Wpływ β-glukanów na zdrowie człowieka

• Autorzy: Jachimowicz-Rogowska, Karolina , Winiarska-Mieczan, Anna , Chmielowiec-Korzeniowska, Anna , Tymczyna, Leszek , Czernecki, Tomasz , Banach, Marcin , Potrzebski, Daniel

Warianty tytułu

EN

Effect of β-glucans on human health

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Dokonano przeglądu dostępnej literatury dotyczącej β-glukanów pod kątem ich prozdrowotnego działania na organizm człowieka. Przedstawiono główne źródła pozyskiwania β-glukanów oraz zróżnicowano ich strukturę chemiczną w zależności od pochodzenia. Aktualne wyniki badań potwierdzają, że β-glukany wykazują działanie obniżające stężenie cholesterolu całkowitego, frakcji nie-HDL i LDL w surowicy krwi, korzystnie wpływają na metabolizm glukozy oraz mają właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne, immunostymulujące, przeciwnowotworowe i prebiotyczne.

EN

A review, with 50 refs., of β-glucans used as food components. Main sources of β-glucans, their chem. structure, viscosity, rheol. properties, texture and sensory characteristics were presented. In particular, their effects on concns. of cholesterol, non-HDL and LDL fractions in blood serum and on glucose metabolism as well as their antioxidant, immunostimulant, anti-cancer and prebiotic properties were taken into consideration.

Słowa kluczowe

PL

β-glukany; prebiotyki; zdrowie; człowiek; procesy metaboliczne; zapalenie; stres oksydacyjny; immunomodulacja

EN

β-glucan; prebiotics; health; human; metabolic processes; inflammation; oxidative stress; immunomodulation

• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2023
• Tom: T. 102, nr 3
• Strony: 277--286
• Opis fizyczny: Bibliogr. 50 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Jachimowicz-Rogowska, Karolina

• Zakład Bromatologii i Fizjologii Żywności, Instytut Żywienia Zwierząt i Bromatologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin,

