Barwne wody podziemne użytkowane na potrzeby wodociągowe

• Autorzy: Perchuć, M.

Warianty tytułu

EN

Coloured groundwaters used for water supply needs

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wody podziemne (WPdz) są powszechnie wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę do picia i na potrzeby gospodarcze. Ujmowane są głównie wody czwartorzędowe i trzeciorzędowe oligoceńskie, rzadziej wody miocenu. Wody pochodzące z pokładów położonych na różnych głębokościach, mają bardzo zróżnicowany skład chemiczny. Pomimo ogólnie panującej opinii o wysokiej jakości WPdz, większość z nich wymaga uzdatniania przed wykorzystaniem na cele konsumpcyjne z uwagi na obecność w nich nadmiernych ilości żelaza i manganu, azotu amonowego, niekiedy azotanów czy fluorków pochodzenia geogenicznego. Oddzielny problem stanowią WPdz o podwyższonej barwie wywołanej obecnością naturalnej substancji organicznej.

EN

Groundwater is the source of potable water commonly used by population for drinking and sanitary purposes. Quaternary and Tertiary Oligocene waters are mostly abstracted. Miocene waters are abstracted not so often. Chemical composition of water, abstracted from geological formations located at various depths, is highly diversified. Despite the common opinion on good quality of groundwater, majority of abstracted groundwater needs treatment prior to its use for consumption purposes. Treatment is needed because of excessive contents of iron, manganese, ammonia, sometimes nitrates or fluorides, of geo-genic origin. Other problem create coloured groundwaters, with elevated colour level, caused by presence of natural organic matter. Such waters can be present at all stratigraphic levels.

Słowa kluczowe

PL

wody podziemne; uzdatnianie wody

EN

groundwaters; water treatment

• Czasopismo: Instal
• Rocznik: 2005
• Tom: nr 2
• Strony: 54--63
• Opis fizyczny: Bibliogr. 76 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Perchuć, M.

