Waloryzacja i ranking złóż węgla brunatnego w Polsce

• Autorzy: Kasiński, J. R. , Piwocki, A. H. , Mazurek, S.

Warianty tytułu

EN

Valorization and ranking, list of lignite deposits in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy zaproponowano metodykę i przeprowadzono szczegółową waloryzację wszystkich niezagospodarowanych złóż węgla brunatnego w Polsce, uwzględniając aspekty ekonomiczne eksploatacji (opłacalność wydobycia), sozologiczne (poziom konfliktu potencjalnej eksploatacji ze środowiskiem) oraz socjalne (poziom społecznej akceptacji inwestycji). Istotne znaczenie ma waloryzacja ekonomiczna, ponieważ w warunkach gospodarki rynkowej złoża, których eksploatacja nie będzie spełniać kryteriów ekonomicznych, nie będą eksploatowane z powodu braku zainteresowania potencjalnych inwestorów. Ten rodzaj waloryzacji przeprowadzono metodą punktu utopijnego na podstawie danych parametrycznych: kubaturowego współczynnika nadkładu, średniego kosztu jednostkowego zdejmowania nadkładu i udziału kosztów zdejmowania nadkładu w całości kosztów eksploatacji. Dokonanie waloryzacji ekonomicznej umożliwiło odrzucenie z dalszych rozważań wszystkich złóż, których potencjalna eksploatacja nie będzie ekonomicznie opłacalna oraz sporządzenie listy rankingowej złóż pod kątem kolejności przyszłego zagospodarowania, na podstawie opłacalności eksploatacji. Dla wytypowanych złóż przeprowadzono waloryzację sozologiczną metodą sumowania rang przy uwzględnieniu siły wpływu poszczególnych elementów antropopresji i wrażliwości poszczególnych elementów środowiska, a także waloryzację socjalną (również metodą sumowania rang) przy zastosowaniu oryginalnie opracowanej metodyki. Kompleksowa waloryzacja złóż doprowadziła do wytypowania grupy 41 złóż spełniających kryteria ekonomiczne, z których 12 należy wstępnie odrzucić ze względu na niezwykle wysoki poziom konfliktu potencjalnej eksploatacji ze środowiskiem. Ponadto pięć kolejnych złóż należy odrzucić ze względu na bardzo niski poziom spodziewanej akceptacji społecznej inwestycji. Dla pozostałych 24 sporządzono listę rankingową pod kątem przyszłej potencjalnej eksploatacji.

Słowa kluczowe

PL

złoża węgla brunatnego; waloryzacja ekonomiczna; waloryzacja sozologiczna; waloryzacja socjalna; Polska

EN

ecological ranking; economic ranking; lignite deposits; Poland; social ranking

• Czasopismo: Prace Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2006
• Tom: T. 187
• Strony: 1--79
• Opis fizyczny: Bibliogr. 77 poz.

Twórcy

autor

Kasiński, J. R.

• Państwowy Instytut Geologiczny, 00-950 Warszawa, ul. Rakowiecka 4,

autor

Piwocki, A. H.

• Państwowy Instytut Geologiczny, 00-950 Warszawa, ul. Rakowiecka 4

autor

Mazurek, S.