autor

Winiarska-Mieczan, Anna

• University of Life Sciences in Lublin, Poland

autor

Chmielowiec-Korzeniowska, Anna

• University of Life Sciences in Lublin, Poland

autor

Tymczyna, Leszek

• University of Life Sciences in Lublin, Poland

autor

Czernecki, Tomasz

• University of Life Sciences in Lublin, Poland

autor

Banach, Marcin

• Cracow University of Technology, Poland

autor

Potrzebski, Daniel

• Hog Polska, Sp. Z o.o. sp. K., Drwinia, Poland

Bibliografia

• [1] M.D. Nishantha, J. Diddugoda, X. Nie, S. Weining, Sch. J. Agric. Vet. Sci. 2018, 5, 130.
• [2] R. Kaur, M. Sharma, D. Ji, M. Xu, D. Agyei, Fibers 2019, 8, No. 1, 1.
• [3] M. Shoukat, A. Sorrentino, Int. J. Food Sci. Technol. 2021, 56, No. 5, 2088.
• [4] K.L. Lam, H.Y. Keung, K.C. Ko, H.S. Kwan, P.C.K. Cheung, Bioact. Carbohydr. Diet. Fibre 2018, 14, 20.
• [5] A. Mykhalevych, G. Polishchuk, K. Nassar, T. Osmak, M. Buniowska-Olejnik, Molecules 2022, 27, No. 19, 6313.
• [6] J. Atanasov, W. Schloermann, U. Trautvetter, M. Glei, Ernahr. Umsch. 2020, 67, No. 3, 52.
• [7] M.S. Izydorczyk, J. Storsley, D. Labossiere, A.W. MacGregor, B.G. Rossnagel, J. Agric. Food Chem. 2000, 48, No. 4, 982.
• [8] E. Marasca, S. Boulos, L. Nyström, Carbohydr. Polym. 2020, 236, 116034.
• [9] P. Krupińska, M. Zegan, Bromat. Chem. Toksykol. 2013, 44, No. 2, 162.
• [10] J. Harasym, J. Wilczak, J. Gromadzka-Ostrowska [w:] Rośliny w medycynie, farmacji i przemyśle (red. M. Maciąg, M. Szklarczyk), Wydawnictwo Naukowe Tygiel, Lublin 2016, 49.
• [11] B. Waszkiewicz-Robak, K. Kulik, Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego 2019, 2, 115.
• [12] E. Cieślik, E. Pisulewska, A. Kidacka, R. Witkowicz, Acta Agrophys. 2014, 21, No. 1, 17.
• [13] A. Perczyńska, K. Marciniak-Łukasiak, A. Żbikowska, Kosmos 2017, 66, No. 3, 379.
• [14] D. Suchecka, J. Gromadzka-Ostrowska, E. Żyła, J. Harasym, M. Oczkowski, J. Anim. Feed Sci. 2017, 26, 183.
• [15] T.M.S. Wolever, A.L. Jenkins, K. Prudence, J. Johnson, R. Duss, Y. Chu, R.E. Steinert, Food Funct. 2018, 9, No. 3, 1692.
• [16] T.M.S. Wolever, S.M. Tosh, S.E. Spruill, A.L. Jenkins, A. Ezatagha, R. Duss, J. Johnson, Y. Chu, R.E. Steinert, Am. J. Clin. Nutr. 2020, 111, No. 2, 319.
• [17] J. Harasym, R. Olędzki, Nutrients 2018, 10, No. 2, 207.
• [18] A. Zurbau, J.C. Noronha, T.A. Khan, J.L. Sievenpiper, T.M.S. Wolever, Eur. J. Clin. Nutr. 2021, 75, No. 11, 1540.
• [19] V. Sargautiene, Z. Zariņš, R. Ligere, IJRSB 2015, 3, No. 1, 201.
• [20] M.M.L. Grundy, A. Fardet, S.M. Tosh, G.T. Rich, P.J. Wilde, Food Funct. 2018, 9, No. 3, 1328.
• [21] K.K. Teo, T. Rafiq, Can. J. Cardiol. 2021, 37, No. 5, 733.
• [22] Y. Wang, S.V. Harding, S.J. Thandapilly, S.M. Tosh, P.J.H. Jones, N.P. Ames, Br. J. Nutr. 2017, 118, No. 10, 822.
• [23] A. Velikonja, L. Lipoglavšek, M. Zorec, R. Orel, G. Avguštin, Anaerobe 2019, 55, 67.
• [24] A.F.G. Cicero, F. Fogacci, M. Veronesi, E. Strocchi, E. Grandi, E. Rizzoli, A. Poli, F. Marangoni, C. Borghi, Nutrients 2020, 12, No. 3, 686.
• [25] X. Zhu, X. Sun, M. Wang, C. Zhang, Y. Cao, G. Mo, J. Liang, S. Zhu, Nutr. Metab. Cardiovasc. Dis. 2015, 25, No. 8, 714.
• [26] A. Whitehead, E.J. Beck, S. Tosh, T.M.S. Wolever, Am. J. Clin. Nutr. 2014, 100, No. 6, 1413.
