Zastosowanie tomografu komputerowego w planowaniu rozkładu dawki w radioterapii

• Autorzy: Hawrylewicz, L. , Dolla, Ł. , Garbacik, S. , Osewski, W. , Ślosarek, K.

Warianty tytułu

EN

CT scanner application in radiotherapy planning

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Tomografia komputerowa jest powszechnie stosowana we współczesnej medycynie. Obrazowanie dwu- i trójwymiarowe oraz informacje o gęstości badanych tkanek sprawiają, że metoda ta jest przydatnym narzędziem w planowaniu rozkładu dawki w radioterapii. Tomografy komputerowe dedykowane do takich celów są wyposażone w dodatkowe opcje sprzętowe i programowe. Umożliwiają przeprowadzenie badania pacjenta w pozycji terapeutycznej o zakresie badania rzędu 190 cm. Średnica tunelu tomografu nie może być mniejsza niż 80 cm, a nośność stołu przynajmniej 200 kg. Zastosowanie dodatkowego systemu laserów umożliwia wykonanie wirtualnej symulacji, a system bramkowania oddechowego pozwala napromieniać chorego w korelacji z cyklem oddechowym. Tomografy komputerowe dedykowane do planowania leczenia muszą dysponować dodatkowym oprogramowaniem, np. redukującym artefakty związane z obecnością materiałów o dużej gęstości w obszarze badanym. W pracy omówiono także różnice pomiędzy urządzeniami diagnostycznymi i przeznaczonymi do kalkulacji dawki.

EN

One of the key elements of the success of treatment using ionizing radiation is to define the volu­ me ­occupied by the tumor cells. No precise designation of such an area causes the radiation dose will be deposited in the place where there are no cells. As a result of this topographical error well record the failure of therapy with a high degree of probability. Therefore, a clear definition of the volu­ me to be treated is a key element in radiotherapy treatment planning. For this purpose, now routinely used for CT examination. To perform treatment planning in a way that takes into account the effects mentioned above the appropriate software is required to use and to define of data links between different diagnostic and therapeutic devices.

Słowa kluczowe

PL

tomografia komputerowa; planowanie leczenia; wirtualna symulacja; bramkowanie oddechowe

EN

computed tomography; radiotherapy; computer treatment planning

• Czasopismo: Inżynier i Fizyk Medyczny
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 3, nr 3
• Strony: 123--128
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Hawrylewicz, L.

• Zakład Planowania Radioterapii i Brachyterapii, Centrum Onkologii – Instytut MSC, ul. Wybrzeże AK 15, 44-101 Gliwice,

autor

Dolla, Ł.

• Zakład Planowania Radioterapii i Brachyterapii, Centrum Onkologii – Instytut MSC, ul. Wybrzeże AK 15, 44-101 Gliwice

autor

Garbacik, S.

• Zakład Planowania Radioterapii i Brachyterapii, Centrum Onkologii – Instytut MSC, ul. Wybrzeże AK 15, 44-101 Gliwice

autor

Osewski, W.

• Zakład Planowania Radioterapii i Brachyterapii, Centrum Onkologii – Instytut MSC, ul. Wybrzeże AK 15, 44-101 Gliwice

autor

Ślosarek, K.

• Zakład Planowania Radioterapii i Brachyterapii, Centrum Onkologii – Instytut MSC, ul. Wybrzeże AK 15, 44-101 Gliwice

Bibliografia

• 1. G.N. Hounsfield: Computerised transverse axial scanning (tomography): Part 1. Description of system, BJR, 46, 1973,1016-1022.
• 2. J. Ambrose: Computerised transverse axial scanning (tomography): Part 2. Clinical application, BJR, 46, 1973, 1023-1047.
• 3. E.C. Beckmann: CT scanning the early days, BJR, 79, 2006, 5-8.
• 4. T. Bulski, J. Walecki: Tomografia komputerowa – zastosowanie kliniczne, Urban & Partner, Wrocław 2007.
• 5. B. Pruszyński: Radiologia – diagnostyka obrazowa, Rtg, TK, USG, MR i medycyna nuklearna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011.
• 6. P. Hobday, N.J. Hodson, J. Husband, R.P. Parker, J.S. Macdonald: Computed tomography applied to radiotherapy treatment planning: techniques and results, Radiology, 133(2), 1979, 477-482.
• 7. R. Mohan, C. Chui, D. Miller, J.S. Laughlin: Use of computerized tomography in dose calculations for radiation treatment planning, J Comput Tomogr., 5(3), 1981, 273-282.
• 8. A. Breit, H. Gfirtner, A. Atzinger: Radiotherapy planning using computed tomography, Cancer, 48(6), 1981,1341-1345.
• 9. W.E. Brant, C.A. Helms: Podstawy diagnostyki radiologicznej, MediPage, Warszawa 2008, 1-4.
• 10. M.D. King, J.B.P. Stephenson, S. Jóźwiak (red.): Badania radiologiczne u dzieci. Rozdział 2.6 (tł. Jaworski J.) Obrazowanie funkcjonalne, Wyd. Czelej, Lublin 2011, 91-94.
• 11. S. Partovi, A. Kohan, C. Rubbert, J.L. Vercher-Conejero, C. Gaeta, R. Yuh, L. Zipp, A. Herrmann, M.R. Robbin, Z. Lee, R.F. Muzic Jr, P. Faulhaber, P.R. Ros: Clinical oncologic applications of PET/ MRI: a new horizon, Am J Nucl Med Mol Imaging, 2014, 4(2), 202-212.
• 12. F.E. Boas, D. Fleischmann: Evaluation of two iterative techniques for reducing metal artifacts in computed tomography, Radiology, 259(3), 2011, 894-902.
• 13. T. Heußer, M. Brehm, L. Ritschl, S. Sawall, M. Kachelrieß: Prior- -based artifact correction (PBAC) in computed tomography, Med Phys., 2014, 41(2), 021906, doi: 10.1118/1.4851536.
• 14. C.G. Willet, R.M. Linggood, M.A. Stracher, M. Goitein, K. Doppke, D.C. Kushner, T. Morris, J. Pardy, R. Carroll: The effect of the respiratory cycle on mediastinal and lung dimensions in Hodgkin’s disease. Implications for radiotherapy gated to respiration, Cancer, 60(6), 1987, 1232-1237.
• 15. http://www.healthcare.siemens.com.
• 16. R. Suwiński, K. Ślosarek, R. Rutkowski, A. Grządziel, A. Kowalski: Radioterapia 4D w praktyce klinicznej: wykorzystanie radiochirurgii stereotaktycznej z bramkowaniem u chorych z nowotworowym guzem płuca, Nowotwory, Jounal of Oncology, 57, 2007, 105-113.
• 17. D. Gabryś, R. Kulik, K. Trela, K. Ślosarek: Dosimetric comparison of liver tumour radiotherapy in all respiratory phases and in one phase using 4DCT, Radiotherapy and Oncology, 10, 2011, 360-364.