• Kopalnia Węgla Brunatnego „Konin” w Kleczewie,ul. 600-lecia 9, 62–540 Kleczew

Bibliografia

• 1. Ahorner, L., & Pelzing, R. (1983). Seismotektonische herdparameter von digital registrierten erdbeben der jahre 1981 und 1982 in der westlichen niederrheinischen bucht. Geol.Jb., 35-63.
• 2. Alexandrowicz, Z., & Alexandrowicz, S. W. (2004). Geoparks - the most valuable landscape parks in southern poland. Polish Geological Institute Special Papers, 13, 49-56.
• 3. Alexandrowicz, Z., Kucmierz, A., Urban, J., & Oteska-Budzyń, J. (1992). Waloryzacja przyrody nieożywionej obszarów i obiektów chronionych w Polsce. Waloryzacja Przyrody Nieożywionej Obszarów i Obiektów Chronionych w Polsce.
• 4. Arnold, W. (1965). Beitrag zur klassifizierung der braunkohlenlagerstätten der DDR. Freib.Forschungshf., A, 343, 29-38.
• 5. Barteczek, A., Kozłowski, S., Kucieba, K., & Nowosielski, S. (1988). Ocena wpływu eksploatacji złóż wȩgla kamiennego na środowisko. Ochrona i Kształtowanie Środowiska Przyrodniczego, 3, 1-97.
• 6. Barteczek, A., Kucieba, K., & Nowosielski, S. (1990). Metoda sporządzania ocen wpływu górnictwa na środowisko. Zasady Ochrony i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego Na Obszarach Eksploatacji Złóż Kopalin, 18, 134-144.
• 7. Beér, J. M. (1997). Coal science impact on combustion technology. Proceedings of Ninth International Conference on Coal Science, 1-3, 19.
• 8. Bogusz, B., & Mazurek, C. (1988). Hałas - źródło uciążliwości obiektów przemysłowych dla otoczenia. Gór.Odkryw., 30(5-6), 43-49.
• 9. Chwastek, J., Janusz, W., Macioszek, J., Mikołajczak, J., Repelowski, A., & Szewczyk, J. (1990). Deformacje powierzchni terenu spowodowane działalnościa̧ górniczą. Zesz.Nauk.Sozologia I Sozotechnika, 30, 1-134.
• 10. Dmitruk, S. (1994). Stateczność głębokich wyrobisk odkrywkowych. Węg.Brunat., 3, 20-23.
• 11. Duleba, J., & Wilk, M. (1987). Udział kosztów infrastruktury i wartości strat w środowisku w koszcie społecznym węgla. Ceny a Koszty Pozyskania Pierwotnych Nośników Energii W Polsce, 137-153.
• 12. Düro, F., Gliese, J., Heide, G., Kühv-Velten, H., Lange, G., Neuber, H., Wichtmann, H. (1977). Tagebau hambach und umwelt. auswirkungen eines geplanten tagebaues im rheinischen braunkohlenrevier., 127.
• 13. Dyduch-Falniowska, A., Kaźmierczakowa, R., Makomaska-Juchiewicz, M., Perzanowska-Sucharska, J., & Zajac, K. (1999). Ostoje przyrody w Polsce. Inst.Ochr.Przyr.PAN.
• 14. Gibowicz, S. J., Głazek, J., & Wysokiński, L. (1981). Zjawiska sejsmiczne w rejonie kopalni węgla brunatnego Bełchatów. Prz.Geol., 5, 246-250.
• 15. Gientka, M., & Kasiński, J. R. (2004). Mining, mining waste and related environmental issues in Poland. Mining, Mining Waste and Related Environmental Issues: Problems and Solutions in Central and Eastern European Candidate Countries, 103-125.
• 16. Gregorczyk, T., & Kasiński, J. R. (1995). Analiza budowy geologicznej Niecki Żytawskiej w aspekcie możliwości oddziaływania kopalni węgla brunatnego Turów na tereny czeskie.
• 17. Jurdziak, L. (2000). Na czym polega ekonomiczna optymalizacja kopalń odkrywkowych. Pr.Nauk.Inst.Gór.P.Wroc.Konf., 91(28), 137-154.
• 18. Kaczmarski, K. (1994). Minimalizacja skutków oddziaływania kopalni węgla brunatnego "Bełchatów" na środowisko. Węgiel Brunatny - Efektywność Działania W Gospodarce Rynkowej, 105-109.
• 19. Kamieniecki, K., & Kamieniecka, J. (1989). Ochrona krajobrazu, 1:500 000.
• 20. Kasiński, J. R. (1990). Opracowanie kartograficzne tektoniki podłoża osadów trzeciorzędowych w Niecce Żytawskiej.
• 21. Kasiński, J. R., & Budzyk, A. (1984). Dodatek #1 do dokumentacji geologicznej złoża węgla brunatnego Bilczew, obejmującej pole A rozpoznane w kategorii C1. pola B i C, kategoria C2.
• 22. Kasiński, J. R., & Piwocki, M. (2005). Baza surowcowa węgla brunatnego zabezpieczająca budowę kopalni Legnica. Rekonstrukcja Polskiej Gospodarki Jako Szansa Opanowania Bezrobocia Realizowana Budowa Legnickiego Zagłębia Węgla Brunatnego - Konf.Nauk., 22-39.
