The influence of the panorama on the identity and appeal of the city

• Autorzy: Petelenz, M.

Warianty tytułu

PL

Wpływ panoramy na tożsamość i atrakcyjność miasta

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The appeal of beautiful views is confirmed by the presence of tourists. A panorama often becomes an icon defining the identity of a city. In architectural practice, especially in Krakow, the protection of the silhouette yields to the investors’ particularist interests. The perception of a panorama depends on its esthetical values as well as the place of observation. Access to such places is also important for the attractiveness of a given locality. Examples of the beautiful panoramas of historical towns and their model protection can be found in Tuscany and the neighbouring regions. An analysis makes it possible to formulate their characteristic features: – the lack of contemporary elements in the silhouette, – the free arrangement of altitudinal dominants in the shape of towers which emphasizes land configuration, – the homogeneity of the materials, colours and “granulation” of a building structure, – the subordinate outskirts and surroundings which do not compete against the main architectural complex. These principles ought to be restored in contemporary urban practice.

PL

Atrakcyjność pięknych widoków potwierdzają swą obecnością turyści. Często panorama staje się ikoną definiująca tożsamość miasta. W praktyce urbanistycznej, szczególnie w Krakowie, ochrona sylwety przegrywa z partykularnymi interesami inwestorów. Percepcja panoramy zależy od jej wartości estetycznych, jak również od miejsca, z którego jest postrzegana. Zapewnienie takich miejsc jest również ważne dla atrakcyjności miejscowości. Przykłady pięknych panoram miast historycznych i wzorcowej ich ochrony znaleźć można w Toskanii i przyległych regionach. Analiza pozwala sformułować ich charakterystyczne cechy: – brak elementów współczesnych w sylwecie, – rozmieszczenie dominant wysokościowych w postaci wież swobodne i podkreślające konfigurację terenu, – jednolitość materiałów, kolorów i „granulacji” struktury zabudowy, – przedpole i otoczenie podporządkowujące się i nie konkurujące z głównym zespołem architektonicznym. Zasady te należy przywrócić we współczesnej praktyce urbanistycznej.

Słowa kluczowe

PL

panorama; punkt widokowy; jednorodność struktury; jednorodność koloru

EN

panorama; overlooks; homogeneity of structure; homogeneity of colour

• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2013
• Tom: R. 110, z. 1-A
• Strony: 81--99
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., il.

Twórcy

autor

Petelenz, M.

• Institute of Urban Design, Faculty of Architecture, Cracow University of Technology

Bibliografia

• [1] Borcz Z., Czechowicz M., Krajobraz peryferii miejskich na przykładzie wrocławskich osiedli mieszkaniowych, Czasopismo Techniczne, z. 5-A/2008, Kraków 2008.
• [2] Böhm A., Piękno przestrzeni rozległej, Czasopismo Techniczne, z. 6-a/2007, 19.
• [3] Dietrich J., Wirtualna linia wieńcząca wlw, detalem identyfikującym przestrzeń, Czasopismo Techniczne, z. 5-A/2/2012, 105.
• [4] Dąbrowska-Budziło K., Wśród panoram Krakowa, Wyd. Literackie, Kraków 1990.
• [5] Gyurkovich J., Znaczenie form charakterystycznych dla kształtowania i percepcji przestrzeni, Monografia 258, Wyd. PK, Kraków 1999.
• [6] Kadłuczka A., Idea zrównoważonego rozwoju a problemy ochrony dziedzictwa kulturowego na przykładzie Florencji i Krakowa, Wiadomości Konserwatorskie. Conservation News, 23/2008.
• [7] Kosiński W., Miasto i piękno miasta, Wyd. PK, Kraków 2011.
• [8] Lenartowicz K., Słownik psychologii architektury, Kraków 2005.
• [9] Petelenz M., Kryteria estetyczne w architekturze wiejskiej, Sprawozdania z posiedzeń Komisji Naukowych PAN XXXII/1, 1989.
• [10] Petelenz M., Oddziaływanie materiału budowlanego na percepcję przestrzeni, „Kultura kształtowania i użytkowania środowiska życia człowieka”, mat. z seminariów „Regiony i krajobrazy z lat 1985–1988”, Zeszyty monograficzne PAX nr 1, 1989, 80.
• [11] Petelenz M., Celowość a możliwości wykorzystania formy, materiału i koloru dachów dla integracji zespołów zabudowy, Sprawozdania z posiedzeń Komisji Naukowych PAN 2004.
• [12] Petelenz M., Tendencje legislacyjne a praktyka projektowo-realizacyjna, Czasopismo Techniczne, z. 2A/1/2011, Wyd. PK, 177.
• [13] Rubinowicz P., Chaos jako porządek wyższego rzędu w wybranych trendach współczesnej architektury, praca doktorska PK.
• [14] Strzemiński W., Teoria widzenia, Wyd. Lit., Kraków 1969.
• [15] Zastawnik A., Wieżowiec TreiMorfa, Czasopismo Techniczne, z. 4. A/2008.
• [16] Żórawski J., O budowie formy architektonicznej, Arkady, Warszawa 1973.