Opolno-Zdrój – Problemy rewitalizacji

• Autorzy: Kodym-Kozaczko, Grażyna , Kozaczko, Mieczysław , Kobyliński, Hubert , Nowak, Julia , Orlikowska, Justyna , Piskorowska, Agata , Wolniak, Sara

Warianty tytułu

EN

Opolno-Zdrój – revitalization problems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule, na przykładzie Opolna-Zdroju, przedstawiono sposób włączenia problemów ochrony dziedzictwa kulturowego w procesy transformacji społeczno-gospodarczej w regionie zdominowanym przez przemysł wydobywczo-energetyczny. Działania kombinatu górniczo-energetycznego Turów spowodowały w ciągu ostatnich 75 lat rozległe, negatywne skutki w regionie. Nadmierne wydobycie węgla brunatnego do-prowadziło Opolno do niemal całkowitego unicestwienia. Po zażegnaniu zagrożeń pojawił się problem rewitalizacji – jej napędu. Skuteczne może być wykorzystanie uśpionego dziedzictwa. Zgodnie z teorią Perroux, wyodrębnienie tego potencjału następuje punktowo – w dobrze zdefiniowanym ognisku, dającym fali rewitalizacji siłę. W Opolnie węzłowym elementem takich działań staje się rewitalizacja opuszczonego budynku Łaźni Cesarskich – przyszłego katalizatora społecznej i gospodarczej innowacyjności. Artykuł prezentuje działania analityczne oraz koncepcje projektu adaptacji Łaźni, wykonane przez studentów i pracowników Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej we współpracy ze Stowarzyszeniem „Dom Kołodzieja”. Ważnym aspektem popularyzacji oraz strategii jego ochrony jest uzmysłowie-nie mieszkańcom i władzom roli, którą obiekty zabytkowe powinny pełnić w strategii transformacji i rozwoju regionu degradowanego przez anachroniczny kompleks paliwowo-energetyczny.

EN

The article, on the example of Opolno-Zdrój, presents a way of including the problems of cultural heritage protection in the processes of socio-economic transformation in a region dominated by the mining and energy industry. The activities of the Turów mining and energy complex have caused negative effects in the region over the last 75 years. Excessive extraction of lignite led Opolno-Zdrój to almost complete annihilation. After the threats had been averted, the problem of revitalization and its drive emerged. Taking advantage of dormant heritage can be effective. According to Perroux’s theory, this potential – existing in a some focus – could give the revitalization wave strength. In Opole, the key element (focus) of the process is the revitalization of the abandoned building of the Imperial Baths – a future catalyst for social and economic innovation. The article presents analytical activities and concepts for the adaptation of the Łaźnia project, carried out by students and employees of the Faculty of Architecture (PUT) in cooperation with the „Dom Kołodzieja” Association.

Słowa kluczowe

PL

Opolno-Zdrój; Łaźnie Cesarskie; rewitalizacja; projekt koncepcyjny

EN

Opolno-Zdrój; Łaźnie Cesarskie; revitalization; conceptual design

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz
• Rocznik: 2023
• Tom: Z. 17
• Strony: 239--250
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys.

Twórcy

autor

Kodym-Kozaczko, Grażyna

• Politechnika Poznańska, Wydział Architektury, Zakład Architektury Usługowej i Mieszkaniowej

autor

Kozaczko, Mieczysław

• Politechnika Poznańska, Wydział Architektury, Zakład Architektury Usługowej i Mieszkaniowej

autor

Kobyliński, Hubert

• Koło Naukowe Historii Architektury i Urbanistyki

autor

Nowak, Julia

• Koło Naukowe Historii Architektury i Urbanistyki

autor

Orlikowska, Justyna

• Koło Naukowe Historii Architektury i Urbanistyki

autor

Piskorowska, Agata

• Koło Naukowe Historii Architektury i Urbanistyki

autor

Wolniak, Sara

• Koło Naukowe Historii Architektury i Urbanistyki

Bibliografia

• 1. Bernert K., 1988, Umgebindehäuser, Verlag für Bauwesen, Berlin.
• 2. Dziubacka K., 2015, Przemysł w krajobrazie kulturowym wsi. Uwarunkowania jakości życia i dynamika zmian, Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław, s. 97-128.
• 3. Dziubacka K., 2016, Artefakty kultury lokalnej w doświadczeniach polsko-niemieckiego pogranicza. Uwarunkowania kształtowania postaw wobec dziedzictwa kulturowego Górnych Łużyc, „Multicultural Studies”, nr 2, s. 75-78.
• 4. Franke H., 1936, Ostgermanische Holzbaukultur und ihre Bedeutung für deutsche Siedlungswerk, Korn, Breslau.
• 5. GUS, 2012, Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r., GUS, Warszawa.
• 6. Lis M., 1977, Budownictwo ludowe Dolnego Śląska. Okolice Bogatyni, Jelenia Góra – Wrocław, Biuro Studiów i Dokumentacji Zabytków we Wrocławiu, Wojewódzki Konserwator Zabytków, Jelenia Góra.
• 7. Merta-Staszczak A., 2018, Niechciane dziedzictwo. Nieruchomości na Dolnym Śląsku 1945-1989, Scholar. Warszawa.
• 8. Palme J., 1912, Bad Oppelsdorf – seine Entstehung und Entwicklung als Badeort, Alwin Marks, Reichenau.
• 9. Pietrzyk I., 2004, Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach członkowskich, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 10. Szpotański A., 2019, Kotlina Turoszowska. Monografia miasta i gminy Bogatynia w okresie 1945-2010, DCE, Legnica.
• 11. Trocka-Leszczyńska E., 1995, Wiejska zabudowa mieszkaniowa w regionie sudeckim, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
• 12. Uchwała Rady Miasta i Gminy Bogatynia z dnia 5.08.2002 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Bogatynia, rozdział IV – Ochrona dziedzictwa kulturowego; Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego nr 218 z dnia 16.10.2002 (poz. 3000).
• 13. Beczmiana, 2023, https://beczmiana.pl/bup/ (dostęp: 21.10.2023).
• 14. Biografie, 2023, https://www.biografie-niemieckie.pl/johannes-schilling/ (dostęp: 2.10.2023).
• 15. Odpowiedzialny inwestor, 2023, https://odpowiedzialny-inwestor.pl/2021/05/18/turow-wykluczony-funduszy-sprawiedliwa-transformacje/ (dostęp: 11.10.2023).

Identyfikatory

DOI

10.21008/j.2658-2619.2023.17.14