Miocen parautochtoniczny i olistoplaki fliszowe polskich Karpat Zachodnich

• Autorzy: Połtowicz, S.

Warianty tytułu

EN

The parautochthonous Miocene and flysch olisthoplakas of the Polish Western Carpathians

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie głównie wyników wierceń przedstawiono budowę geologiczną jednostki andrychowskiej, nowej jednostki tektonicznej brzeżnych Karpat Śląskich, zbudowane z parautochtonicznych osadów mioceńskich zawierających olistolity i olistoplaki fliszu jednostek podśląskiej i śląskiej. Jednostkę andrychowską tworzą rozległe osuwiska podmorskie pochodzące ze skłonu pobadeńskiego lądu karpackiego i osadzone w domniemanym resztkowym sarmacko-panońskim basenie sedymantacyjnym. Dokonano próby reinterpretacji tektogenezy Karpar brzeżnych. Wyniki przeprowadzonej analizy geologicznej implikują konieczność cofnięcia brzegu erozyjnego Karpat fliszowych do zasięgu płaszczowin podśląskiej i śląskiej. Mała grubość fliszu karpackiego (poniżej 1000 m) na znacznych obszarach, jego szerokopromieniowa tektonika i występowanie wysadów) plastycznych utworów jednostki podśląskiej w "oknach tektonicznych" w jednostce śląskiej wskazują na grawitacyjną tektogenezę Karpat zewnętrznych.

EN

The geological structure of the Andrychów Unit, a new tectonic unit of the Silesian Carpathians, is presented on basic above all boreholes data. It consists of the parautochthonous Miocene deposits containing olistholites and olisthoplakas of the sub-Silesian and Silesian flysch. The Andrychów Unit is large submarine slumps and slides. They have generated on the post-Badenian Carpathian land border and deposited in a supposed Sarmatian-Pannonian remnant sedimentary basin. The tectogenetic reinterpretation of the Carpathian marginal part is done. The results of the geological investigations implicate to retire the erosional border of the flysch Carpathians to the areas of the sub-Silesian and Silesian nappes. The small thickness (below 1000 m) of the Carpathian flysch on a wide-spread area, large-spacing folded deposits and existence of the sub-Silesian plastic rocks as diapirs filling "tectonic windows" in the Silesian Unit indicate to gravity tectogenesis of the Outer Carpathians.

Słowa kluczowe

PL

Karpaty fliszowe; jednostka andrychowska; miocen parautochtoniczny; olistolity; olistoplaki

EN

Outer flysch Carpathians; parautochthonous Miocene; olistholites; olisthoplakas

• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2004
• Tom: T. 30, z. 4
• Strony: 389-405
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., rys.

Twórcy

autor

Połtowicz, S.

