The location and role of old walls as green belts in shaping the landscape of towns in the 19th century

• Autorzy: Kimic, K.

Warianty tytułu

PL

Miejsce i rola plant w kształtowaniu krajobrazu miast XIX wieku

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The adaptation of old walls to provide green spaces is characteristic of the 19^th century and is related to the process of the expansion of towns with fortified walls. In those times, green spaces were commonly established in place of demolished fortifications, thus becoming an inseparable element of the urban structure of the towns. Points which require further study include their origins and transformations, their characteristic form resulting from their location within towns, composition and major functions. The evaluation of old walls used as green spaces using a spatial and functional approach, and also with reference to their historical and cultural aspects, makes it possible to define their place and role in shaping of the landscapes of towns in the 19^th century.

PL

Powstanie plant, jednego ze specyficznych rodzajów publicznych terenów zieleni, związane jest z XIX-wiecznym procesem wielokierunkowej przebudowy historycznych miast posiadających w ich granicach fortyfikacje. Planty były w tym okresie powszechnie tworzone na miejscu wyburzonych obwarowań, na stałe wpisując się w strukturę urbanistyczną ówczesnych miast. Na tym tle poznania wymagają: ich geneza i przemiany, charakterystyczna forma, wynikająca z położenia w przestrzeni ówczesnych miast, kompozycja, a także wiodące funkcje, jakie pełniły w danym okresie. Ocena wartości w ujęciu przestrzenno-funkcjonalnym i wizualnym, a także w odniesieniu do aspektów historycznych i kulturowych, pozwala określić ich miejsce i rolę w kształtowaniu krajobrazu miast XIX w.

Słowa kluczowe

PL

planty; publiczne tereny zieleni; fortyfikacje; miasto; XIX wiek

EN

green belts; public greenery; fortifications; town; 19th century

• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2016
• Tom: Y. 113, iss. 1-A
• Strony: 143--166
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., rys.

Twórcy

autor

Kimic, K.

• Department of Landscape Architecture, Faculty of Horticulture, Biotechnology and Landscape Architecture, Warsaw University of Life Sciences – SGGW