• Instytut Zaopatrzenia w Wodę i Budownictwa Wodnego Politechniki Warszawskiej

Bibliografia

• [1] Macioszczyk A., Płochniewski Z.: Zagrożenia wód podziemnych występujących w utworach oligocenu zanieczyszczeniami, ze szczególnym uwzględnieniem zasolenia geogenicznego. Materiały Konferencji - Oligoceński Zbiornik Wód Podziemnych Regionu Mazowieckiego (znaczenie, zagrożenia, ochrona), PAN, Warszawa 1997, s. 86-104.
• [2] Macioszczyk A.: Hydrogeochemia, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1987
• [3] Macioszczyk A., Pich J., Płochniewski Z.: Chemizm wód podziemnych w utworach trzeciorzędowych na obszarze Polski (bez Karpat). Kwartalnik Geologiczny, t. 16, (2), 1972, s. 428-446.
• [4] Małecki J.: Rola strefy aeracji w kształtowaniu składu chemicznego płytkich wód podziemnych wybranych środowisk hydrogeologicznych. Biuletyn PIG, z. 381, 1998.
• [5] Pazdro Z., Kozerski B.: Hydrogeologia ogólna. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa 1993.
• [6] Płochniewski Z.: Występowanie żelaza i manganu w wodzach podziemnych utworów czwartorzędowych (Na przykładzie wybranych obszarów Północnej i Centralnej Polski). Z badań hydrogeologicznych w Polsce, Biuletyn PIG, t. III, z. 277, 1973, s. 221-279.
• [7] Macioszczyk A.: Chemizm wód podziemnych występujących w utworach miocenu niżowego Polski. Instytut Geologiczny. Z badań hydrogeologicznych w Polsce, tom III. Biuletyn nr 277, 1973, s. 293-313.
• [8] Dowgiałło J., Jezierski H.: Znaczenie oligoceńskiego zbiornika wód podziemnych w regionie mazowieckim i jego ochrona. Materiały Konferencji - Oligoceński Zbiornik Wód Podziemnych Regionu Mazowieckiego (znaczenie, zagrożenia, ochrona) PAN, Warszawa 1997, s. 9-18.
• [9] Kazimierski B.: Badania hydrogeologiczne i zagospodarowanie oligoceńskiego zbiornika wód podziemnych - stan obecny i plany na przyszłość. Materiały Konferencji - Oligoceński Zbiornik Wód Podziemnych Regionu Mazowieckiego (znaczenie, zagrożenia, ochrona) PAN. Warszawa 1997, s. 18-48.
• [10] Bażyński J.: Eksploatacja wód poziomu oligoceńskiego w Warszawie na tle zmian depresji regionalnej. Materiały Konferencji - Oligoceński Zbiornik Wód Podziemnych Regionu Mazowieckiego (znaczenie, zagrożenia, ochrona), PAN, Warszawa 1997, s. 48-62.
• [11] Błaszyk T.: Stosunki hydrogeologiczne Dolnego Powiśla - Mineralizacja wód mioceńskich w rejonie Poznania. Instytut Gospodarki Komunalnej, Zeszyt 4, 1966.
• [12] Błaszyk T., Górski J.: Zanieczyszczenia, zagrożenia i ochrona wód podziemnych w Polsce. Uniwersytet A. Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 1993, Seria Geologia nr 13.
• [13] Dowgiałło J, Nowicki Z: Badania izotopowe wód podziemnych w utworach trzeciorzędowych regionu mazowieckiego - dotychczasowe wyniki i dalsze potrzeby. Konferencja nt.: Oligoceński Zbiornik Wód Podziemnych Regionu Mazowieckiego (znaczenie, zagrożenia, ochrona), PAN, Warszawa 1997, s. 104-118.
• [14] Macioszczyk T.: System krążenia wód podziemnych w oligoceńskim zbiorniku niecki mazowieckiej; Materiały Konferencji - Oligoceński Zbiornik Wód Podziemnych Regionu Mazowieckiego (znaczenie, zagrożenia, ochrona) PAN, Warszawa 1997, s. 62 86
• [15] Mianowski Z.: Perspektywy eksploatacji wód z utworów mioceńskich w rejonie Warszawy na tle związków z wodami poziomu oligoceńskiego. Przegląd Geologiczny, 41, (9), 1993, s. 650-655.
• [16] Paczyński B., Ulman-Bortnowska M.: Aspekty prawne eksploatacji i ochrony wód podziemnych zbiornika oligoceńskiego. Materiały Konferencji - Oligoceński Zbiornik Wód Podziemnych Regionu Mazowieckiego (znaczenie, zagrożenia, ochrona], PAN, Warszawa 1997, s. 118-130.
• [17] Perchuć M.: Analiza sposobów uzdatniania różnych wód podziemnych. Informacja INSTAL 11, 1997, s. 32 39.
• [18] Perchuć M.: Badania nad uzdatnianiem wody podziemnej o dużej zawartości żelaza, manganu i substancji humusowych. Informacja INSTAL 11, 1999, s. 3-8
• [19] Perchuć M.: Sposoby uzdatniania wód mioceńskich z terenu Warszawy. Gaz Woda i Technika Sanitarna 5, 1993, s. 139-143.
• [20] Perchuć M., Ziółkowska T.: Badania nad uzdatnianiem barwnych wód podziemnych. Ochrona Środowiska 4 (59), 1995, s. 23-28.
• [21] Eikebrokk B.: Coagulation-direct filtration of soft, low alkalinity humic waters. IAWQ-IWSA Conference on Removal of Humic Substances from Water, Norway 1999, pp65-74.
• [22] Gjessing E. T.: Physical & Chemical Characteristics of Aquatic Humus. Ann Arbor Science, 1975.
