The value of human life : a comparative analysis of evaluation methods for costs of road occurrences

• Autorzy: Jaździk-Osmólska, A.

Warianty tytułu

PL

Wartość życia ludzkiego : analiza porównawcza metod wyceny kosztów zdarzeń drogowych

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono ogólnie przyjęte i stosowane założenia metodologiczne do wyceny wartości kosztów wypadków drogowych w krajach Unii Europejskiej. Wycena kosztów zdarzeń drogowych jest rekomendowana za pomocą dyrektyw UE, jako podstawowy element zarządzania procesem bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Jednakże poziom dostępności danych w poszczególnych krajach rzutuje na szczegółowość wyceny i zakres przedmiotowy kategorii składowych kosztów jednostkowych wypadków drogowych. Z tego względu wartość kosztów wypadków drogowych jest jednym z najmniej miarodajnych parametrów. Trudne jest bowiem porównywanie jego wartości w poszczególnych krajach. Najistotniejszy, choć nazbyt często za¬niedbywany, element wyceny kosztów wypadków ma wymiar stricte humanistyczny. Chodzi bowiem o wycenę skutków niematerialnych w postaci bólu, cierpienia i, ostatecznie, wykluczenia społecznego. Artykuł omawia podstawowe problemy związane z wyceną podstawowych kategorii kosztów wypadków drogowych (selekcjonowanych z uwagi na dostępność danych) oraz prezentuje wybrane metody wyceny kluczowych, w kontekście społecznym, kategorii kosztów, w tym wartości życia ludzkiego.

EN

The present paper outlines generally adopted and universally applied methodological assumptions of the evaluation of road accidents costs in the member states of the European Union. The valuation of road occurrences is recommended by means of EU directives as an essential element of safety processes of the road traffic. However, the level of data accessibility in individual member states has an effect on valuation details and the subjective scope of component categories of road accident unit costs. That is why the value of road accident costs is one of the least authoritative parameters because it is really difficult to compare its values coming from separate countries. The most significant evaluation element of accident costs has exactly humanistic dimension because it is about the valuation of non-material effects in the form of pain, sufferings, and finally the social exclusion. The paper elaborates essential problems related to the evaluation of basic categories of road accident costs (selected with regard to the data accessibility) and presents a couple of selected crucial categories of cost valuation in a social context including the value of human life.

Słowa kluczowe

PL

koszty jednostkowe wypadków drogowych; metody wyceny kosztów wypadków drogowych; wartość kapitału ludzkiego; wartość życia ludzkiego

EN

methods of valuation of road accidents costs; unit cost of road accident costs; value of human capital; value of human life

• Czasopismo: Roads and Bridges - Drogi i Mosty
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 13, no. 4
• Strony: 321--336
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., tab.

Twórcy

autor

Jaździk-Osmólska, A.

• Instytut Badawczy Dróg i Mostów w Warszawie,

Bibliografia

• [1] Jaździk-Osmólska A. i inn.: Metoda oraz wycena kosztów wypadków i kolizji drogowych na sieci dróg w Polsce na koniec roku 2012, z wyodrębnieniem średnich kosztów społeczno-ekonomicznych zdarzeń drogowych na sieci TEN-T. IBDiM, Warszawa, 2013
• [2] Dyrektywa Komisji 2009/149/WE z dnia 27 listopada zmieniająca dyrektywę 2004/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wspólnych wskaźników bezpieczeństwa oraz wspólnych metod obliczania kosztów wypadków. KE, Bruksela, 2009
• [3] HEATCO - Developing Harmonised European Ap-proaches for Transport Costing and Project Assessment - Deliverable 5: Proposal for Harmonised Guidelines. 2005
• [4] Wycinka E.: Wycena ekonomicznej wartości życia ludzkiego dla potrzeb ustalania odszkodowań w wypadkach drogowych. Uniwersytet Gdański, Gdańsk, 2012
• [5] Łukasiewicz G.: Metody pomiaru kapitału ludzkiego. Akademia Ekonomiczna, Kraków, 2010
• [6] Giergiczny M.: Zastosowanie metody eksperymentów z wyborem do badania wartości statystycznego życia ludzkiego. Praca doktorska na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 2006
• [7] Instrukcja oceny efektywności ekonomicznej przedsięwzięć drogowych i mostowych - weryfikacja metody badań zgodnie z zaleceniami UE oraz aktualizacja cen jednostkowych na poziomie 2008 roku. IBDiM, Warszawa, 2009
• [8] Jaździk-Osmólska A., Mitas A.W.: Bezpieczeństwo w ruchu drogowym jako warunek konieczny bezpieczeństwa narodowego. Logistyka, 5, 2014, CD 1, 635-647
• [9] Mitas A.W.: Biocybernetic and technical aspect of transport safety. Bezpieczeństwo transportu w aspekcie technicznym i biocybernetycznym. Wyd. Wydział Inżynierii Biomedycznej Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2013
• [10] Pawłowska B. : Zewnętrzne koszty transportu. Problem ekonomicznej wyceny. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 2000
• [11] Koszty hospitalizacji ofiar wypadków transportowych. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - PZH. Warszawa, 2013

Identyfikatory

DOI

10.7409/rabdim.014.020