• [27] H.V. Ho, J.L. Sievenpiper, A. Zurbau, S. Blanco Mejia, E. Jovanovski, F. Au-Yeung, A.L. Jenkins, V. Vuksan, Br. J. Nutr. 2016a, 116, No. 8, 1369.
• [28] H.V. Ho, J.L. Sievenpiper, A. Zurbau, S. Blanco Mejia, E. Jovanovski, F. Au-Yeung, A.L. Jenkins, V. Vuksan, Eur. J. Clin. Nutr. 2016b, 70, No. 11, 1340.
• [29] A. Nakashima, K. Yamada, O. Iwata, R. Sugimoto, K. Atsuji, T. Ogawa, N. Ishibashi-Ohgo, K. Suzuki, J. Nutr. Sci. Vitaminol. (Tokyo) 2018, 64, No. 1, 8.
• [30] Y. Wang, N.P. Ames, H.M. Tun, S.M. Tosh, P.J. Jones, E. Khafipour, Front. Microbiol. 2016, 7, 129.
• [31] P. Sima, L. Vannucci, V. Vetvicka, Int. J. Mol. Med. 2018, 41, No. 4, 1799.
• [32] E.C. Giese, J. Gascon, G. Anzelmo, A.M. Barbosa, M.A. da Cunha, R.F. Dekker, Int. J. Biol. Macromol. 2015, 72, 125.
• [33] V. Casas-Arrojo, M.L.Á. Arrojo Agudo, C. Cárdenas García, P. Carrillo, C. Pérez Manríquez, E. Martínez-Manzanares, R.T. Abdala Díaz, Pharmaceuticals 2022, 15, No. 11, 1379.
• [34] A. Ciecierska, M.E. Drywień, J. Hamułka, T. Sadkowski, Rocz. Państw. Zakł. Hig. 2019, 70, No. 4, 315.
• [35] H. Wang, G. Chen, X. Li, F. Zheng, X. Zeng, Food Funct. 2020, 11, No. 12, 10386.
• [36] C. Chaiklian, S. Wichienchot, W. Youravoug, P. Graidist, Funct. Foods Health Dis. 2015, 5, No. 11, 395.
• [37] K.T. Turunen, V. Pletsa, P. Georgiadis, J.K. Triantafillidis, D. Karamanolis, A. Kyriacou, Nutr. Cancer 2016, 68, No. 4, 560.
• [38] S.J. Thandapilly, S.P. Ndou, Y. Wang, C.M. Nyachoti, N.P. Ames, Food Funct. 2018, 9, No. 6, 3092.
• [39] M. De Angelis, E. Montemurno, L. Vannini, C. Cosola, N. Cavallo, G. Gozzi, V. Maranzano, R. Di Cagno, M. Gobbetti, L. Gesualdo, Appl. Environ. Microbiol. 2015, 81, No. 22, 7945.
• [40] S. Gudej, R. Filip, J. Harasym, J. Wilczak, K. Dziendzikowska, M. Oczkowski, M. Jałosińska, M. Juszczak, E. Lange, J. Gromadzka-Ostrowska, Nutrients 2021, 13, No. 8, 2791.
• [41] T. Kamiya, C. Tang, M. Kadoki, K. Oshima, M. Hattori, S. Saijo, Y. Adachi, N. Ohno, Y. Iwakura, Mucosal. Immunol. 2018, 11, No. 3, 763.
• [42] E. De Marco Castro, P.C. Calder, H.M. Roche, Mol. Nutr. Food Res. 2021, 65, No. 1, e1901071.
• [43] H.A. Zabriskie, J.C. Blumkaitis, J.M. Moon, B.S. Currier, R. Stefan, K. Ratliff, P.S. Harty, R.A. Stecker, K. Rudnicka, R. Jäger, M.D. Roberts, K. Young, A.R. Jagim, C.M. Kerksick, Nutrients 2020, 12, No. 4, 1144.
• [44] Ł. Kopiasz, Kosmos 2019, 68, No. 2, 259.
• [45] V. Vetvicka, L. Vannucci, P. Sima, J. Nat. Sci. 2015, 1, e129.
• [46] S. Chaichian, B. Moazzami, F. Sadoughi, H. Haddad Kashani, M. Zaroudi, Z. Asemi, J. Ovarian Res. 2020, 13, No. 1, 24.
• [47] A. Choromańska, J. Kulbacka, J. Harasym, R. Olędzki, A. Szewczyk, J. Saczko, Pathol. Oncol. Res. 2018, 24, No. 3, 583.
• [48] Q. Wang, P.R. Ellis, Br. J. Nutr. 2014, 112, Suppl 2, S4.
• [49] K.A.J. Mitchelson, T.T.T. Tran, E.T. Dillon, K. Vlckova, S.M. Harrison, A. Ntemiri, K. Cunningham, I. Gibson, F.M. Finucane, E.M. O’Connor, H.M. Roche, P.W. O’Toole, Mol. Nutr. Food Res. 2022, 66, No. 22, e2100819.
• [50] S.Y. So, Q. Wu, K.S. Leung, Z.M. Kundi, T.C. Savidge, H. El-Nezami, Am. J. Physiol. Gastrointest. Liver Physiol. 2021, 321, No. 6, G639.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2023.3.6