• [23] Ratnaweera H., Gjessing E., Oug E.: Influence of physical-chemical characteristics of NOM no coagulation properties: An analysis of eight Norwegian water sources. IAWQ-IWSA Conference on Removal of Humic Substances from Water, Norway 1999, pp 97-104.
• [24] Cichisz N., Mejbaum Z.: Naturalne wody brunatne - ich skład chemiczny i własności w ultrafiolecie. GWiTS 2, 1976, s. 52 - 61
• [25] Maartens A., Swart P., Jacobs E.: Removal of natural organic matter by ultrafiltration: Characterisation, fouling and cleaning. IAWQ-IWSA Conference on Removal of Humic Substances from Water, Norway 1999, pp 123-130.
• [26] Aiken G. R.: Humic substances in soil, sediment, and water geochemistry, isolation and characterization. New York a. o., Wiley 1985, s. 363-384.
• [27] Aiken G.: Isolation and Concentration Techniques for Aquatic Humic Substances Humic substances: structures, models and functions/ ed. by Ghabbour E Cambridge: Royal Society of Chemistry, Information Services, no. 273, 2001, pp 363-384.
• [28] Lo Tan, Amy G., Rigby M., Renna J., Kemp K.: Ozonation of colored groundwater Pilot - scale and full-scale experiences, 1990, pp. 109 124.
• [29] Roczniki Ochrony Środowiska 1991, 1999.
• [30] Jilek B.: Wykorzystanie wód podziemnych w wodociągach polskich, ocena jakości wód i metod uzdatniania. Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej „Zaopatrzenie w Wodę Miast i Wsi” T. 1 Poznań 1996, s. 227-249
• [31] Paczyński B.: Atlas hydrogeologiczny Polski 1: 1500 000. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1995.
• [32] Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska: Katalog wybranych fizycznych i chemicznych wskaźników zanieczyszczeń wód podziemnych i metod ich oznaczania. Tom I - III, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 1995.
• [33] Pruss B.: Jakość wód podziemnych i wodociągowych na terenie miasta stołecznego Warszawy. Informacja INSTAL 11/1996 s. 6-10
• [34] Macioszczyk A.: Regionalne anomalie hydrochemiczne zachodniej części Niecki Mazowieckiej. Biuletyn Geologiczny, t 30, 1986, s. 84-123.
• [35] Kowda W. A.: Podstawy nauki o glebach. PWRiL Warszawa, 1994.
• [36] Odegaard H., Eikebrokk B., Storhaung R.: Processes for removal of humic substances from water - an overview based on Norwegian experiences. IAWQ-IWSA Conference on Removal of Humic Substances from Water, Norway 1999. s 43-54.
• [37] Stevenson F J - Humus chemistry. Genesis, Composition, Reactions. John Willey & sons. New York 1994.
• [38] Świderska-Bróż M.: Mikrozanieczyszczenia w środowisku wodnym. Politechnika Wrocławska, Wrocław 1993.
• [39] Kowal A., Świderska-Bróż M.: Oczyszczanie wody. PWN, Warszawa 1996 r.
• [40] Świderska-Bróż M.: Wpływ pH na usuwanie kwasów humusowych z wody. GWiTS. 10, 1984, s. 153 157.
• [41] Świderska-Bróż M. Interakcja związków humusowych z wybranymi metalami ciężkimi oraz jej wpływ na usuwanie badanych metali z wody. Prace Naukowe Instytutu Inżynierii Środowiska (54) Monografie (23), Politechnika Wrocławska, Wrocław 1985.
• [42] Świderska-Bróż M.: Problemy związane z występowaniem związków humusowych w wodach naturalnych. GWiTS, 5, 1987, s. 105-108.
• [43] Świderska-Bróż M.: Usuwanie organicznych połączeń żelaza z wód podziemnych. GWiTS, 1, 1991, s. 18-20.
• [44] Dojlido J. R.: Chemia wód powierzchniowych. Wydawnictwo ekonomia i Środowisko, Białystok 1995.
• [45] Olańczuk-Neyman K.: Mikroorganizmy w kształtowaniu jakości i uzdatnianiu wód podziemnych. Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej 1, 2001.
• [46] Olańczuk-Neyman K.: Uzdatnianie wód wgłębnych o wysokiej zawartości azotu amonowego i substancji organicznych na przykładzie ujęcia wody w Świnoujściu - Warszawie. Materiały I Konferencji Naukowo-Technicznej: Uzdatnianie Wód Podziemnych - badania, projektowanie, eksploatacja. Politechnika Warszawska 1996, s. 73-83.
• [47] Chapelle F. H.: Ground - Water Microbiology and Geochemistry. John Wiley& Sons, New York 1992.
• [48] Shimazu Y., Sogabe H., Terashima Y.: The effects of colloidal humic substances on movement of non-ionic hydrophobic organic contaminants in groundwater. Wat Sci. Tech Vol. 38, (7) 1998. pp. 159-167.
• [49] Thurman E. M.: Humic substances in groundwater. Humic substances structures, models and functions ed. by Ghabbour E., Cambridge: Royal Society of Chemistry, 2001, pp. 87-102.
• [50] Górniak A.: Substancje humusowe i ich rola w funkcjonowaniu ekosystemów słodkowodnych. Rozprawy. UW, Białystok 1996
