Enklawy z monzodiorytu kwarcowego z Przedborowej (Dolny Śląsk)

• Autorzy: Heflik, W. , Natkaniec-Nowak, L. , Mrówka, A.

Warianty tytułu

EN

Enclaves in quartz menzodiorite from Przedborowa (Lower Silesia)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem opracowania są enklawy obecne w menzodiorycie kwarcowym z Przedborowej k. Niemczy. Są one reprezentowane przez odmiany o barwie ciemnej i jasnej. Odmiana ciemna wykazuje strukturę drobno- lub średniokrystaliczną, hipautomorficzną, teksturę bezwładną. Jej treść mineralną stanowią: amfibole (i/lub pirokseny), biotyt, plagioklazy oraz K-skalenie i kwarc. Enklawy te to typowe autolity. Stanowią one prawdopodobnie produkt frakcyjnej krystalizacji magmy o charakterze zasadowym lub też produkt krystalizacji tej samej magmy, która zmieniła swój chemizm (tym samym skład mineralny) w wyniku procesu asymilacji skał z otoczenia intruzji. Enklawy o barwie jasnej mają strukturę drobnokrystaliczną, miejscami poikilitową, teksturę bezładną. Zbudowane są głównie z wollastonitu, plagioklazów, K-skaleni i kwarcu, podrzędnie piroksenu (augitu) i nieznacznej domieszki hornblendy aktynolitowej. Ze względu na odmienny skład mineralny w stosunku do skały macierzystej to typowe ksenolity. Powstały przypuszczalnie wskutek zasymilowania przez magmę jakiejś skały węglanowej (wapienia lub margla) i jej metasomatycznego przeobrażenia w produkt zasobny w ww. składniki mineralne.

EN

The research is focused on two enclaves varieties from quartz monzodiorite from Przedborowa near Niemcza. The dark variety, exhibiting crystalline, hypidiomorphic and random texture, is mainly composed of amphiboles (and/or pyroxenes), biotite, plagioclases, alkaline feldspars and quartz. These enclaves, as typical autoliths, were presumable formed during fractional crystallization of maphic magma or they are products of these magma which due to assimilation process of surrounding rock changed its chemistry and mineral composition as a result. The light enclaves are fine-grained rock with random, sometimes poikilitic texture. Their major components include wollastonite, plagioclases. K-feldspar, quartz; within subordinate minerals appear pyroxene (augite) and actinolite hornblende. These xenoliths were presumably formed as a result of carbonate rock assimilation by magma. Subsequent metasomatic process was consequently responsible for crystallization of the product.

Słowa kluczowe

PL

monzodioryt kwarcowy; enklawy; Przedborowa; Dolny Śląsk

EN

quartz monzodiorite; enclaves; Przedborowa; Lower Silesia

• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2004
• Tom: T. 30, z. 4
• Strony: 407-426
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Heflik, W.

• Akademia Górniczo-Hutnicza; Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Zakład Mineralogii, Petrografii i Geochemii, al. Mickiewicza 30, 30-059

autor

Natkaniec-Nowak, L.

• Akademia Górniczo-Hutnicza; Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Zakład Mineralogii, Petrografii i Geochemii, al. Mickiewicza 30, 30-059 ,

autor

Mrówka, A.

• Akademia Górniczo-Hutnicza; Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Zakład Mineralogii, Petrografii i Geochemii, al. Mickiewicza 30, 30-059

• Kraków

Bibliografia

• Didier J. & Barbarin B. (eds), 1991. Enclaves and Granite Petrology. Elsevier, Amsterdam.
• Dodatek nr 2 do Dokumentacji geologicznej w kat. Cl + B złoża syenitu (granodiorytu) „Przedborowa”. Przedsiębiorstwo Geologiczne Kraków, 1986.
• Dokumentacja geologiczna w kat. Cl + B złoża syenitu (granodiorytu) „Przedborowa”. Przedsiębiorstwo Geologiczne Kraków, 1973.
• Dudek K., Wojtowicz A. & Korzeniowska A., 2000. Ar-Ar dating of hornblende from pegmatite in quartz monzodiorite from Przedborowa (Lower Silesia, Poland) - preliminary results. Miner. Polon., 31,2, 75-81.
• Dziedzic H., 1963. „Syenity” strefy Niemczy. Arch. Miner., 24, 5-126.
• Dziedzic H., Lorenc M. & Wojnar B., 1981. Nomenklatura petrograficzna granitoidów wschodniego przedgórza sudeckiego w międzynarodowej klasyfikacji skał plutonicznych. Acta Univ. Wrat., 521, Pr. Geol.-Min., 8, 211-216.
• Lorenc M.W., 1998. Badania izotopowe metodą Rb-Sr skał intruzywnych strefy Niemczy (Dolny Śląsk). Arch. Miner., 51, 1-2, 153-164.
• Mapa topograficzna ark. Kłodzko w skali 1:100 000. PPGK, Warszawa, 1983.
• Oberc J., 1972. Budowa geologiczna Polski. Sudety i obszary przyległe. T. IV. Wyd. Geol., Warszawa.
• Puziewicz J., 1987. Petrografia, geneza i autometamorfizm syenitu kwarcowego z Piławy Górnej i jego pegmatytów. Arch. Miner., 43, 1,5-18.
• Puziewicz J., 1990. Amfibole oraz towarzyszące im minerały żelaza i magnezu z monzodiorytu kwarcowego z Przedborowej (Dolny Śląsk). Arch. Miner., 45, 1-2, 61-73.
• Puziewicz J., 1992. Geneza granodiorytu z Koźmic (strefa Niemczy, Dolny Śląsk). Arch. Miner., 47, 2, 95-146.
• Stupnicka E., 1989. Geologia regionalna Polski. Wyd. Geol., Warszawa, 1-286.
• Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów w skali 1:25 000, ark. Ostroszowice. Warszawa, 1986