Porównanie warunków termicznych wód rzek Raby i Świdra

• Autorzy: Łaszewski, M. , Jeleński, P.

Warianty tytułu

EN

A comparison of thermal conditions of the Raba River and the Świder River

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy, na podstawie danych pomiarowych uzyskanych z cyfrowych rejestratorów w roku hydrologicznym 2012, przedstawiono zakres i zmienność temperatury wody Raby w Myślenicach i Świdra w Wólce Mlądzkiej. Porównanie wyznaczonych parametrów statystycznych pozwoliło stwierdzić istotne zróżnicowanie warunków termicznych obydwu rzek, szczególnie w miesiącach zimowych oraz letnich. Na potrzeby opracowania określono także wartości parametrów ekologicznych, uwzględniających wymagania termiczne pstrąga potokowego. Wykazały one, iż wody Świdra odznaczają się zdecydowanie korzystniejszymi warunkami termicznymi do bytowania tych cennych ryb zimnolubnych, co może mieć istotne implikacje dla gospodarki rybacko-wędkarskiej.

EN

This paper, based on continuous measurements collected by digital data loggers in the hydrological year 2012, presents the range and variability of water temperature in the Raba River in Myślenice and the Świder River in Wólka Mlądzka. Comparison of estimated statistical descriptors led to the conclusion that thermal conditions of mentioned rivers are significantly different, especially in winter and summer periods. Ecological descriptors, which included thermal requirements for brown trout, were also used for this study. It was found that the Świder River has definitely much more appropriate thermal conditions for the existence of these valuable coldwater fish, which may have important implications for the fisheries management.

Słowa kluczowe

PL

temperatura wody; parametry termiczne; Raba; Świder; pstrąg potokowy

EN

water temperature; thermal descriptors; Raba River; Świder River; brown trout

• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 22, No. 3
• Strony: 239--248
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Łaszewski, M.

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Poland,

autor

Jeleński, P.

• JOT – Doradztwo Inwestycyjno-Budowlane, ul. Dunin-Wąsowicza 8/7, 30-112 Kraków, Poland,

