Fosfor i metale ciężkie w glebach pod wpływem niekontrolowanych wysypisk śmieci

• Autorzy: Bartkowiak, A. , Lemanowicz, J.

Warianty tytułu

EN

The phosphorus and heavy metals in soils due to the effect of uncontrolled waste damps

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki dotyczące oddziaływania niekontrolowanych wysypisk śmieci zlokalizowanych na glebach piaszczystych województwa kujawsko-pomorskiego na zawartość rozpuszczalnych form fosforu i wybranych metali ciężkich (Zn, Cu, Ni i Cr) oznaczonych w wyciągu 0,01 M CaCl2. Stwierdzono, że nielegalne składowanie odpadów przyczyniło się do wzrostu pH badanej gleby oraz miało wpływ na zawarto- ści form aktywnych niklu, chromu i cynku. W poziomach powierzchniowych gleb znajdujących się 100 m od wysypisk, bezpośrednio pod warstwą zdeponowanych odpadów odnotowano większe zawartości węgla, fosforu i miedzi. Odpady składowane na obszarze badanych wysypisk nie wpłynęły znacząco na zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi. Przeprowadzona analiza wariancji wykazała istotny wpływ badanych czynników (obiekty oraz głębokość pobierania prób) na zmiany zawartości Corg, P, Zn, Cu, Cr oraz Ni. Bardzo duże wartości współczynników zmienności (CV%) badanych parametrów wykazały dużą niejednorodność uzyskanych wyników. Zawartość oznaczonych metali ciężkich układa się w następującym szeregu: Cr > Zn > Ni > Cu.

EN

The paper presents the results on the effect of uncontrolled garbage damps located on sandy soils of the Kujawy and Pomorze Province on the content of phosphorus and selected heavy metals (Zn, Cu, Ni and Cr) assayed in the extract of 0.01 M CaCl2. It was found that illegal damping resulted in the changes in the physicochemical properties of the soils analysed. In the soil surface horizons waste 100 m distance from the waste dump there were higher contents of organic carbon, phosphorus and cooper. The waste stored in the area of the damps investigated did not show a considerable effect on the contamination of soils with heavy metals and their content was connected with the biogeochemical cycle in nature. The analysis of variance showed a significant effect of the factors studied (objects and soil sampling depth) on the changes in the content of Corg, P, Zn, Cu, Cr as well as Ni. High values of the coefficients of variation (CV%) of the parameters showed a high heterogeneity of the results. With the factors applied the content of the heavy metals assayed comes in a following series: Cr > Zn > Ni > Cu.

Słowa kluczowe

PL

metale ciężkie; fosfor; gleba; odpady

EN

heavy metals; phosphorus; soil; waste

• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 23, No. 2
• Strony: 185--194
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Bartkowiak, A.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gleb, ul. Bernardyńska 6, 85-129 Bydgoszcz, Poland,

autor

Lemanowicz, J.

