Możliwości wykorzystania antyklin Choszczna i Suliszewa do podziemnego składowania CO2

• Autorzy: Sylwester, M. , Dziewińska, L. , Tarkowski, R.

Warianty tytułu

EN

Possibilities of using Choszczno and Suliszewo Anticlines for underground CO2 storage

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Antykliny Choszczna i Suliszewa są strukturami na obszarze niecki szczecińskiej spełniającymi kryteria struktur dla podziemnego składowania dwutlenku węgla. W artykule przedstawiono ich charakterystykę geologiczno-złożową oraz omówiono poziomy zbiornikowe do składowania dwutlenku węgla. Za pierwszoplanowy poziom zbiornikowy dla składowania CO2 przyjęto poziom zbiornikowy formacji komorowskiej jury dolnej zalegający na głębokości ok. 1200-1300 metrów, o miąższości 80-95 m., porowatości rzędu 15%, dobrej przepuszczalności skał, odpowiedniej pojemności składowania CO2, uszczelniony od góry pakietem iłowców i mułowców miąższości ok. 70 metrów. Struktury Choszczna i Suliszewa mogą stanowić przedmiot zainteresowania znaczących emitentów CO2 tego regionu: Elektrownia Gorzów SA oraz Zespół Elektrowni Dolna Odra SA.

EN

Choszczno and Suliszewo Anticlines are structures located in the area of Szczecin Through, meeting the requirements for underground CO2 storage. This paper presents the geological characteristics and reservoir levels for CO2 storage. The crucial reservoir level for CO2 storage is located in the Komorowska Formation of Lower Jurassic at the depth of 1200-1300 meters, the thickness of 80-95m, porosity around 15%, good permeability of rocks, adequate capacity for CO2 storage, sealed on the top by the package of claystone and mudstone with the thickness of around 70 meters. The structures of Choszczno and Suliszewo could be a subject of interest for the most significant emitters of CO2 in this region: Elektrownia Gorzow SA and Zespol Elektrowni Dolna Odra SA.

Słowa kluczowe

PL

podziemne składowanie CO2; struktury geologiczne; poziomy solankowe; antyklina Choszczna; antyklina Suliszewa

EN

underground CO2 storage; geological structures; brine level; Choszczno Anticline; Suliszewo Anticline

• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 69, nr 11
• Strony: 76--89
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Sylwester, M.

• IGSMiE PAN

autor

Dziewińska, L.

• IGSMiE PAN

autor

Tarkowski, R.

