Metyloamina. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

• Autorzy: Czerczak, S. , Kupczewska-Dobecka, M.

Warianty tytułu

EN

Methylamine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Metyloamina (MMA) jest bezbarwnym palnym gazem lub cieczą, o ostrym amoniakalnym lub rybim zapachu oraz słonym smaku. Metyloamina znalazła zastosowanie jako rozpuszczalnik, w preparatyce farmaceutycznej i syntezie chemicznej (półprodukt do produkcji pestycydów, surfaktantów i przyspieszaczy). Narażenie na metyloaminę może występować w przemyśle barwników i garbników, gdzie związek stanowi produkt przejściowy. Głównym skutkiem działania MMA po narażeniu drogą inhalacyjną u ludzi jest działanie drażniące na oczy, skórę i układ oddechowy. Nie obserwowano skutków działania drażniącego u narażonych zawodowo na MMA o stężeniach poniżej 12,8 mg/m3 (10 ppm). U narażonych metyloaminą o stężeniach 25,6 -5- 128 mg/m3 (20 -f 100 ppm) obserwowano umiarkowane skutki działania drażniącego na układ oddechowy i oczy, charakteryzujące się pieczeniem w nosie i gardle, łzawieniem i zaczerwienieniem oczu. Po narażeniu na metyloaminę o stężeniu około 76,8 mg/m3 (60 ppm) obserwowano przypadki alergicznego i chemicznego zapalenia oskrzeli. Po narażeniu na związek o większych stężeniach obserwowano kaszel, nudności, zaczerwienienie twarzy i oczu, niewyraźne widzenie, a także osłabienie, bóle głowy i brzucha, wymioty oraz biegunkę. Objawy ustępowały po zakończeniu narażenia. Powtarzane narażenie na pary MMA powoduje działanie drażniące na układ oddechowy u zwierząt. Wyznaczona w doświadczeniu inhalacyjnym podchronicznym wartość NOAEL wynosi 96 mg/m3. Za podstawę wartości NDS metyloaminy przyjęto stężenie związku, które nie powodowało skutków działania drażniącego u narażonych zawodowo na MMA, tj. 12,8 mg/mJ (10 ppm). Przyjmując współczynnik niepewności dla różnic wrażliwości osobniczej równy 2, proponuje się nie zmieniać obowiązujących dotychczas w Polsce wartości normatywów higienicznych metyloaminy, czyli pozostawić wartość NDS na poziomie 5 mg/mJ i wartość NDSCh na poziomie 15 mg/m3 (3 x wartość NDS ze względu na działanie drażniące). Wyznaczone na podstawie wyników badań na myszach stężenie MMA, które powodowało, że częstość odde¬chów spadła o 50% (RD50), wynosiło 180 mg/m3 (141 ppm). Zaproponowana wartość NDS stanowi 0,028 RD50, co jest zgodne z przyjętymi kryteriami, że wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia substancji ustalana na podstawie ostrego działania drażniącego powinna mieścić się w granicach 0,01 + 0,1 wartości RD50, tj. 1,8 - 18 mg/m3.

EN

Methylamine is a gas at ambient temperature and pressure which has a pungent, fishy, ammoniacal odor and saline taste. Methylamine is available either as an anhydrous compressed gas or as a 30%, 40% and 50% aqueous solution. Methylamine has been used as an insect attractant, as a warning agent in natural gas, as a flotation agent, and as an inteimediate in chemical synthesis. Methylamine is corrosive to human skin and eyes. A concentrated aqueous solution applied to intact human skin causes severe burning and hyperemia. The nasal, eye and skin irritation occurs as a consequence of chronic exposure to methylamine vapors at concentration of 32 mg/m'’, but that exposure at concentrations of 12,8 mg/m3 produces no observable irritation. The RD50 concentration (the concentration which produces a 50% reduction in breath rate in exposed mice) was 180 mg/m3. Based on human data the Expert Group for Chemical Agents established the 8-hour TWA value of 5 mg/m3 and the STEL value of 15 mg/m3.

Słowa kluczowe

PL

metyloamina; NDS; działanie toksyczne na ludzi; działanie toksyczne na zwierzęta

EN

methylamine; NDS; toxic action to people; toxic action to animals

• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2003
• Tom: Nr 1 (35)
• Strony: 119--130
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Czerczak, S.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. iw. Teresy 8

autor

Kupczewska-Dobecka, M.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. iw. Teresy 8