Bibliografia

• ARISMENDI I., JOHNSON S.L., DUNHAM J.B., HAGGERTY R. 2013: Descriptors of natural thermal regimes in streams and their responsiveness to change in the Pacific Northwest of North America. Freshwater Biology: doi: 10.1111/fwb.12094.
• ARMOUR C.L. 1991: Guidance for evaluating and recommending temperature regimes to protect fish. U.S. Fish and Wildlife Service Instream Flow Information Paper 28, Biological Report 90, Washington DC.
• ARMOUR C.L. 1994: Evaluating temperature regimes for protection of brown trout. U.S. Department of the Interior, National Biological Survey, Resource Publication 201, Washington DC.
• BESCHTA R.L. 1997: Riparian Shade and Stream Temperature: An Alternative Perspective. Rangelands 19: 25–28.
• BORZĘCKA I., BURAS P., GASIŃSKI Z. 2002: Charakterystyka zespołów i zasobów ryb w dorzeczu Świdra. Instytut Rybactwa Śródlądowego, Zakład Rybactwa Rzecznego w Żabieńcu, Żabieniec.
• BROADMEADOW S.B., JONES J.G., LANGFORD T.E.L., SHAW P.J., NISBET T.R. 2011: The influence of riparian shade on lowland stream water temperatures in southern England and their viability for brown trout. River Research and Applications 27: 226–237.
• BROWN L.E., COOPER L., HOLDEN J., RAMCHUNDER J. 2010: A comparison of stream water temperature regimes from open and afforested moorland, Yorkshire Dales, northern England. Hydrological Processes 24: 3206–3218.
• CAISSIE D. 2006: The thermal regime of rivers: a review. Freshwater Biology 51: 1389-1406.
• CIOS S. 2003: Uwagi nad występowaniem pstrągów, troci, łososi i lipieni w wodach Polski w dawnych czasach. Roczniki Naukowe PZW 16: 17–32.
• CIOS S. 2013: Wpływ reintrodukcji pstrąga potokowego (Salmo trutta m. fario L.) w środkowej Polsce na populacje innych gatunków ryb. Roczniki Naukowe PZW 26: 53–64.
• CRISP D.T. 1989: Some impacts of human activities on trout, Salmo trutta, populations. Freshwater Biology 21: 21–33.
• CRISP D.T. 1993: The environmental requirements of salmon and trout in fresh water. Freshwater Forum 3: 176–202.
• ELLIOTT J.M. 1981: Some aspects of thermal stress on freshwater teleosts. Academic Press, New York, NY.
• ELLIOTT J.M. 1989: Wild brown trout Salmo trutta: an important national and international resource. Freshwater Biology 21: 1–5.
• ELLIOTT J.M., ELLIOTT J.A. 2010: Temperature requirements of Atlantic Salmon Salmo salar, brown trout Salmo trutta and Arctic charr Salvelinus alpinus: predicting the effects of climate change. Journal of Fish Biology 77: 1793–1817.
• EVANS E.C., MCGREGOR G.R., PETTS G.E. 1998: River energy budgets with special reference to river bed processes. Hydrological Processes 12: 575–595.
• HANNAH D.M., MALCOLM I.A., SOULSBY C., YOUNGSON A.F. 2008: A comparison of forest and moorland stream microclimate, heat exchanges and thermal dynamics. Hydrological Processes 22: 919–940.
• HOKANSON K.E. 1990: A national compendium of freshwater fish and water temperature data. Vol. 2. Temperature requirements for 30 fishes. Archive of laboratory data base available from Technical Information Office, Document No. ERL-DUL-2338, Environmental Research Laboratory, Duluth, Minnessota.
• JELEŃSKI J. 2007: W poszukiwaniu oryginalnych pstrągów potokowych: rasa myślenicka Salmo trutta dorothea. Komunikaty rybackie IRS 4: 12–16.
• JOBLING M. 1981: Temperature tolerance and the final preferendum-rapid methods for the assessment of optimum growth temperatures. Journal of Fish Biology 19: 439–455.
• JONSSON B., JONSSON N. 2011: Ecology of Atlantic Salmon and Brown Trout: Habitat as a Template for Life Histories. Fish and Fisheries Series 33, Springer, Dordrecht.
• ŁASZEWSKI M. 2013: Stream water temperature: a short review with special reference to diurnal dynamics. Miscellanea Geographica – Regional Studies on Development 17: 30–37.
• MALCOLM I.A., HANNAH D.M., DONAGHY M.J., SOULSBY C., YOUNGSON A.F. 2004: The influence of riparian woodland on the spatial and temporal variability of stream water temperatures in an upland salmon stream. Hydrology and Earth System Sciences 8 (3): 449–459.
• OLDEN J.D., NAIMAN R.J. 2010: Incorporating thermal regimes into environmental flows assessments: modifying dam operations to restore freshwater ecosystem integrity. Freshwater Biology 55: 86–107.
• PENCZAK T. 1968: Ichtiofauna rzek Wyżyny Łódzkiej i terenów przyległych. Część Ia. Hydrografia i rybostan Bzury i dopływów. Acta Hydrobiologica 10: 471–491.
• POOLE G.C., RISLEY J., HICKS M. 2001: Spatial and Temporal Patterns of Stream Temperature (Revised). Prepared as Part of EPA Region 10 Temperature Water Quality Criteria Guidance Development Project, US EPA.
• SOMOROWSKA U. 2009: Ustroje hydrologiczne. W: Geografia fizyczna Polski. Red. A. Richling, K. Ostaszewska. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa: 165–168.
• WEBB B.W., HANNAH D.M., DAN MOORE R., BROWN L.E., NOBILIS F. 2008: Recent advances in stream and river temperature research. Hydrological Processes 22: 902–918.