• 23. Kasiński, J. R., & Piwocki, M. (1991). Ekspertyza zasobowa dla złoża węgla brunatnego Turów z uwzględnieniem elementów ochrony środowiska.
• 24. Kasiński, J. R., & Piwocki, M. (1992). Ocena wpływu odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego na środowisko naturalne. Prz.Geol., 40(6), 378-389.
• 25. Kasiński, J. R., & Piwocki, M. (1996). Określenie wpływu eksploatacji na środowisko. ocena możliwości zagospodarowania złóż węgla brunatnego Legnica-Ścinawa. Ocena Możliwości Zagospodarowania Złóż Węgla Brunatnego Legnica-Ścinawa, 7, 1-95.
• 26. Kasiński, J. R., Piwocki, M., Porzycki, J., & Zdanowski, A. (1991). Węgiel kamienny i brunatny. Atlas Zasobów Surowców i Odpadów Mineralnych Oraz Zagrożeń Środowiska w Układzie Gminnym, 2, 1-22.
• 27. Kasiński, J. R., & Saternus, A. (1991). Opracowanie budowy strukturalnej podłoża krystalicznego Niecki Żytawskiej na obszarze pomiędzy Zittau a Kopaczowem.
• 28. Kasztelewicz, Z. (2003). Sposoby rekultywacji, ekologia i ochrona środowiska w KWB "Konin" w Kleczewie S.A. Węg.Brunat., 11(2), 4-10.
• 29. Keinhorst, J., Bendig, M., Moskwa, G., Schwarze, H., Sohst, P., Steiger, E. -., Turzańska-Chrobak, B. (1995). Kraftwerke Und Tagebaue Beiderseits Der Deutsch-Polnischen Grenze.
• 30. Kleczkowski, A. S. (1990). Objaśnienia mapy obszarów głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP) w Polsce wymagają̧cych szczególnej ochrony 1: 500 000. Mapa Obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce Wymagających Szczególnej Ochrony, Retrieved from.
• 31. Kozlowski, S. (1989). An outline strategy of lithosphere protection. [Zarys strategii ochrony litosfery] Kwartalnik Geologiczny, 33(3-4), 413-428.
• 32. Kozłowski, S. (1988). Problemy środowiska przyrodniczego w procesie poszukiwania i dokumentowania złóż surowców mineralnych.
• 33. Kozłowski, S. (1986). Procedura badań przyrodniczych na etapie projektowania inwestycyjnego. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Biuletyn, 129, 174-205.
• 34. Kozłowski, S., & Mikłaszewski, A. (1990). Obszary konfliktowe.18, 82-90.
• 35. Kozlowski, Z., & Wagenknecht, J. (1996). Struktura cen i kosztów w kopalniach węgla brunatnego w perspektywie do 2020 roku na przykładzie KWB Bełchatów. Mat.10 Konf."Zagadnienia Surowców Energetycznych w Gospodarce Krajowej", 241-255.
• 36. Król, B., & Skolimowska-Król, M. (1996). Parki Narodowe i Krajobrazowe w Polsce. położenie w krajowym systemie obszarów chronionych, skala 1:1 000 000.
• 37. Krzaklewski, W. (1990). Analiza Działalności Rekultywacyjnej Na Terenach Pogórniczych w Głównych Gałȩziach Przemysłu Wydobywczego w Polsce.
• 38. Kutyła, J. (1967). Współzależność niektórych fizyko-chemicznych parametrów węgla brunatnego ze złoża Turów. Węg.Brunat., 9(4), 269-274.
• 39. Latoś, S., & Skalski, Z. (1985). Badania deformacji powierzchni terenu i odkształceń zboczy wykopu w głębokich kopalniach odkrywkowych na przykładzie KWB "Bełchatów". Mat.Konf.Nauk.-Techn.Problemy Udostępniania Głębokich Złóż Węgla Brunatnego Na Przykładzie Budowy Odkrywki "Bełchatów", 210-244.
• 40. Ledwoń, J. A. (1985). Problematyka odporności sejsmicznej obiektów budowlanych w rejonie kopalni "Bełchatów". Mat.Konf.Nauk.Techn.Problemy Udostępniania Głębokich Złóż Węgla Brunatnego Na Przykładzie Budowy Odkrywki "Bełchatów", 185-197.
• 41. Leśniak, L. (1990). Określenie warunków hydrogeologicznych w rejonie filara Nysy Łużyckiej zagrożonym osuwiskiem.
• 42. Libicki, J. (1990). Węgiel brunatny; racjonalny wariant paliwowo-energetyczny.
• 43. Liro, A. (1998). Strategia Wdrażania Krajowej Sieci Ekologicznej ECONET-Polska.
• 44. Liro, A., Głowacki, Z., Jakubowski, W., Kaftan, J., Matuszkiewicz, A. J., & Szacki, J. (1995). Koncepcja Krajowej Sieci Ekologicznej ECONET-Polska.
• 45. Martyniak, R., Górski, G., & Sołtys, W. (2005). Dynamic and quality of groundwater change in the "Dȩbina" salt diapir area related to the "Bełchatów" deposit lignite mining operations. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, (112-44), 491-500.