Bibliografia

• 1. ACGIH (1999) Documentation of threshold limit values. Methylamine. Ed. 6. Cincinnati.
• 2. ACGIH (2000) [komputerowa baza danych].
• 3. Amoore J.E., Forrester L.J. (1976) Specific anosmia to trimethylamine. The Fishy Primary Odor. J. Chem. Ecol. 2(1), 49-56.
• 4. Beard R.R. Noe J.J. (1981) Aliphatic and alicyc1ic amines. [W:] Patty’s Industrial hygiene and toxicology. Ed. 3rd, vol. 2B, Toxicology, Interscience. New York, S. 3135-3173.
• 5. Benya TJ., Harbison R.D. (1994) Aliphatic and alicyclic amines. [W:] Patty's Industrial hygiene and toxicology. Vol. 2B: Toxicology. Ed. 4th. New York, Wiley, S. 1087-1175.
• 6. CHEMINFO (luty 1998) Canadian Centre for Occupational Health and Safety [komputerowa baza danych].
• 7. Dyrektywa Rady 67/548/EWG o ujednoliceniu ustaw, rozporządzeń i innych przepisów prawnych i administracyjnych dotyczących klasyfikacji, pakowania i oznakowania niebezpiecznych substancji chemicznych z późniejszymi poprawkami do 28 ATP włącznie. Dyrektywa Komisji 2001l59/WE z dnia 6 sierpnia 2001 r.
• 8. Fiserova-Bergerova V., Thomas P.J., Droz P.O. (1990) Dermal absorption potential of industrial chemicals: criteria for skin notation. Am. J. Ind. Med. 17,617-635.
• 9. Flick E.W (1985) Industrial solvents handbook. Ed. 3rd. Park Ridge. NJ, Noyes Publications, S. 524.
• 10. Gagnaire F. i in. (1989) Nasal irritation and pulmonary toxicity of aliphatic amines in mice. J. Appl. Toxicol. 9, S. 301-304.
• 11. Goffman T, Maguire J.R. HC (1980) Cutaneous toxicity of liquified methylamine gas. Contact Dermatitis 6(2), S. 140.
• 12. Grant WM (1986) Toxicology of the eye. Ed. 3rd. c.c. Thomas, Springfield, IL, S. 606-607.
• 13. Guest l., Warma D.R. (1991) Developmental toxicity of methylamines in mice. Journal of Toxicology and Environmental Health 32 (3), S. 319-330.
• 14. Hansch C; Leo A., Hoekman D. (1995) Exploring QSAR - Hydrophobic, electronic, and steric constants. Washington, DC: American Chemical Society, S. 3.
• 15. HSDB (grudzień 1999) [komputerowa baza danych].
• 16. INCHEM (1999) [komputerowa baza danych].
• 17. Kinney L.A. i in. (1990) Inhalation toxicolgy of methylamine (MMA). Inhalation Toxicol. 2, S. 29-39.
• 18. Lewis R.J. (1996) Sax 's Dangerous properties of industrial materials. Ed. 9th. Vol. 1-3. New York, Van Nostrand Reinhold, R 35, S. 2176.
• 19. Merck index (1983) Ed. IOth, Rahway, New Jersey, Merck Co., Inc., s. 864.
• 20. Mortelmans K. i in. (1986) Salmonella mutagenicity tests: II. Results from the testing of 270 mchernicals. Environ. Mutagen. 8 (supp. 7), s. 1-119.
• 21. NIOSH, Pocket guide (1999) National Institute for Occupational Safety and Health, U.S. Dept. of Health, Education, and Welfare.
• 22. Rechenberger J. (1940) The volatile alklkyl amines in human metabolism. Report II: Elimination in the urine following oral application. Hoppe-Seyler’s Zeitschrft fuer physiologische chemie. Vol. 265, s. 275-284, 14 references.
• 23. RTECS (listopad 1999) d. base.
• 24. Sax N.I. (1984) Dangerous properties of industrial materials. Ed. 6th. New York, Van Nostrand Reinhold, s. 1796.
• 25. The Merck index - an encyclopedia of chemicals, drugs, and biologicals (1996) Whitehouse Station, Merck and Co., Inc., s. 1029.
• 26. Threshold limit values (TLVs) and biological exposure indices (BEIs) booklet issues by Americanm Conference of Govemmental Industrial Hygienists (1999). Cincinnati, OH, TLV/BEI.
• 27. Ullmann’s Encyclopedia of industrial chemistry (1985) Ed. 5th. Vol Al. Deerfield beach. FL VCH Publishers, to Present., s. VA16 536.
• 28. US Department of Labour, Occupational Safety and Health Administration (1989) 29 CFR Part 1910, Air Contaminants; Final Rule. Fed. Reg. 54 (12), s. 2643.
• 29. Yalkowsky S.H., Dannenfelser R.M. (1992) The AQUASOL DATABASE of aqueous solubility. Ed. 5, Tucson, AZ: Univ. Az. College of Pharmacy.
• 30. Williams R. T. (1947) The metabolism of the aromatic nitro, amino and azo compounds. New Yark, Wiley, s. 130-154.