Bibliografia

• [1] André E., L’Art des jardins. Traité général de la composition des parcs et jardins, G. Masson, Paris 1879.
• [2] Bińkowska I., Natura i miasto: publiczna zieleń miejska we Wrocławiu od schyłku XVIII do początku XX wieku, Muzeum Architektury, Via Nova, Wrocław 2006.
• [3] Bińkowska I., Promenada Wrocławska. Geneza powstania i pierwsze lata istnienia, Roczniki Sztuki Śląskiej, Vol. XV, M. Hermansdorfer, P. Łukaszewicz (ed.), Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Wrocławska Drukarnia Naukowa, Wrocław 1991, p. 103-118.
• [4] Bińkowska I., Leksykon zieleni Wrocławia, Via Nova, Wrocław 2013.
• [5] Bogdanowski J., Polskie ogrody ozdobne: historia i problemy rewaloryzacji, Arkady, Warszawa 2000.
• [6] Bogdanowski J., Krajobraz warowny XIX i XX w. – dzieje i rewaloryzacja, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 1993.
• [7] Bogdanowski J. (ed.), Parki i ogrody Krakowa w obrębie plant z plantami i Wawelem, Katalog parków i ogrodów w Polsce, Vol. 1, Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Narodowa Instytucja Kultury, Warszawa 1997.
• [8] Ciołek G., Ogrody polskie. Przemiany treści i formy, Budownictwo i Architektura, Warszawa 1954.
• [9] Dobrzeniecki J. (ed.), Zieleń Krakowa, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1955.
• [10] Giedion S., Przestrzeń, czas i architektura. Narodziny nowej tradycji, PWN, Warszawa 1968.
• [11] Grote L. (ed.), Die deutsche Stadt im 19. Jahrhundert. Stadtplanung und Baugestaltung im industriellen Zeitalter. Studien zur Kunst des neunzehnten Jahrhunderts, Band 24, Prestel-Verlag, München 1974.
• [12] Hoffmann A., Hygienische und soziale Betätigung deutscher Städte auf den Gebieten des Gartenbaus, Druck von August Babel, Düsseldorf 1904.
• [13] Johnson W.M., The Austrian Mind. An Intellectual and Social History (1848-1938), University Press Group Ltd, California 1983.
• [14] Kimic K., Dziewiętnastowieczny park publiczny jako element uzdrowienia miast, [in:] Architektura i technika a zdrowie, K. Gerlic (ed.), Zakład Graficzny Politechniki Śląskiej, Gliwice 2004, p. 101-107.
• [15] Kimic K., Tereny zieleni jako czynnik decydujący o poprawie warunków bytowania w mieście na przykładzie wybranych koncepcji urbanistycznych XIX i początku XX wieku, [in:] K. Gerlic (ed.), Architektura i technika a zdrowie, Materiały III Sympozjum, Zakład Graficzny Politechniki Śląskiej, Gliwice 2005, p. 109-119.
• [16] Kimic K., Miejsce i rola publicznych terenów zieleni w kształtowaniu przestrzeni polskich miast XIX wieku (The role of public greenery in 19th century’s Polish cities), „Czasopismo Techniczne”, 6-A/2012, p. 109-117.
• [17] Klein F., Planty krakowskie, Wydawnictwo Towarzystwa Ochrony Piękności Krakowa i Okolicy, Kraków 1911.
• [18] Koryna H., Złota księga Wiednia, Ossolineum, Wrocław 1992.
• [19] Majdecki L., Historia ogrodów, Vol. 1: Od starożytności po barok, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• [20] Majdecki L., Historia ogrodów, Vol. 2: Od XVIII wieku do współczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
• [21] Ostrowski W., Wprowadzenie do historii budowy miast: ludzie i środowisko, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2001.
• [22] Pippal M., A short History of Art in Vienna, Verlag C.H. Beck, München 2001.
• [23] Ritter M., Maximilian Friedrich Weyhe 1775-1846. Ein Leben für die Gartenkunst, Droste Verlag GmbH, Düsseldorf 2007.
• [24] Rozmarynowska K., Ogrody odchodzące…? Z dziejów gdańskiej zieleni publicznej 1708-1945, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011.
• [25] Siewniak M., Mitkowska A., Tezaurus sztuki ogrodowej, Rytm, Warszawa 1998.
• [26] Stępniewska B., Tendencje kształtowania zieleni w wiekach XIX i XX w Europie, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1996.
• [27] Stübben J., Der Städtebau, Handbuch der Architektur, begründet von E. Schmitt in Darmstadt, Teil 4: Entwerfen, Anlage und Einrichtung der Gebäude, 9. Halbband, 3. Auflage, Alfred Körner Verlag, Stuttgart 1907.
• [28] Tołwiński T., Urbanistyka, Vol. I: Budowa miasta w przeszłości, Skład Główny Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa 1947.
• [29] Tołwiński T., Urbanistyka, Vol. II: Budowa miasta współczesnego, Skład Główny Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa 1948.
• [30] Tołwiński T., Urbanistyka, Vol. III: Zieleń w urbanistyce, PWN, Warszawa 1963.
• [31] Volk W., Leipzig. Historische Strassen und Plätze heute, Bauakademie der DDR, Institut für Städtebau und Architektur, VEB Verlag für Bauwesen, Berlin 1978.
• [32] Wurzer R., Die Gestaltung der deutschen Stadt im 19. Jahrhundert, [in:] L. Grote (ed.), Die deutsche Stadt im 19. Jahrhundert. Stadtplanung und Baugestaltung im industriellen Zeitalter. Studien zur Kunst des neunzehnten Jahrhunderts, Band 24, Prestel-Verlag, München 1974, p. 9-32.

Identyfikatory

DOI

10.4467/2353737XCT.16.081.5445