The importance of leadership and the creation of a work safety culture

• Autorzy: Celoch, Aneta B. , Smoląg, Klaudia

Warianty tytułu

PL

Znaczenie przywództwa a kreowanie kultury bezpieczeństwa pracy

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The creation of safe workplaces is a complex issue. One important element is the development of a work safety culture (WSC). A work safety culture consists of elements such as attitudes, values, norms and employee behaviour. A significant factor influencing WSC is widely understood leadership? Achieving the goals set, both in terms of how well the organization operates as well as its health and safety record, depends to a large extent on leadership behaviour. The aim of the research was to determine the relationship between the assessment of a leader’s behaviour and the creation of a work safety culture. The results of the authors’ own research were preceded by an analysis of the source literature. A quantitative survey was carried out using the CAWI method on a group of 157 respondents in October 2023. Analysis of the results made it possible to conclude that a superior’s behaviour significantly influences the development of a work safety culture. Moreover, the respondents represented enterprises in which the WSC was assessed as acceptable, but it required further development to be considered strong or desirable.

PL

Problematyka kształtowania bezpiecznych miejsc pracy jest wieloaspektowa. Jednym z ważnych jej elementów jest odpowiednie kreowanie kultury bezpieczeństwa pracy (KBP). Na kulturę bezpieczeństwa pracy składają się takie elementy, jak: postawy, wartości i normy oraz zachowania pracowników. Istotnym czynnikiem, który wpływa na KBP, jest szeroko pojęte przywództwo. Osiągnięcie wyznaczonych celów, zarówno tych dotyczących funkcjonowania organizacji, jak i samego bezpieczeństwa i higieny pracy, w dużym stopniu zależy od zachowań przywódczych. Celem przeprowadzonych badań było określenie zależności pomiędzy oceną zachowań przywódcy a kreowaniem kultury bezpieczeństwa pracy. Wyniki badań własnych zostały poprzedzone analizą literatury przedmiotu. Przeprowadzone badanie ankietowe miało charakter ilościowy i zostało zrealizowane z wykorzystaniem metody CAWI na grupie 157 respondentów w październiku 2023. Analiza wyników pozwala na stwierdzenie, że zachowania przełożonego istotnie wpływają na kształtowanie kultury bezpieczeństwa pracy. Ponadto respondenci reprezentowali przedsiębiorstwa, w których KBP jest oceniana jako akceptowalna, ale wymagająca dalszego rozwoju, by mówić o silnej czy pożądanej kulturze bezpieczeństwa pracy.

Słowa kluczowe

PL

przywództwo; kultura bezpieczeństwa pracy; przywódca

EN

leadership; work safety culture; leader

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 89
• Strony: 25--41
• Opis fizyczny: Bibliogr. 43 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Celoch, Aneta B.

