyrobisk poeksploatacyjnych jest więc zagadnieniem niezwykle istotnym już od momentu dokumentowania złóż. Obowiązek rekultywacji i zagospodarowania należy do użytkownika złoża, a wybór sposobu i kierunku zagospodarowania powinien zostać uzgodniony z samorządem lokalnym

EN

Opencast excavation of hard-rock deposits causes deterioration of the landscape. These negative transformations are most apparent in areas of natural beauty and during the early stages of quarrying. The Western Flysch Carpathians are the region of very valuable nature and landscape features. Nevertheless, most of the Polish hard rock quarries are located in this region. This is due to the geological structures of the area. Raw rock materials are widely used in many industries. Excavating activity creates many environmental problems. Many of these can be overcomed or eliminated by proper planning prior to mining and by proper reclamation during excavation and management in the post-exploitation phase. Reclamation methods and management criteria for a variety of abandoned hard rock quarries are discussed in the present paper

Słowa kluczowe

PL

Karpaty fliszowe; Karpaty Zachodnie; walory przyrodniczo-krajobrazowe; uwarunkowania sozologiczne; eksploatacja odkrywkowa; przekształcenia środowiska; rekultywacja i zagospodarowanie

EN

flysch Carpathians; Western Carpathians; valuable nature and landscape features; ecological conditions; opencast excavation; transformation of environment; reclamation and management

• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2000
• Tom: T. 26, z. 1
• Strony: 109-131
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Pietrzyk-Sokulska, E.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Zakład Sozologii, ul. Wybickiego 7, 30-950 Kraków