• IGSMiE PAN

Bibliografia

• 1. Bojarski L., red., 1996 – Atlas hydrochemiczny i hydrodynamiczny paleozoiku i mezozoiku oraz ascenzyjnego zasolenia wód podziemnych na Niżu Polskim - 1:1 000 000. Centr. Arch. Geol., Inst. Geol. Warszawa.
• 2. Dadlez R., 1974 – Types of Lokal Tectonic structures in the Cechstein-Mesozoic Complex in North-Western Poland. Biul. Geol. 274: 149-173.
• 3. Dadlez R., 1979 – Tektonika kompleksu cechsztyńsko-mezozoicznego. W: Budowa niecki szczecińskiej i bloku Gorzowa, pod redakcją M. Jaskowiak-Schoeneichowej. Pr. Inst. Geol. 96: 108-121.
• 4. Dadlez R., red. 1998 – Mapa tektoniczna kompleksu cechsztyńsko-mezozoicznego na Niźu Polskim. 1 : 500 000. PIG Warszawa.
• 5. Dadlez R., Kopik J., 1972 – Stratygrafia i paleogeografia jury w Polsce. Biul. Inst. Geol. 252.
• 6. Dadlez R., Marek S., 1969 - Styl strukturalny kompleksu cechsztyńsko-mezozoicznego na niektórych obszarach Niżu Polskiego. Kwart. Geol. 13, 3: 543-565.
• 7. Dadlez R., Marek S., 1974 - General Outline of the tectonics of the Zechstein-Mesozoic Complex in Central and North-western Poland. Biul. Inst. Geol. 274: 111-142.
• 8. Dadlez R., Marek S., Pokorski J., red. 2000 – Mapa geologiczna Polski bez utworów kenozoiku, 1 : 1000 000. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 9. Gajewska I., 1978 - Stratygrafia i rozwój kajpru w północno-zachodniej Polsce. W: Stratygrafia kajpru w Polsce. Biul. Inst. Geol. 87: 51-56.
• 10. Górecki W., red., 2006 – Atlas zasobów geotermalnych formacji mezozoicznej na Niżu Polskim. Ministerstwo Środowiska – NFOŚiGW – AGH – Państwowy Instytut Geologiczny.
• 11. Górecki W., Hajto M., Strzetelski W., Szczepański A., 2010 – Dolnokredowy i dolnojurajski zbiornik wód geotermalnych na Niżu Polskim. Prz. Geol., 58, 7: 589-593.
• 12. Grzesik H., Białek T., 1987 – Dokumentacja badań sejsmicznych refleksyjnych; temat: Chociwel-Czaplinek 84/86 – SW część obszaru badań. Centr. Arch. Geol., Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 13. Jaskowiak-Schoeneichowa M., red., 1978 - Choszczno IG-1. Profile głębokich otworów wiertniczych Instytutu Geologicznego, zeszyt 43. Wyd. Geol. Warszawa.
• 14. Jaskowiak-Schoeneichowa M., red., 1979 – Budowa geologiczna niecki szczecińskiej i bloku Gorzowa. Pr. Inst. Geol. 96: 178.
• 15. Krzywiec P., 2009 – Geometria i ewolucja wybranych struktur solnych z obszaru Niżu Polskiego w świetle danych sejsmicznych. Prz. Geol., 57, 9: 812-818.
• 16. Marek S., Tarkowski R., Dziewińska L., 2010 – Potencjalne struktury geologiczne dla podziemnego składowania CO2. [w:] Potencjalne struktury geologiczne do składowania CO2 w utworach mezozoiku Niżu Polskiego (Charakterystyka oraz ranking). R. Tarkowski (red.). Studia Rozprawy i Monografie 164. IGSMiE PAN, 2010, s. 16-111.
• 17. Młynarski S. i inni 1979 – Interpretacja geofizyczno-geologiczna wyników badań wzdłuż profili Moryń-Lębork, Gorzów-Bytów, Pleszew-Sierpc. Biul. Inst. Geol. 314.
• 18. Pieńkowski G., 2004 - The epicontinental Lower Jurassic of Poland. Polish Geological Institute Special Papers, Vol. 12.
• 19. Probierz K., 2001 – Górnictwo na cenzurowanym, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej Gliwice.
• 20. Raczyńska A., 1967 – Stratygrafia i sedymentologia osadów kredy dolnej w Polsce zachodniej. Biul. Inst. Geol. 210.
• 21. Raczyńska A., 1979 - Stratygrafia i rozwój facjalny młodszej kredy dolnej na Niżu Polskim. Pr. Inst. Geol. 89; 79.
• 22. Sokołowski J., 1972 – Rola tektoniki salinarnej w modelowaniu pokrywy mezo-kenozoicznej. Biul. Inst. Geol. 252.
• 23. Tarkowski R., 2008 – CO2 storage capacity of geological structures located within Polish Lowlands’ Mesozoic formations. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 24, 4/1, p. 101-112.
• 24. Tarkowski R. (red.) 2010 - Potencjalne struktury geologiczne do składowania CO2 w utworach mezozoiku Niżu Polskiego (charakterystyka oraz ranking). IGSMiE PAN. Studia. Rozprawy. Monografie 164, s. 1-138.
• 25. Tarkowski R., Uliasz-Misiak B., 2005 – Struktury geologiczne (poziomy wodonośne i złoża węglowodorów) do podziemnego składowania CO2 w Polsce. W: Podziemne składowanie CO2 w Polsce w głębokich strukturach geologicznych (ropo-, gazo- i wodonośnych). Wydawnictwo IGSMiE PAN Kraków, s. 69-111.
• 26. Tarkowski R., Uliasz-Misiak B., 2006 – Possibilities of CO2 Sequestration by Storage in Geological Media of Major Deep Aquifers in Poland. Chemical Engineering Research and Design, 84, A9 Carbon Capture and Storage, p. 776-780.
• 27. Tarkowski R., S. Marek, Uliasz-Misiak B., 2009 – Wstępna geologiczna analiza struktur do składowania CO2 w rejonie Bełchatowa. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 25/2, s. 37-45.
• 28. Uliasz-Misiak B., Tarkowski R., 2010 – Ranking struktur do podziemnego składowania CO2 na Niżu Polskim. [w:] Potencjalne struktury geologiczne do składowania CO2 w utworach mezozoiku Niżu Polskiego (Charakterystyka oraz ranking). R. Tarkowski (red.). Studia Rozprawy i Monografie 164. IGSMiE PAN, s. 112-123.
• 29. http://skladowanie.pgi.gov.pl/twiki/bin/view/CO2/WebHome, dostęp 19 marca 2013 r.