O wizji bezpieczeństwa emancypacyjnego

• Autorzy: Świniarski, J.

Warianty tytułu

EN

The vision of emancipatory security

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł jest filozoficznym wywodem określającym najważniejsze znaczenia używane w kontekście czasoprzestrzeni bezpieczeństwa. Po syntetycznym przedstawieniu rodzajów antycypacji przyszłości autor osadza je w filozoficznych koncepcjach bezpieczeństwa, teoriach politologicznych i ideologiach. Następnie rozwija jedną z wizji idealistycznych koncepcji bezpieczeństwa, a mianowicie wizję cywilizacji kognitywnej i bezpieczeństwa emancypacyjnego. Umocowuje tę wizję z jednej strony w spojrzeniu filozoficznym na temat wyboru sposobów realizacji życia, głównie przez Platona, Arystotelesa i Kanta, z drugiej zaś w nowożytnych prawach człowieka i ich czterech generacjach. Na tej bazie stara się opisać istotę bezpieczeństwa oświeconego, podmiotowego i emancypacyjnego – bezpieczeństwa zapewnianego przez kognitariuszy, tzn. tych, którzy tworzą wiedzę i informacje, przetwarzają je i wykorzystują oraz przekazują.

EN

This article is a philosophical divagation describing the most important meanings of temporal issues corresponding to security. After a synthetic presentation of the types of future anticipations author embeds them in the philosophical concepts of security, political science theories and ideologies. Following that, author develops one of the idealistic vision of the security concept, namely, the vision of cognitive civilization with emancipatory security ideas. This vision adheres, on one hand, to philosophical gaze on the choices of the meaning of life, especially that of Plato, Aristotle and Kant, and, on the other, to the issues of modern human rights with the idea of four generations laws. On this basis he attempts to describe the essence of enlightened security – personal and emancipatory, a security that is being defined by the intellectuals (“cognitive-man”), that is, those who create knowledge and information processes and use them in general communication.

Słowa kluczowe

PL

filozofia; bezpieczeństwo

EN

philosophy; security

• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 2, Nr 3
• Strony: 323--349
• Opis fizyczny: Bibliogr. 42 poz., tab.

Twórcy

autor

Świniarski, J.