• Częstochowa University of Technology, Faculty of Management

autor

Smoląg, Klaudia

• Częstochowa University of Technology, Faculty of Management

Bibliografia

• 1. Abbas, G., Iqbal, J., Waheed, A., Riaz, M.N. (2012). Relationship between transformational leadership style and innovative work behavior in educational institutions. Journal of Behavioural Sciences, 22(3), 18-32.
• 2. Bakker, A.B., Hetland, J., Olsen, O.K., Espevik, R. (2023). Daily transformational leadership: A source of inspiration for follower performance? European Management Journal, 41(5), 700-708.
• 3. Bass, B.M. (1990). Stodgill’s Handbook of Leadership: A Survey of theory and Research. New York.
• 4. Bass, B.M., Jung, D.I., Avolio, B.J., Berson, Y. (2003). Predicting unit performance by assessing transformational and transactional leadership. Journal of Applied Psychology, 88(2), 207-218.
• 5. Boal, K.B., Hooijberg, R. (2001). Strategic Leadership Research: Moving on. Leadership Quarterly, 11(4), 515-549.
• 6. Clarke, S. (2013). Safety leadership: A meta-analytic review of transformational and transactional leadership styles as antecedents of safety behaviours. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 86, 22-49.
• 7. Cooper, D. (1998). Improving Safety Culture. A practical Guide. Wiley.
• 8. Cooper, D. (2015). Effective Safety Leadership. Understanding Types & Styles That Improve Safety Performance, Safety Management Peer-Reviewed. Professional Safety, Februar, 49-53.
• 9. Gembalska-Kwiecień, A. (2012). Kształtowanie kultury bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, 63a (1891), 189-198.
• 10. GUS (2021). Wypadki przy pracy w 2021 r. – dane wstępne. Pobrano z https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/warunki-pracy-wypadki-przy-pracy/wypadki-przy-pracy-w-2021-roku-dane-wstepne,3,46.html (10.01.2023).
• 11. Hale, A.R. (2000). Editorial: Culture’s Confusions. Safety Science, 34, 1-14.
• 12. Hampson, R., Jowett, S. (2014). Effects of Coach Leadership and Coach-Athlete Relationship on Collective Efficacy. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 24, 454-460.
• 13. Health and Safety Executive (1997). Successful health and safety management. London.
• 14. Hopkins, A. (2006). Studying organisational cultures and their effects on safety. Safety Science, 44(10), 875-889. https://osha.europa.eu/pl/publications/factsheet-77-business-benefits-good-occupational-safety-and-health (8.10.2021).
• 15. Kochańska, M., Kowalski, C. (2021). Kultura bezpieczeństwa. Przegląd problematyki. Polskie Forum Bezpieczeństwa, I(10), 5-17.
• 16. Kociszewska‐Panaszek, M., Panaszek, A. (2010). Przywództwo w organizacji. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, XI(13), 45-65.
• 17. Kolasińska, E. (2011). Rola przywództwa w warunkach kryzysu. Prakseologia, 151, 155-165.
• 18. Koźmiński, A.K., Jemielniak, D. (2011). Zarządzanie od podstaw. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• 19. Kralewski, D. (2012). Celowa kreacja kultury bezpieczeństwa. Zarządzanie i Finanse, 10(2), 117-125.
• 20. Lachiewicz, S. (2007). Menedżerowie w strukturach władzy organizacji gospodarczych. Warszawa: PWE.
• 21. Lee, C.C., Yeh, W.C., Yu, Z., Lin, X.C. (2023). The relationships between leader emotional intelligence, transformational leadership, and transactional leadership and job performance: a mediator model of trust. Heliyon, 9, e18007, 1-23.
• 22. Lu, C.S., Yang, C.S. (2010). Safety leadership and safety behavior in container terminal operations. Safety Science, 48, 123-134.
• 23. Mullen, J., Kelloway, E.K., Teed, M. (2011). Inconsistent style of leadership as a predictor of safety behaviour. Work & Stress, 25(1), 41-54.
• 24. Nanjundeswaraswamy, T.S., Swamy, D.R. (2014). Leadership Styles. Advances in Management, 7, 57-62.
• 25. Northouse, P. (2013). Leadership: Theory and practice (6th ed.). Thousand Oaks: Sage.
• 26. Payne, S. (2009). Jak być dobrym menedżerem. Zestaw wskazówek. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• 27. Pęciłło, M. (2022). Przywództwo jako podstawowy proces w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Bezpieczeństwo Pracy, 10(22), 14-17.
• 28. PIP. Zagrożenia zawodowe w ujęciu statystycznym. Pobrano z https://www.pip.gov.pl/pl/f/v/33153/s%2008%2012%201.pdf (10.01.2023).
• 29. Polski Komitet Normalizacyjny: PN-ISO 45001:2018-06 – wersja polska.
• 30. Polski Komitet Normalizacyjny: PN-N-18001:2004 – wersja polska.
• 31. Richter, A., Koch, C. (2004). Integration, Differentiation and Ambiguity in Safety Cultures. Safety Science, 42, 703-722.
• 32. Rządowy program poprawy bezpieczeństwa i warunków pracy.
• 33. Saksvik, P.O., Quinlan, M. (2003). Regulating systematic occupational health and safety management – comparing the Norwegian and Australian experience. Relations Industrielles-Industrial Relations, 58(1), 33-59.
• 34. Skeepers, N.C., Mbohwa, C. (2015). A study on the l eadership behaviour, safety leadership and safety performance in the construction industry in South Africa. Procedia Manufacturing, 4, 10-16.
• 35. Skład, A. (2018). Procesy zarządcze w systemie zarządzania bhp a poziom bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa, VI, 307-326.
• 36. Smoląg, K. (2012). Przywództwo w wirtualnej organizacji przestrzeni pracy. Przegląd Organizacji, 12, 51-57.
• 37. Stanisz, A. (2006). Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny. Kraków: StatSoft Polska.
• 38. Studenski, R. (2000). Kultura bezpieczeństwa pracy w przedsiębiorstwie. Bezpieczeństwo pracy. Nauka i Praktyka, 9, 1-4.
• 39. Szajt, M. (2014). Przestrzeń w badaniach ekonomicznych. Częstochowa: Sekcja Wydawnictw Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej.
• 40. Vaccaro, I.G., Jansen, J.J.P., Van Den Bosch, F.A.J., Volberda, H.W. (2012). Management innovation and leadership: The moderating role of organizational size. Journal of Management Studies, 49(1), 28-51.
• 41. Yukl, G. (2018). Leadership in Organizations. New York: Pearson Higher Education.
• 42. Żołnierczyk-Zreda, D. (2016). Kontrakt psychologiczny między pracownikiem a pracodawcą. Warszawa: CIOP.
• 43. Żukiewicz, P. (2011). Przywództwo polityczne. Teoria i praktyka. Warszawa: Difin.

Identyfikatory

DOI

10.21008/j.0239-9415.2024.089.02