• al. Pokoju 10/52, 31-548 Kraków

Bibliografia

• Garecka M. & Jugowiec M., 1999. Wyniki badań biostratygraficznych miocenu zapadliska przedkarpackiego na podstawie nanoplanktonu wapiennego. Prace PIG, 168, 29-42.
• Gaźcicka E., 1994. Nanoplankton stratigraphy of the Miocene deposits in Tarnobrzeg area (norteastem part of the Carpathian Foredeep). Geol. Quart., 38, 553-570.
• Gucik S., 1975. Wyniki badań serii skalnych w profilu otworu wiertniczego Głogoczów IG 1 (streszcz. ref.). Kwart. Geol., 19, 936-937.
• Koszarki L., 1992. Olistostromowa natura skałek andrychowskich w Karpatach. Spraw. Pos. Kom. Nuk. PAN Oddz. Kraków, 34, 217-220.
• Krach W. & Książkiewicz M., 1948. Dolny torton w Benczynie kolo Wadowic. Rocz. Pol. Tow. Geol., 18, 273-291.
• Krach W. & Nowak W., 1956. Miocen okolic Andrychowa. Rocz. Pol. Tow. Geol., 25, 9-53.
• Książkiewicz M., 1953. Karpaty fliszowe między Olzą a Dunajcem. W: Regionalna geologia Polski. T. 1, Karpaty, z. 2, Tektonika, 305-362, Kraków.
• Książkiewicz M., 1972. Budowa geologiczna Polski. T. 4, Tektonika, cz. 3, 1-228, Warszawa.
• Moryc W., 1989. Miocen przedgórza Karpat Zachodnich w strefie Bielsko - Kraków. W: Tektonika Karpat i Przedgórza w świetle badań geofizycznych i geologicznych (zagadnienia wybrane). Referaty sesji. Komisja Tekt. Komit. Nauk Geol. PAN, Pol. Góm. Naft. Gazown., Stow. Nauk.-Tech. Inż. Techn. Przem. Naft. Gazown., Kraków, 170-198.
• Nowak W., 1959. Geologia brzegu karpackiego między Andrychowem a Solą. Biul. Inst. Geol., 131, 149-202.
• Nowotarski C. & Gara A., (bez daty). Mapa strukturalna podłoża miocenu przedgórza Karpat. 1: 200 000 (stan na 1984 r.). Przeds. Geof. Górn. Naft., Kraków (niepubl.).
• Olszewska B., 1999. Biostratygrafia neogenu zapadliska przedkarpackiego w świetle nowych danych mikropaleontologicznych. Prace Państw. Inst. Geol., 168, 9-28.
• Połtowicz S., 1977. Uwagi o rozwoju tektonicznym złóż soli kamiennej w Wieliczce i Baryczu. Rocz. Pol. Tow. Geol., 47, 2, 279-299.
• Połtowicz S., 1978. Grawitacyjne ześlizgi fliszu brzeżnej strefy Karpat w świetle nowej tektoniki globu ziemskiego. Rocz. Pol. Tow. Geol., 48, 407-444.
• Połtowicz S., 1989. Miocen w Trzebuni koło Myślenic (polskie Karpaty Zachodnie). Kwart. Geol., 33, 225-240.
• Połtowicz S., 1995. Miocen w podłożu polskich Karpat Zachodnich. Kwart. AGH Geologia, 21, 117-152.
• Połtowicz S., 1997. Grawitacyjna tektonika jednostki zgłobickiej między Brzeskiem a Wojniczem w świetle wyników badań sejsmicznych. Kwart. AGH Geologia, 23, 307-329.
• Połtowicz S., 2004. Jednostki stebnicka i zgłobicka w budowie Karpat. Kwart. AGH Geologia, 30, 85-120.
• Połtowicz S. & Turska-Pawica J., 1992. Jednostka podśląska polskich Karpat Zachodnich w świetle badań grawimetrycznych. Nafta - Gaz, 48, 121-130.
• Strzępka J., 1981. Mikrofauna miocenu dolnego w otworze Sucha IG-1. Biul. Inst. Geol., 331, 117-122.
• Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000. 1966. Arkusze: Myślenice, Kalwaria, Wadowice, Kęty, Pszczyna, Osielec, Sucha Beskidzka, Lachowice, Bielsko-Biała, Skoczów. Wyd. Geol., Warszawa.
• Ślączka A., 1976a. Profil geologiczny otworu wiertniczego Sucha IG 1 (streszcz. ref.). Kwart. Geol., 20, 958-959.
• Ślączka A., 1976b. Nowe dane o budowie podłoża Karpat na południe od Wadowic. Rocz. Pol. Tow. Geol., 46, 3, 337-350.
• Wójcik A. & Jugowiec M., 1998. The youngest memeber of the folded Miocene in the Andrychów region (southern Poland). Przegl. Geol., 46, 763-770.
• Wójcik A., Marciniec P. & Neścieruk P., 1999. Sfałdowany miocen rejonu andrychowskiego - nowa jednostka tektoniczna. Prace Państw. Inst. Geol., 168, 231-245.
• Wójcik A., Olszewska B., Garecka M. & Szydło A., 1996. Profil potoku Domacza i jego znaczenie dla stratygrafii i tektogenezy Karpat. Kraków, Przewodnik 67 Zjazdu Pol. Tow. Geol., 86-92.
• Żytko K., W: Poprawa D. & Nemcok J., 1989. Atlas of the western outer Carpathians and their Foreland. Państ. Inst. Geol., Warszawa