• Wojskowa Akademia Techniczna

Bibliografia

• 1. Arystoteles, Etyka eudemejska, (w:) Dzieła wszystkie, t. 5, Wyd. PWN, Warszawa 2000.
• 2. Arystoteles, Polityka, Wyd. Nauk PWN, Warszawa 2004.
• 3. Arystoteles, Etyka nikomachejska, (w:) Dzieła wszystkie, t. 5, Wyd. PWN, Warszawa 2000.
• 4. D. Bell, Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, przeł. Stefan Amsterdamski, PWN, Warszawa 1994.
• 5. J.D. Bolter, Człowiek Turinga. Kultura Zachodu w wieku komputerów, tłum. Tomasz Goben-Klas, PIW, Warszawa 1990.
• 6. K. Booth, N. Wheeler, Contending philosophies about security in Europe, (w:) C. Mc Innes (ed. by), Security and strategy in the new Europe, Rutledge, London-New York 1992.
• 7. B. Buzan i in., The European Security Order Recast: Scenarios for the Post-Cold War Era, London 1990.
• 8. Critical Security Studies and World Politics, Ken Booth (ed.), Lynne Rienner Co. and London 2005.
• 9. M.T. Cyceron, O państwie. Pisma filozoficzne, t. II, PWN, Warszawa 1960.
• 10. Deklaracja Niepodległości, (w:) A. Bartnicki, K. Michałek, I. Rusinowa, Encyklopedia historii Stanów Zjednoczonych Ameryki, Wyd. Egras Morex, Warszawa 1992.
• 11. J. Delors, Raport: Edukacja jest w niej ukryty skarb, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Wyd. UNESCO, Warszawa 1998.
• 12. E. Faure, E. Herrera, A.R. Kaddoura, H. Lopes, A.W. Pietrowski, W. Rahnema, F.C. Ward, Uczyć się, aby być, PWN, Warszawa 1975.
• 13. Filozofi a życia. W poszukiwaniu mądrości, piękna i dobra, pod red. Edwarda Jarmocha i Jerzego Kunikowskiego, Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Siedlce-Drohiczyn 2011.
• 14. M. Foucault, Bezpieczeństwo, terytorium, populacja, tłum. Michał Herer, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2010.
• 15. Globalizacja polityki światowej. Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, pod red. Johna Baylisa, Steve’a Smitha przy współpracy Patricii Owens, tłum. dr Łukasz Kamieński, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
• 16. T. Goben-Klas, P. Sienkiewicz, Społeczeństwo informacyjne: Szanse, zagrożenia, wyzwania, Wyd. Fundacji Postępu Teleinformacyjnego, Kraków 1999.
• 17. T. Hobbes, Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, PWN, Warszawa 1954.
• 18. http://salecwiczeniowe.pedagogium.edu.pl/wyklady/filozofia/Immanuel_Kant.pdf
• 19. http:/pl.wiksource.org/wil/Deklaracja_Praw_C%5
• 20. http:/pl.wiksource.org/wil/Deklaracja_Praw_C%5.
• 21. Jan Paweł II, Jego miłość do „końca” pozostaje pod stronie człowieka, (w:) Idem, Drogą jest Eucharystia. Przemówienia Ojca Świętego podczas trzeciej wizyty w ojczyźnie. 8-14 czerwca 1987, Wyd. Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1987.
• 22. I. Kant, Co to jest Oświecenie?, tłum. Adam Landman, (w:) Wybór pism, (w:) T. Kroński, Kant, PWN, Warszawa 1966.
• 23. Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, (w:) Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z 14.12. 2007 r.
• 24. Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, (w:) Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z 14.12. 2007 r. http:/pl.wiksource.org/wil/Deklaracja_Praw_C%5.
• 25. J. Kozielecki, Koncepcje psychologiczne człowieka, Wyd. Akademickie Żak, Warszawa 1994; Idem, Transgresja i kultura, Wyd. Akademickie Żak, Warszawa 1997.
• 26. K. Krzysztofek, Uniwersalistyczne i pluralistyczne wizje pokojowego świata, PISM, Warszawa 1990.
• 27. M. Lazzarato, Nowa definicja pojęcia „biopolityki”, tłum. Agata Czarnacka, „Praktyka teoretyczna – Biopolityka” 2011/2.
• 28. T. Lemke, Analityka biopolityki. Rozważania o przeszłości i teraźniejszości spornego pojęcia, tłum. Patryk Szostak, „Praktyka teoretyczna – Biopolityka” 2011/2.
• 29. D.H. Meadows, D.L. Meadows, J. Randers, W.W. Behrens, Granice wzrostu, PWE, Warszawa 1973.
• 30. M. Mróz, Bezpieczeństwo europejskie w polskiej perspektywie – podstawowe koncepcje i uwarunkowania, Raport nr 64, Kancelaria Sejmu. Biuro Studiów i Ekspertyz, wrzesień 1994.
• 31. Platon, Teajtet, tłum. Władysław Witwicki, PWN, Warszawa 1959.
• 32. K. Popper, Logika odkrycia naukowego, przedm. Jerzy Kmita, Wyd. PWN, Warszawa 1977.
• 33. K. Popper, Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna, tłum. Adam Chmielewski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• 34. K. Popper, Wszechświat otwarty: Argument na rzecz indeterminizmu, tłum. Adam Chmielewski, Wyd. Znak, Kraków 1996.
• 35. J.J. Rousseau, Umowa społeczna. List o widowiskach, przeł. Antoni Peretiatkowicz, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2010.
• 36. J. Świniarski, Bezpieczeństwo w ujęciu filozoficznym, (w:) Nauka o bezpieczeństwie. Istota, przedmiot badań i kierunki rozwoju. Studia i Materiały, pod red. Lecha Grochowskiego, Arkadiusza Letkiewicza i Andrzeja Misiuka, t. 1, Wyd. Wyższej Szkoły Policji, Szczytno 2010.
• 37. J. Świniarski, O naturze bezpieczeństwa. Od zagadnień ogólnych do militarnych, AON, Warszawa 1996.
• 38. J. Świniarski, Źródła realistycznej i idealistycznej tradycji refleksji o bezpieczeństwie, „Studia Bezpieczeństwa Narodowego. National Security Studies” 2011/1.
• 39. J. Szacki, Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2003.
• 40. A. i H. Toffler, Wojna i antywojna. Jak przetrwać na progu XXI wieku, tłum. Barbara i Lech Burdeccy, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa 1997.
• 41. I. Wallernstein, Koniec świata, jaki znamy, Wyd. Nauk. SCHOLAR, Warszawa 2004.
• 42. www.unesco.pl/fileadmin/user.../pdf/4_Filary_Raport_Delorsa.pdf.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).