• Zakład Biochemii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

Bibliografia

• Bielińska, E.J., Futa, B. i Kłos, A. (2009). Wpływ niekontrolowanych wysypisk odpadów na obszarach leśnych na cechy strukturalne i funkcjonalne krajobrazu. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 535, 55-63.
• Filipek, T. i Skowrońska, M. (2009). Optymalizacja odczynu gleby i gospodarki składnikami pokarmowymi w rolnictwie polskim. Post. Nauk Roln., 1, 25-37.
• Górecka, A. i Koda, E. (2010). Analiza możliwości ograniczenia zagrożeń środowiska wodno-gruntowego, wynikających z eksploatacji modernizowanego składowiska odpadów komunalnych. Sci. Rev. Eng. Env. Sci., 3 (49), 48-62.
• Houba, V.J.G., Temminghoff, E.J.M., Gaikhorst, G.A. i Vark, W. (2000). Soil analysis procedures using 0.01 M calcium chloride as extraction reagent. Commun. Soil Sci. Plant Anal., 31 (9-10), 1299-1396.
• Ibragimow, A., Głosińska, G., Siepak, M. i Walna, B. (2010). Heavy metals in fluvial sediments of the Odra River flood plains – introductory research. Quaestiones Geographicae, 29 (1), 37-47. doi:10.2478/v10117-010-0004-7.
• Islam, Md.S., Tusher, T.R., Mustawa, M. i Mamun, S. (2012). Investigation of soil quality and heavy metal concentrations from a waste dumping site of Konabari industrial area at Gazipur in Bangladesh. J. Environ. Sci., Tox. Food Technol., 2 (1), 1-7.
• Kabata-Pendias, A. i Pendias, H. (2001). Biogeochemia pierwiastków śladowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Korzeniowska, J. i Stanisławska-Glubiak, E. (2003). Fitotoksyczne zawartości niektórych metali ciężkich w glebie. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 493, 167-173.
• Lemanowicz, J. i Bartkowiak, A. (2013a). Wpływ intensywności uprawy roślin na zawartość i rozmieszczenie fosforu oraz metali ciężkich w wybranych profilach glebowych. Sci. Rev. Eng. Env. Sci., 61, 273–280.
• Lemanowicz, J. i Bartkowiak, A. (2013b). Diagnosis of the content of selected heavy metals in the soils of the Pałuki region against their enzymatic activity. Archi. Environ. Prot., 39 (3), 23-32. doi:10.2478/aep-2013-0026.
• Lityński, T., Jurkowska, H. i Gorlach, E. (1976). Analiza chemiczno-rolnicza. Warszawa: PWN.
• Malinowski, R., Niedzwiecki, E., Meller, E., Sammel, A., Wojcieszczuk, M. i Jarnuszewski, G. (2012). Some chemical properties of sandy soils affected by uncontrolled dump sites in the west Pomeranian province. Soil., Sci. Ann., 62 (2), 31-35. doi:10.2478/v10239-012-0021-4.
• Meers, E., Samson, R., Tack, F.M.G., Ruttens, A., Vandegehuchte, M., Vangronsveld, J. i Verloo, M.G. (2007). Phytoavailability assessment of heavy metals in soils by single extractions and accumulation by Phaseolus vulgaris. Environ. Experim. Bot., 60, 385-396.
• Meller, E., Niedźwiecki, E., Protasowicki, M., Malinowski, R., Sammel, A. i Jarnuszewski, G. (2012). Influence of uncontrolled dump sites on some chemical properties of organic and mineral soils developed from clay and loam in west Pomeranian. Soil., Sci. Ann., 62 (2), 36-41. doi:10.2478/v10239-012-0022-3.
• Mizgajski, A. i Łankiewicz, E. (2007). Dzikie wysypiska odpadów – diagnoza problemu na przykładzie Poznania. Prz. Komunal., 10 (193), 34-35.
• Niedźwiecki, E. (2007). Zanieczyszczenia środowiska glebowego metalami ciężkimi przez niekontrolowane wysypiska odpadów. Ochr. Środow. i Zasob. Natur., 31, 126-131.
• Ociepa-Kubicka, A. i Ociepa, E. (2012). Toksyczne oddziaływanie metali ciężkich na rośliny, zwierzęta i ludzi. Inż. Ochr. Środ., 15 (2), 169-180.
• Ogundiran, O.O. i Afolabi, T.A. (2008). Assessment of the physicochemical parameters and heavy metal toxicity of leachate from municipal solid waste open dumpsite. International J. Environ. Sci. Technol., 5 (2), 243-250.
• PTG. (2009). Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych – PTG 2008. Rocz. Glebozn., 60 (2), 5-16.
• Rooney, P.C., Zhao, F.J. i Mc Grath, P.S. (2007). Phytotoxicity of nickel in a range of European soils: Influence of soil properties on Ni solubility and speciation. Environm. Pollution, 145, 596-605.
• Sims, J. i Johnson, G. (1991). Micronutrient soil tests. W J. Mortverdt, F. Cox, L. Shuman i R. Welch (red.), Micronutrients in Agriculture. (strony 427-476). Madison: Soil Sci. Soc. Am.
• Szwalec, A., Mundała, P. i Petryk, A. (2011). Zanieczyszczenia wybranymi metalami ciężkimi gleb dzikich składowisk odpadów na terenie Lipnicy Małej i Domaradza. Ochr. Środow. i Zasob. Natur., 49, 407-416.
• Wychowiak, D. (2013). Migracja zanieczyszczeń w rejonie starego składowiska odpadów z pionową przesłoną filtracyjną. Sci. Rev. Eng. Env. Sci., 59, 45-55.