Najgłębszy na świecie odwiert badawczy "Kolskaja swierchgłubokaja" (12262 m) - przegląd rezultatów naukowych i charakterystyka anizotropii prekambryjskiej skorupy ziemskiej

• Autorzy: Kuśmierek, J. , Marcinkowski, A.

Warianty tytułu

EN

Kola Superdeep Well VSD-3, the world's deepest bore-hole (12,262 m) : review of scientific results and characteristics of anisotropy of the Precambrian Earth crust

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Odwiercony w latach 1970-92 otwór badawczy "Kolskaja swierchgłubokaja" w miejscowości Zapolarnyj nad Morzem Barentsa (Federacja Rosyjska) rozpoznał budowę geologiczną NE części tarczy bałtyckiej. Osiągnięcie końcowej głębokości wymagało rozwiązania problemów natury technologicznej i przezwyciężenia wielu awarii wiertniczych. Bardzo szeroki zakres profilowań geofizyki wiertniczej (25 metodami) i olbrzymia ilość materiału rdzeniowego (ok. 4000 mb), umożliwiły szczegółowe rozpoznanie profilu geologicznego formacji wczesnego proterozoiku i młodszego archaiku, reprezentowanych przez asocjacje skał osadowych, intruzyjnych i wulkanicznych, silnie zdyslokowanych i zmetamorfizowanych. Wyniki badań petrograficznych wykazały wysoki stopień anizotropii przewierconych formacji prekambryjskich, modyfikując dotychczasowe poglądy na naturę granic geofizycznych głębokich powłok skorupy ziemskiej typu kontynentalnego. Od 1995 roku odwiert funkcjonuje jako geolaboratorium, badające czasowe zmiany pól fizycznych w otoczeniu otworu.

EN

The Kola Superdeep Well VSD-3, drilled in the years 1970-1992 in Zapolarnyy near the Barents Sea coast (Russian Federation), recognized the geologic structure of the northeastern Baltic Shield. Drilling to the target depth required the solution of serious technological problems and overcoming the downhole failures. Very large scope of wireline well-logging programme (25 methods) and great amount of coring material (approx. 4,000 m) enabled the recognition of Early Proterozoic and Late Archean formations, represented by associations of sedimentary, intrusive, and volcanic rocks, which had been strongly faulted and metamorphosed. Results of petrophysical studies demonstrated a high degree of anisotropy of the penetrated Precambrian formations, which has modified the earlier views on the nature of geophysical boundaries between deep zones of the continental Earth crust. Since 1995, the well has been playing the role of a geolaboratory, which has studied temporal variations of physical fields around the wellbore.

Słowa kluczowe

PL

budowa skorupy ziemskiej; subprowincja kolska; wyniki pomiarów laboratoryjnych; interpretacja badań geofizycznych; technologia wiercenia

EN

earth crust structure; Kola subprovince; results of laboratory measurements; interpretation of geophysical data; drilling technology

• Czasopismo: Geoturystyka
• Rocznik: 2004
• Tom: T. 1, nr 1
• Strony: 35-43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., rys.

Twórcy

autor

Kuśmierek, J.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków,

autor

Marcinkowski, A.

• Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A., Sanocki Zakład Górnictwa Nafty i Gazu, ul. Sienkiewicza 12, 38-500 Sanok

Bibliografia

• [1] Bunce N., Hunt J., 1984 - The Science Corner - The Deepest Hole. College of Physical Science University of Guelph, Thur. Nov. 8: 11-13.
• [2] Kremeneckij A.A., Ovcinnikov L.N., 1983 - Model chimiceskovo sostava pervicnoj kory kontinentov. Dokl. AN SSSR T.270, no 6: 1462-1467
• [3] Nikolaevckij V.N., 1982 - Obzor: zemnaja kora, dilatansija i zemletriasenia. Mechanika, M: Nauka, no 28, 133-215.
• [4] Orlov N.P., Laverov N.P. (red.), 1998 - Kolskaja svierchglubokaja. Technoneftegas, Moskva: 1-260.
• [5] Pavlenkova N.J., 1979 - Generalized geophysical model and dynamic properties of the continental crust. Tectonophysics, v.59., no 1/4, 381-390