• [51] Lipial D., Szczepankiewicz J.: Porównanie efektów procesu koagulacji wody podziemnej SUW Zawada w Opolu przy zastosowaniu siarczanu aluminium i zasadowego polichlorosiarczanu aluminium (WAC). Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej: Zaopatrzenie w Wodę Miast i Wsi. Poznań 1998. s 159-169.
• [52] Świderska-Bróż M.: Przydatność koagulacji w usuwaniu mikrozanieczyszczeń i ich prekursorów. Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowo - Technicznej: Zaopatrzenie w Wodę Miast i Wsi. Poznań 1996, s. 316-340.
• [53] Hozalski R., Bouwer E., Goel S.; Removal of NOM from drinking water supplies by ozone-biofiltration IAWQ-IWSA Conference on Removal of Humic Substances from Water. Norway 1999, pp 167-174.
• [54] Dobrzański B.: Gleboznawstwo. PWN, Warszawa, 1995.
• [55] Grabińska-Łoniewska A.: Współczesne poglądy na temat roli mikroorganizmów w usuwaniu substancji humusowych z wód podziemnych. Materiały III Konferencji Naukowo - Technicznej: Uzdatnianie Wód Podziemnych - badania, projektowanie, eksploatacja. Politechnika Warszawska, Warszawa, 1997. s. 103-113.
• [56] Grabińska-Łoniewska A.: Biologiczne przemiany żelaza i manganu w środowisku oraz urządzeniach wodociągowych i ciepłowniczych. Monografie, seria Wodociągi i Kanalizacja nr 6, PZiTS, Warszawa 2000 r.
• [57] Biłozor S.: O koagulacji barwnych domieszek wód w wielowarstwowych złożach filtracyjnych. Rozprawa doktorska, Politechnika Wrocławska 1981.
• [58] Edzwald J. K.: Coagulation in drinking water treatment, Particles, organics and coagulants. Wat. Sci. Tech. Vol 27, (11), 1993 pp. 21-35.
• [59] Water Quality & Treatment, Handbook of Community Water Supplies. AWWA 1990
• [60] Edzwald J., Tobison J.: Enhanced coagulation: use requirement and a broader view. S73. IAWQ-IWSA Conference on Removal of Humic Substances from Water. Norway 1999, pp. 73-80
• [61] Gjessing E., Källqvist T.: Algicidal and chemical effect of u. v. - radiation of water containing humic substances. Water Research 25 (4), 1991, pp.. 491-494.
• [62] Hesse S., Kleiser G., Frimmel F. H.: Characterization of refractory organics substances (ROS) in water treatment. International IAWQ-IWSA Conference on Removal of Humic Substances from Water, Norway 1999, pp 3-10.
• [63] Shorney H, Freeman S.: Control of Desinfection By-Product (DBP) Precursors, EPA. Office of Water, 2001.
• [64] Żubrowska-Sudoł M., Sudoł M., Perchuć M., Grabińska-Łoniewska A.: Sorpcja i biodegradacja kwasów humusowych w złożach węglowych. GWiTS 5, 2000, s. 187-195.
• [65] Perchuć M.: Analiza metod uzdatniania barwnych wód podziemnych. GWiTS 3, 1993, s. 64-67
• [66] Broo A. E., Berghult B., Hedberg T.: Drinking water distribution - the effect of NOM on the corrosion of iron and copper. International IAWQ-IWSA Conference on Removal of Humic Substances from Water. Norway 1999, pp 19-36
• [67] Rebhun M., Lurie M.: Control of organic matter by coagulation and floe separation. Wat. Sc. Tech. Vol. 27, (11) 1993, pp. 1-19.
• [68] Edzwald J. K.: Surrogate Parameters for Monitoring Organic Matter & THM Precursors. JAWWA, 4, 1985 pp 122-137.
• [69] Jia-Qian Jiang, Graham N. J. and Harward C.: Coagulation of upland coloured water with polyfferric sulphate compared to conventional coagulants. Aqua, vol. 45 (3), 1996 pp 144-153.
• [70] Usakiewicz T.: Studies on humic acids (HA) & fulvic acids (FA) by transmission (TEM) and scanning (SEM) microscopy. Agriculture, 22, 1990. pp. 29-38.
• [71] Biłozor S., Dąbrowska A., Raczyk-Stanisławiak U., Świetlik J., Nawrocki J.: Wpływ parametrów ozonowania wody podziemnej na charakterystykę substancji organicznych i powstawanie produktów ubocznych. Ochrona Środowiska 3 (82), 2001, s. 37-40.
• [72] Graham N. J.: Removal of humic substances by oxidation/biofiltration processes - a review. IAWQ-IWSA Conference on Removal of Humic Substances from Water, Norway 1999, pp 151-158.
• [73] Melin E. S., Odegaard H.: Biofiltration of ozonated humic water in expanded cly aggregate filters. IAWQ-IWSA Conference on Removal of Humic Substances from Water, Norway 1999, pp 175 184.
• [74] Nawrocki J., Biłozor S.: Uzdatnianie wody, procesy chemiczne i biologiczne. PWN, Warszawa - Poznań 2000.
• [75] Odegard H.: The development of an ozonation/biofiltration process for removal of humic substances. Advances in slow sand and alternative biological filtration. New York 1996.
• [76] Sozański M., Jeż-Walkowiak J.: Chemiczne utlenianie w uzdatnianiu wody. Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowo - Technicznej: Zaopatrzenie w Wodę Miast i Wsi. Poznań 1996, s. 375-401.