Społeczne zarządzanie dziedzictwem – potencjał lokalny w świetle badań ankietowych – Przypadek Mościc

• Autorzy: Bochenek, Wiktor

Warianty tytułu

EN

Social heritage management – ​​local potential in the light of survey research – The case of Mościce

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania społeczne w zakresie ochrony dziedzictwa kulturalnego mogą stanowić nieocenione wsparcie dla specjalistów. Ankietowanie pozwala określić przywiązanie do lokalnego dziedzictwa, wskazanie działań, które społeczność aprobuje, a także ocenę zaangażowania w wykorzystaniu lokalnego potencjału. Potencjał wykorzystania badań społecznych jako dodatkowe narzędzie w ochronie zabytków został przedstawiony na podstawie wyników ankiety dotyczącej oceny dziedzictwa Mościc — modernistycznej dzielnicy Tarnowa, która powstała jako autonomiczna miejscowość skupiona wokół budowanej od 1927 roku Państwowej Fabryki Zakładów Azotowych. Badanie miało na celu określić społeczne postrzeganie wartości dziedzictwa tarnowskiej dzielnicy Mościce przez ocenę poszczególnych obiektów i instytucji, świadomości na temat prawnych form ochrony i opieki nad jej zabytkami oraz wskazania organizacji zajmujących się danymi zagadnieniami, a także możliwości jej rewitalizacji, przede wszystkim przez pryzmat odczuć i potrzeb lokalnej społeczności. Ankietę przeprowadzono za pomocą metody CAWI. Uwzględnianie opinii społecznych może być nie tylko formalnością, ale źródłem wiedzy pozwalającym na rozpoznanie nastrojów lokalnych społeczności, od których często zależy kwestia zaangażowania i rozwoju procesu ochrony i opieki nad zabytkami. Partycypacja osób bez wiedzy i doświadczenia w zakresie ochrony zabytków nie powinna wykluczać wzięcia pod uwagę ich pomysłów i spostrzeżeń.

EN

Social research in the field of cultural heritage protection can be invaluable support for specialists. Surveys allow the determination of the community's attachment to local heritage, identification of actions approved by the community, and assessment of engagement in utilizing local potential. The potential use of social research as an additional tool in monument preservation has been presented based on the results of a survey assessing the heritage of Mościce – a modernist district of Tarnów, which emerged as an autonomous locality centered around the construction of the Państwowa Fabryka Zakładów Azotowych since 1927. The study aimed to define the social perception of the value of Tarnów's Mościce district heritage by evaluating individual objects and institutions, awareness of legal forms of protection and care for its monuments, indicating organizations dealing with these issues, and exploring possibilities for revitalization, primarily through the prism of community participation. The survey was conducted using the CAWI method. Considering social opinions can be not only a formality but also a source of knowledge allowing the recognition of local community sentiments, which often influence the commitment and development of the monument preservation process. The participation of individuals without knowledge and experience in monument protection should not exclude the consideration of their ideas and observations.

Słowa kluczowe

PL

badanie społeczne; Mościce; modernizm; ankietowanie; zarządzanie dziedzictwem

EN

social research; Modernism; survey; heritage management

• Czasopismo: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 19
• Strony: 57--74
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., fig.

Twórcy

autor

Bochenek, Wiktor

• Tarnów,

Bibliografia

• 1. Bochenek W., Dziedzictwo Mościc: badanie społeczne na temat postrzegania, ochrony, atrakcyjności i jego udostępniania, Kraków 2021 [Praca licencjacka niepublikowana].
• 2. Bułdys B., Fenomen Mościc: architektura przedwojennej dzielnicy przemysłowej, „Rocznik Tarnowski” 2010, r. 15, s. 87-99.
• 3. Bułdys B., Mościce: U progu nowoczesności, red. Szczerski A. „Modernizmy” 2013, t. 1, s. 223-236.
• 4. Bułdys B., Dyrektorówka: W cieniu fabryki, „Rocznik Tarnowski” 2013, r.18, s. 131-142
• 5. Bułdys B., Kościół w Mościcach: W cieniu fabryki, „Rocznik Tarnowski” 2016, r. 21, s. 133-144.
• 6. Kieroński R., Noga R., Tarnowski sport od A do Ż, Tarnów 2011.
• 7. Kobyliński Z., Paczuska A., Poglądy młodzieży liceów warszawskich na temat zabytków: czy teorie konserwatorskie są zgodne z oczekiwaniami społecznymi, „Ochrona Zabytków”, nr 2, 2007, s. 81-92.
• 8. Kozioł A., Trelka M., Florjanowicz P., Społeczno-gospodarcze oddziaływanie dziedzictwa kulturowego. Raport z badań społecznych, Warszawa 2013.
• 9. Kozioł-Słupska, A., Badeńska-Stapp, M., Fogel, A. Dziedzictwo kulturowe w rewitalizacji. Praktyczny poradnik, Warszawa, 2022.
• 10. Kwietowicz M., Dworzec PKPP / Tarnów, „Architektura Murator” 2020, nr 313, s. 74-75.
• 11. Lubaś A., Świerczkowiacy: X lat, Tarnów-Mościce 1973.
• 12. Obłąkowska-Kubiak K., Postawy społeczeństwa polskiego wobec zabytków i polityki ich ochrony w świetle badań ankietowych, “Ochrona Zabytków”, nr 1, 2017, s.239-267.
• 13. Pawlina P., Rzeczpospolita Mościcka. 80 lat tarnowskich Zakładów Azotowych (1927-2007), Tarnów 2007.
• 14. Smoła M., Fabryka. Dokument dziejów, Tarnów 2012.
• 15. Szmygin B., Fortuna-Marek A., Siwek A., Plan Zarządzania w ochronie miasta historycznego – założenia i kluczowe działania w Planie Zarządzania Starego Miasta w Zamościu, „Ochrona Zabytków”, nr 2, 2020, s. 129-162.
• 16. Świerczkowiacy, http://www.swierczkowiacy.pl/1,o-zespole.html [dostęp: 03.08.2023].
• 17. Tarnów. 1000 lat nowoczesności, red. Łączyńska-Widz E. i Radziszewski D., Tarnów 2010.

Identyfikatory

DOI

10.35784/odk.5806