• 46. Mazurek, S. (1997). Cena kopaliny jako główny parametr złożowy. Gosp.Sur.Miner., 13(1), 29-42.
• 47. Mazurek, S. (2003). Zależność wyników analiz zapopielania węgla brunatnego od systemu wiercenia i opróbowania a możliwości prognozowania parametrów dostaw - na przykładzie złóż konińskich. Węgiel Brunatny, 2(43).
• 48. Mazurek, S. (1997). Zasoby przemysłowe kopaliny jako funkcja ceny kopaliny i kosztów wydobycia. Gór.Odkryw., 39(3), 115-124.
• 49. Mazurek, S., & Kasiński, J. R. (2004). Ile waży węgiel (brunatny)? Weg.Brunat., 12(1), 12-14.
• 50. Mazurek, S., & Kasztelewicz, Z. (2000). Przemysłowość złóż węgla brunatnego. Pr.Nauk.Inst.Gór.PWroc.Konf., 91(28), 251-259.
• 51. Metcalfe, M. (1998). Metody wyceny wartości złóż. Gór.Odkryw., 40(2-3), 179-188.
• 52. Mikłaszewski, A. (2006). Katastrofa ekologiczna w okręgu turoszowskim. Katastrofa Ekologiczna w Okrȩgu Turoszowskim.
• 53. Nieć, M. (1998). Miȩdzynarodowa klasyfikacja zasobów i problemy jej porównania z klasyfikacja̧ polska̧. Przegląd Geologiczny, 46(11), 1130-1137.
• 54. Nowosielski, S., Barteczek, A., Czapska-Nowosielska, M., & Kucieba, K. (1991). Metodyka i przykłady sporządzania ocen oddziaływania eksploatacji złóż węgla kamiennego na środowisko.
• 55. Paczyński, B., & Płochniewski, Z. (1991). Zagospodarowanie i ochrona wód podziemnych. Atlas Zasobów Surowców I Odpadów Mineralnych, 7, 1-3.
• 56. Paczyński, B., & Płochniewski, Z. (1991). Zagospodarowanie i ochrona wód podziemnych. Atlas Zasobów Surowców I Odpadów Mineralnych, 7, 1-3.
• 57. Patzak, M., & Eder, W. (1998). UNESCO GEOPARK. A new programme - A new UNESCO label. Geol.Balc., 28(3-4), 33-35.
• 58. Pietryszczew, W. (2002). Niemieckie górnictwo węgla brunatnego na Łużycach po restrukturyzacji. Węg.Brunat., 10(2), 24-27.
• 59. Piwocki, M. (1987). (Chemical and technological properties of the main groups of tertiary brown coal seams in Poland). Biuletyn - Instytutu Geologicznego, 357, 41-60.
• 60. Piwocki, M. (1975). The tertiary of the Rawicz vicinity and its coal-bearing properties. Biul.Inst.Geol., 284, 73-132.
• 61. Piwocki, M., & Kasiński, J. (1994). Mapa waloryzacji ekonomiczno-środowiskowej złóż węgla brunatnego w Polsce, 1:750 000. Mapa Waloryzacji Ekonomiczno- Środowiskowej Złóż Węgla Brunatnego W Polsce.
• 62. Piwocki, M., & Kasiński, J. (1994). Mapa waloryzacji ekonomiczno-środowiskowej złóż węgla brunatnego w Polsce, 1:750 000.
• 63. Piwocki, M., & Kasiński, J. (1993). Metoda ekonomiczno-sozologicznej waloryzacji złóż węgla brunatnego. Prz.Geol., 35(5), 346-359.
• 64. Piwocki, M., & Kasiński, J. R. (1991). Ocena wpływu odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego na środowisko.
• 65. Piwocki, M., & Kasiński, J. R. (1992). Zasady uproszczonej oceny wartości ekonomiczno-sozologicznej złóż węgla brunatnego w Polsce.
• 66. Piwocki, M., Kasiński, J. R., Saternus, A., Dylag, J. K., Gientka, M., & Walentek, I. (2004). Aktualizacja bazy zasobów złóż węgla brunatnego w Polsce.
• 67. Piwocki, M., & Przeniosło, S. (1997). Proposal of the new international Reserve/Resource classification. Przegląd Geologiczny, 45(8), 761-767.
• 68. Ratajczak, T. (1991). Studium geologiczno-mineralogiczne skał towarzyszących węglom brunatnym w niektórych złożach Polski. Pr.Inst.Geol.Sur.Miner.AGH, 29, 1-93.
• 69. Ratajczak, T., Wyszkowski, P., & Szydłak, T. (1992). Ocena stanu rozpoznania surowcowego skał towarzyszących w lokalnych złożach węgli brunatnych Polski. Pr.Specjalne PTM, 2, 1-160.
• 70. Rybicki, S. (1995). Stan bezpieczeństwa geotechnicznego kopalni Turów. Węg.Brunat., 21-23.
• 71. Ryszkowski, L., & Banaszak, J. (1986). Wpływ kopalni odkrywkowych węgla brunatnego na środowisko oraz ocena kolejności udostępnienia złóż w Polsce. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Biuletyn, 129, 14-34.
• 72. Smakowski, T. (1995). Zasady wyceny złóż. Gór.Odkryw., 37(2), 60-67.
• 73. Sztromwasser, E., & Dyjor, S. (1996). Inwentaryzacja elementów środowiska. Ocena Możliwości Zagospodarowania Złóż Węgla Brunatnego Legnica-Ścinawa, 6, 1-20.